ارزیابی توان اراضی شهر مرودشت جهت توسعه آتی با استفاده از روش Fuzzy-AHP

کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور در برنامه‌ریزی

مقاله 6، دوره 6، شماره 4، فروردین 1395، صفحه 91-110

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

یداله مهدوی^{* 1}؛ محمد کاظمی²؛ عاطفه جعفرپور³

¹کارشناس ابخیزداری وgisاداره منابع طبیعی وآبخیزداری شهرستان بدره

²دانشگاه هرمزگان

³کارشناس ابخیزداری

چکیده

با توجه به تحولات جمعیتی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی رخ داده طی چند دهه اخیر، تحولات زیادی در شکل شهر نشینی و توسعه شهرها رخ داده است. توسعه روز افزون جامعه شهری، متأثر از عوامل ذکر شده به ساخت و سازهای بدون برنامه ریزی گو سترش مهار نشدنی شهرها منجر شده و تغییرات زیادی در ساخت فضایی آن ها به وجود آورده است که لزوم هدایت آگاهانه و طراحی فضای زیست مناسب برای شهرها را به دنبال داشته است. هدف از این مطالعه ارزیابی پتانسیل اراضی برای توسعه آتی شهر مرودشت بود. در این راستا از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی استفاده شد. بدین منظور، ابتدا لایه‌های اطلاعاتی فاصله از جاده دسترسی، فاصله از مسیر سیلاب، فاصله از مراکز داد و ستد، فاصله از مراکز اداری، نسبت توسعه اراضی، نسبت اراضی کشاورزی، نسبت سکونتگاه‌ها، فاصله از روستاهای مجاور در سامانه اطلاعات جغرافیایی تهیه شدند و بعد از وزن‌دهی با تکنیک تحلیل سلسله مراتبی برای معیارها و زیرمعیارها و همچنین فازی سازی نقشه‌ها، از عملگر ضرب و جمع فازی برای شناسایی مناطق حساس و مناطق کمتر در معرض خطر و حساسیت کمتر در سامانه اطلاعات جغرافیایی، پهنه‌بندی شد و بر اساس انحراف از معیار ارزش‌های سلولی تصویر رستری در پنج طبقه پتانسیل ناچیز، بسیارکم، کم، متوسط، زیاد و بسیار زیاد طبقه‌بندی شدند. نتایج نشان داد که مهمترین معیارها با اوزان 268/0 و 159/0 به‌ترتیب معیار فاصله از مسیر سیلاب و معیار نسبت سکونتگاه‌ها بودند. همچنین نتایج نشان داد که محدوده شمالی، شمال غربی و شمال شرقی محدوده شهر بیشترین پتانسیل و محدوده جنوب و جنوب غربی کمترین پتانسیل را جهت توسعه آتی شهر دارند. طبقه پتانسیل زیاد جهت توسعه با 57/30% از وسعت محدوده مطالعاتی بیشترین سطح را بخود اختصاص داده است و همچنین 83/64% از اراضی شهر مرودشت پتانسیل بالا و مناسبی جهت توسعه آتی دارند.

کلیدواژه‌ها

توسعه آتی؛ پتانسیل اراضی؛ تحلیل سلسله مراتبی فازی؛ سیستم اطلاعات جغرافیایی؛ مرودشت