بررسی اثر سمیت سرب (Pb) بر برخی از پارامترهای بیوشیمیایی خون بچه ماهی فیتوفاگ پرورشی Hypophthalmichthys molitrix) (

پژوهش های علوم و فنون دریایی

مقاله 7، دوره 12، شماره 1، خرداد 1396، صفحه 72-84   

نوع مقاله: تحقیقی

نویسندگان

مهزاد شکوری^{* 1}؛ سورنا ابدالی²

¹گروه بیولوژی دریا، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران

²گروه بیولوژی دریا، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال

چکیده

هدف از تحقیق حاضر بررسی اثر سمیتفلز سنگین سرب بر برخی فاکتورهای سرولوژیکی خون ماهی فیتوفاگ طی مجاورت کوتاه مدت با فلز سرب می باشد. به منظور انجام این مطالعه 135 عدد بچه ماهی فیتوفاگ باوزن متوسط         10  ± 50 گرم و طول متوسط 1±13سانتی متر، در مجاورت غلظت های 0، 5 و10میلی گرم در لیتر سرب نیترات Pb(NO₃)₂در 9 دستگاه آکواریوم هر یک به ظرفیت 90 لیتر قرار داده شدند. نمونه برداری خون از سیاهرگ دمی به صورت کاملا تصادفی، به تعداد 3 عدد ماهی از هر آکواریوم، هر 12 ساعت یکبار تا 96 ساعت صورت گرفت. نتایج نشان داد که میزان هموگلوبین در ساعت 24 بین گروه شاهد و سایر تیمارها اختلاف معنی داری نشان داد)05/0(P<. سطوح گلوکز پلاسما با افزایش غلظت سرب و با گذشت زمان بطور معنی داری افزایش یافت)05/0(P<.سطوح تری گلیسرید و آلبومین تغییر معنی داری نشان نداد)05/0(P>. میزان کلسترول تا 72 ساعت افزایش و سپس کاهش یافت. میزان توتال پروتئین با گذشت زمان و افزایش غلظت سرب افزایش یافت. بر اساس نتایج حاصل، پارامترهای بیوشیمیایی فاکتورهای مناسب برای پایش سمیت سرب و استرس ناشی از آن به ویژه در غلظت های حاد(کشنده)در ماهی فیتوفاگ می باشند.

کلیدواژه‌ها

سرب؛ گلوکز؛ آلبومین؛ پروتئین؛ تری گلیسرید؛ ماهی فیتوفاگ Hypophthalmichthys molitrix) (

مراجع

پورغلام، ر.، مکرمی رستمی، سعیدی، ع.، غرقی، ا. و پورغلام، ح.1389. بررسی اثرات حاد باکتری استرپتوکوکوس فسیوم(Streptococcus Faecium) روی برخی از بافتها و مشخصه های خونی بچه ماهیان قزل آلای رنگین کمان. مجله علمی شیلات ایران،19( 2):18-9.

جلالی جعفری، ب. و آقازاده مشگی م. 1386 . مسمومیت ماهیان در اثر فلزات سنگین آب و اهمیت آن در بهداشت عمومی. انتشارات مان کتاب. تهران.

دادالهی سهراب، ع.، نبوی، م. و خیرور، ن. 1387 . ارتباط برخی مشخصات زیست سنجی با تجمع فلزات سنگین در بافت عضله و آبشش ماهی شیربت  (Barbus grypus)رودخانه اروند رود.  مجلهعلمیشیلاتایران، 17(4):33-27.

عسکری ساری، ا.، ولایت زاده، م. و محمدی، م. 1389.  میزان عنصر جیوه در د و گونه ماهی کفشک زبان گاوی و گل خورک در دو منطقه صیادی بندر امام خمینی و بندرعباس . مجلهشیلاتآزادشهر، 4(2): 56-51.

غلامیان، س. 1383. بررسی اثرات سمی مس بر بافت کبد و اندازه گیری پروتئین تام و برخی از آنزیم های سرم خون در ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio). پایان نامه کارشناسی ارشد شیلات، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی. تهران، ایران.

کاظمی، ر.، پوردهقانی، م.، یوسفی جوردهی، ا.، یارمحمدی، م. و نصری تجن، م. 1389. فیزیولوژی دستگاه گردش خون آبزیان و فنون کاربردی خون شناسی ماهیان. ناشربازرگان. رشت.

