تعیین یک مدل زمین آمار بهینه جهت درون‌یابی اطلاعات مکانی با استفاده از داده‌های سنجش از دور

کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور در برنامه‌ریزی

مقاله 4، دوره 7، شماره 4، اسفند 1395، صفحه 57-74

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

علیرضا وفائی نژاد^{* 1}؛ ناصر محمدی ورزنه²؛ فرشاد همتی³

¹عضو هیأت علمی/دانشگاه شهید بهشتی

²دانشجوی دکتری سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی

³کارشناس ارشد سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی

چکیده

داده های سنجش از دور قادر به نمایش خصوصیات برخی از پدیده های زمینی و همچنین نحوه توزیع مکانی آنها در مقیاسهای مختلف هستند. از طرفی دیگر، اولین و مهمترین گام در انجام درون یابی داده های کسب شده صحرایی، بررسی همبستگی مکانی آنها و معرفی مدل بهینه جهت اعمال عامل وزنی مناسب برای درون یابی آن متغیر در منطقه است. بنابراین، با کمک داده های سنجش از دوری که مشابه متغیر مورد مطالعه باشند، امکان بررسی نحوه توزیع مکانی و تغییرات آن شاخص وجود دارد. در تحقیق حاضر از تغییرات مکانی داده های باند ترمال (باند 6) ماهواره لندست 7 استفاده و الگوی تغییر درجه حرارت سطحی در شهرستان ایلام واقع در استان ایلام تعیین شده است. این الگو که به صورت یک مدل ریاضی بیان شده است، می تواند جهت درون یابی داده های درجه حرارت کسب شده از ایستگاه های هواشناسی در منطقه مورد مطالعه، استفاده گردد. بدین منظور از یک شبکه منظم 291 نقطه‌ای بر روی باند ترمال نمونه‌گیری شد و سپس به کمک زمین آمار، نقاط واریوگرام تجربی محاسبه و مدلهای مختلفی مانند گوسی، نمایی، دایر‌ه‌ای و کروی بر آنها برازش گردید. سپس با استفاده از تخمین‌گر کریجینگ معمولی و به کارگیری هر کدام از این مدلها، نقشه‌های جداگانه‌ای ایجاد و دقت هر یک محاسبه گردید. نتایج بدست آمده نشان داد که اطلاعات باند ترمال دارای مدل گوسی هستند و تغییرات مکانی آنها با این مدل قابل توجیه است. لذا این مدل می‌تواند در درون یابی داده‌های درجه حرارت ایستگاه های هواشناسی استفاده شود و نقشه درجه حرارت منطقه را با دقت بالایی ترسیم نماید. روش ذکر شده در این تحقیق می‌تواند برای سایر شاخص‌های محیطی نظیر دمای حداقل، دمای حداکثر و تبخیر و تعرق نیز قابل بررسی باشد.

کلیدواژه‌ها

زمین آمار؛ درون یابی؛ کریجینگ؛ همبستگی مکانی؛ سنجش از دور