مطالعه‌ای در باب جانکی‌ها

مطالعات ایلات و عشایر

مقاله 6، دوره 7، شماره 1 - شماره پیاپی 14، شهریور 1396، صفحه 95-112   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

چکیده

سرزمین جانکی از بعد نظامی و سوق‌الجیشی و برخورداری از سرزمینی حاصلخیز و جاری بودن رودهای دائمی نسبتاً پر آب همواره از اهمیت قابل ملاحظه‌ای بهره مند بوده است. منطقه پارسوماش نیز، که محل سکونت قوم پارس بوده، در قسمت غربی سرزمین جانکی قرار داشته است. در دوره‌های بعداز اسلام، منابع تاریخی مربوط به عصر حاکمیت اتابکان لر بزرگ (در طی قرون 6و 7 ه.ق)، خصوصا جنبش‌های سیاسی و اجتماعی دوره صفوی (از قرن 10 هجری به بعد) و نیز در دوره قاجار، به سرزمین جانکی اشاره نموده‌اند. عناصر نژادی قوم جانکی امروزه، نه تنها در شهرستان‌های ایذه، باغملک، رامهرمز، هفتگل و... ساکن هستند، بلکه دسته‌ها و تیره‌هایی از این قوم در استان چهارمحال بختیاری و شهرهای تابعه آن استان مانند لردگان، فلارد، خانمیرزا، مالخلیفه ساکن شده و از حدود دو قرن پیش‌بین ایشان و خویشاوندان گرمسیریشان فاصله افتاده و نام جانکی سردسیری برای خویش انتخاب نموده‌اند و از دوره قاجاریه به بعد هم یک جانشینی اختیار نموده و عمده‌ترین منبع معشیت آنان از راه کشاورزی و پرورش دام تامین می‌گردید. در اواخر دوره قاجار و پهلوی اول، با کشف نفت و ایجاد تاسیسات نفتی در بخش‌هایی از سرزمین جانکی، از جمله هفتگل سیمای منطقه متحول شده و موجب اشتغال عده‌ای در این بخش گردیده است.

کلیدواژه‌ها

جانکی؛ اتابکان لر بزرگ؛ منگشت؛ باغملک؛ هفتگل؛ خوزستان

مراجع