ملک نیا، ن.، و شهبازی، پ. 1374 . بیوشیمی عمومی. جلد دوم. . چاپ چهاردهم. انتشارات دانشگاه تهران.  ایران.

یوسفی جوردهی، ا. 1385. تعیین ارتباط برخی شاخص های خونی و اسمزی در روند تکامل جنسی ماهی ازون برون پرورشی (Acipenser stellatus) پرورشی. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد لاهیجان. ایران.

 

Ahmdifar, A., Akrami, R., Ghelichi, A. & Mohammadi Zarejabad, A. 2010. Effects of different dietary prebiotic inulin levels on blood serum enzymes, hematologic and biochemical parameters of great sturgeon (Huso huso) juveniles. Comparative Clinical Pathology Journal. 20: 447-451.

Alkahemal, H., Zobeir, A., Alisoleiman, A., Almisned, F. & Alamin, M.  2011. Toxicity bioassay of lead    acetate and effects of its sublethal exposure on growth, haematological parameters and reproduction in Clarias gariepinus. African Journal of Biotechnology, 10(53):11039-11047.

Amini Ranjbar, Gh. 1994. Study on heavy metal bioaccumulation in sediments of the Anzali lagoon. Iranian Journalof fisheries Science, 8 (21):18-24.

Berlin, M. 1985. Handbook of the toxicology of metals. Elsevier Science Publishers, 2nd ed. London. Bhagwant, S. & Bhikagee, M. 2000. Induction of hypochromic Macrocytic Anemia in Oreohromis hybrid

(Cichlidae) exposed to 100mg/L (sub lethal dose) of Aluminum. Science and Technology Research Journal, 5:8-20.

Canli, M. & Atli, G. 2002. The relationship between heavy metal (Cd, Cr, Cu, Fe, Pb, Zn) levels and the size of six Mediterranean fish species. Journal of Environmental Pollution, 121:129-136.

Cicik, B. & Engin, K. 2005. The effects of cadmium on levels of glucose in serum and glycogen reserves in the liver and muscle tissues of Cyprinus carpio (L., 1758). Turk Journal of Animal Science, 29:113-117.

Dange, D.A. 2010. Changes in carbohydrate metabolism in tilapia, Oreochromis mossambicus, during short-term exposure to different types of pollutants environmental pollution. Journal of Animal and Veterinary, 41(2):165-177.

Eisler, R. 1988. Zinc hazards to fish. Wildlife and invertebrates: a synoptic review. US fish wildlife serve. Biol. REP.Vol.85.

Emad, H., Abou, E.N., Khalid, M., Moselhy, E. & Mohamed, A.H. 2005.Toxicity of cadmium and cooper and their effect on some biochemical parameters of marine fish Mugil seheli. Egyption Journal of Aquatic Research, 31: 60-71.

Ghaedi, M. 2006. Pyrimidine-2-thiol as selective and sensitive ligand for preconcentration and determination of Pb2+.Chemia analityczna Journal, 51:593–602.

Ghaedi, M., Ahmadi, F. & Soylak, M. 2007.Simultaneous preconcentration of copper, nickel, cobalt and lead ionsprior to their flame atomic absorption spectrometric determination. Chemia analityczna journal, 97: 277–285.

 

Ghaedi, M., Shokrollahi, A., Kianfar, A.H., Mirsadeghi, A.S., Pourfarokhi, A. & Soylak, M. 2008. The determination of some heavy metals in food samples by flame atomic absorption spectrometry after their separation–preconcentration on bis salicyl aldehyde, 1, 3 propan diimine (BSPDI) loaded on activated carbon. Journal of Hazardous Material, 154: 128–134.

Ghaedi, M., Shokrollahi, A., Kianfar, A.H., Pourfarokhi, A., Khanjari, N., Mirsadeghi, A.S. & Soylak, M. 2009. Preconcentration and separation of trace amount of heavy metal ions on bis (2-hydroxy acetophenone) ethylendiimine loaded on activated carbon. Journal of Hazardous Materials, 162: 1408–1414.

Gholamian, S. 2004. Evaluation of copper toxicity effects on liver and measuring of crude protein and some blood serum enzymes in common carp (Cyprinuscarpio). Iranian Journal of Toxicology,8(2):120-126.

Glueck, C.J., Gordan, D.J., Nelson, J. J., Davis, C. E. & Tyroller, H.A.1986. Dietary and other correlates of changes in total and low density lipoprotein cholesterol in hypercholesterolemia men: the lipid research clinics coronary prevention tril. Journal of the American Heart Association. 44:489-500.

Gluth, G. & Hanke, W. 1985. A comparison of physiological changes in carp, Cyprinus carpio, induced by several pollutants at sub lethal concentrations. I. the dependency on exposure time. Ecotoxicology and Environmental Safety, 9 (2):179-88.

Gul, Y., Gao, Z.X., Qian, X.Q. & Wang, W.M. 2011. Hematological and serum biochemical characterization and comparison of wild and cultured northern snakehead (Channa argus Cantor, 1842). Journal of Applied Ichthyology, 27: 122-128.      

Hovis, M., Kimball, R. & Peterson, J. 2005. Mathematics exercises in biotechnology. Dilutions of stock liquid solutions. National Science Foundation, 2: 12-14.

Karadede, H. & Ünlü, E. 2000. Concentration of heavy metals in water, sediment and fish species from              the Atatürk Dam Lake Turkey. Chemosphere, 41: 1371- 1376.

  Martinez, C.B.R., Nagae, M.Y., Zaia, C.T.B.V. & Zaia, D.A.M. 2004. Acute morphological and physiological effects   of lead in the neotropical fish Prochilodus lineatus.Brazilian. Journal of Biology, 64: 797-807.

Mazon, A.F., Monterio, E.A., Pinherio, G.H.D. & Fernandes, M.N. 2002. Hematological and physiological changes induced by short-term exposure to copper in the freshwater fish, Prochilodus scrofa. Brazilan. Journal of Biology, 62(4A): 621-631.

Mendil, D. & Dogan Uluozlü, Ö. 2007. Determination of metal levels in sediment of five fish species from lakes in Tokat, Turkey. Food Chemistry, 101:739–745.

Narayan, A.S. & Singh, B.B. 2009. Histopathological lesions in Heteropneustes fossils subjected to acute thiodan toxicity. Hydrobiological Journal, 19: 235-243.

Omima, A.S.A. 2010. Impact of pollution with lead, mercury and cadmium on the immune response of Oreochromis niloticus. Science Journal, 3:12-16.

Rajkowska, M. & Protasowicki, M. 2014. Distribution of metals (Fe, Mn, Zn, Cu) in fish tissues in two lakes of different trophy in Northwestern Poland. Environmental Monitoring and Assessment, 185: 3493-3502.

Roberts, R.J. 2001. Fish Pathology (3d ed). W.B Sawnders. Harcornt Publishers Co. LTD. London, England.

SandstrÖm, O. 1989. Seasonal variations in some blood parameters in perch, Perca fluviatilis L. Journal of Applied Ichthyology, 5: 85-95.

Satheeshkumar, P., Ananthan, G., Senthilkumar, D. & Jeevanantham, K. 2010. Comparative investigation on hematological and biochemical studies on wild marine teleost fishes from Vellar Estuary, southeast coast of India. Journal of Comparative Clinical Pathology, 10:1091-1095.

Sweety, R.R., Sajwan, K.S. & Kumar, K.S. 2007. Influence of zinc on cadmium induced hematological and biochemical responses in freshwater teleost fish Catla catla. Fish Physiology and Biochemical Journal, 34:169-174.

Tuzen, M. & Soylak, M. 2006. Determination of trace metals in canned fish marketed in Turkey. Journal of Food Chemistry, 101: 1378-1383.

Vosylienë, M.Z. 2004. The effect of long-term exposure to copper on physiological parameters of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss). 2. Studies of haematological parameters. Ekologija, 1: 3-6.

Yousefi, M., Abtahi, B. & Abdian Kenari, A. 2011. Hematological, serum biochemical parameters, and physiological responses to acute stress of Beluga sturgeon (Huso huso) juveniles fed dietary nucleotide. Comparative Clinical Pathology Journal, 18:1-6.

Zhou, X., Li, M., Abbas, Kh. & Wang, W. 2009. Comparison of hematology and serum biochemistry of     cultured and wild Dojo loach Misgurnus anguillicaudatus. Fish Physiology and Biochemical Journal, 35: 435-441.