پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 418 |
| تعداد شماره‌ها | 10,005 |
| تعداد مقالات | 83,618 |
| تعداد مشاهده مقاله | 78,303,281 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 55,358,299 |
فرهنگ و ظرفیت جنایی | ||
| تحقیقات حقوقی بین المللی | ||
| مقاله 6، دوره 8، شماره 30، اسفند 1395، صفحه 167-197 اصل مقاله (308.31 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| چکیده | ||
| چکیده این تحقیق تأثیر عامل فرھنگ را بر ظرفیت جنایی مورد بررسی قرار می دھد. آنچھ از مفھوم ظرفیت جنایی برداشت می شود بھ نوعی قابلیت پیش بینی و برآورد کمی و کیفی پدیده ی جنایی در جامعھ ی معین و در زمان معین است. این برداشت در قانون اشباع جنایی انریکوفری قابل استنباط است. از نظر وی در ھر جامعھ ی معین و در زمان معین براساس عوامل نامساعد اجتماعی، اقتصادی و فرھنگی حجم جرایم خاص واقع می شود. بھ عبارت دیگر عامل فرھنگ یکی از عوامل تعیین الگوی ظرفیت جنایی می باشد. براین اساس ھدف این تحقیق تعیین رابطھ ی بین دو مفھوم فرھنگ و ظرفیت جنایی است. این تحقیق از لحاظ ھدف پژوھشی جزء تحقیقات کاربردی است و از لحاظ شیوه ی جمع آوری داده ھا بھ عنوان تحقیق اسنادی و از لحاظ شیوه ی تجزیھ و تحلیل اطلاعات، بصورت تحلیلی و توصیفی است. براساس نتایج حاصل از تحقیق می توان بھ تأثیر نھادھای فرھنگی بر پدیده ی جنایی پی برد. براین اساس بھ عنوان پیشنھاد اصلی تحقیق باید تأکید نمود کھ با اصلاح کردن عوامل جرم زای فرھنگی و جامعھ پذیر کردن افراد جامعھ و ترویج ارزش ھا و ھنجارھای پذیرفتھ شده ی جامعھ بھ وسیلھ ی نھادھای فرھنگی می توان در پایین آوردن ظرفیت جنایی جامعھ دخیل بود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ظرفیت جنایی؛ پدیدهی جنایی؛ نرخ جرم؛ ارزش‌های فرهنگی؛ هنجارهای فرهنگی؛ هم‌نوایی گروهی؛ نهادهای فرهنگی | ||
| اصل مقاله | ||
|
فرھنگ و ظرفیت جنایی *اکبر وروایی
** آراس غفاریان ١٣٩٤/٠٩/ ١٣٩٤ تاریخ پذیرش: ٢٨ /٠٩/ تاریخ دریافت: ٠٤
چکیده
این تحقیق تأثیر عامل فرھنگ را بر ظرفیت جنایی مورد بررسی قرار می دھد. آنچھ از مفھوم ظرفیت جنایی برداشت می شود بھ نوعی قابلیت پیش بینی و برآورد کمی و کیفی پدیده ی جنایی در جامعھ ی معین و در زمان معین است. این برداشت در قانون اشباع جنایی انریکوفری قابل استنباط است. از نظر وی در ھر جامعھ ی معین و در زمان معین براساس عوامل نامساعد اجتماعی، اقتصادی و فرھنگی حجم جرایم خاص واقع می شود. بھ عبارت دیگر عامل فرھنگ یکی از عوامل تعیین الگوی ظرفیت جنایی می باشد. براین اساس ھدف این تحقیق تعیین رابطھ ی بین دو مفھوم فرھنگ و ظرفیت جنایی است. این تحقیق از لحاظ ھدف پژوھشی جزء تحقیقات کاربردی است و از لحاظ شیوه ی جمع آوری داده ھا بھ عنوان تحقیق اسنادی و از لحاظ شیوه ی تجزیھ و تحلیل اطلاعات، بصورت تحلیلی و توصیفی است. براساس نتایج حاصل از تحقیق می توان بھ تأثیر نھادھای فرھنگی بر پدیده ی جنایی پی برد. براین اساس بھ عنوان پیشنھاد اصلی تحقیق باید تأکید نمود کھ با اصلاح کردن عوامل جرم زای فرھنگی و جامعھ پذیر کردن افراد جامعھ و ترویج ارزش ھا و ھنجارھای پذیرفتھ شده ی جامعھ بھ وسیلھ ی نھادھای فرھنگی می توان در پایین آوردن ظرفیت جنایی جامعھ دخیل بود. واژگان کلیدی:
ظرفیت جنایی، پدیده ی جنایی، نرخ جرم، ارزش ھای فرھنگی، ھنجارھای فرھنگی، ھم نوایی گروھی، نھادھای فرھنگی.
مقدمھ انریکوفری در بھار سال ١٨٧٩ از شورای آموزش عالی رم تقاضا کرد کھ برای وی اجازه نامھ ی رسمی برای تدریس حقوق جزا و آیین دادرسی کیفری بھ عنوان مربی دانشگاه صادر کند. با تقاضای وی موافقت شد و بلافاصلھ بعد از انتصاب بھ سمت استادی دانشگاه، * دانشیار دانشگاه علوم انتظامی امین، نویسنده مسئول. ** کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات کرمانشاه، مسئول مکاتبات
فرھنگ و ظرفیت جنایی............................................................................................. ١٦٨ سخنرانی افتتاحیھ ی خود را تحت عنوان جایگزین ھای کیفری برگزار کرد. در سخنرانی مذکور معروف خود را تشریح کرد. قانون اشباع جنایی، بیان می کند « قانون اشباع جنایی » بود کھ وی کھ در ھر جامعھ ای میزان ارتکاب اعمال مجرمانھ با فاکتورھای تعیین کننده محیط اجتماعی مشخص می شود و زمانی کھ عوامل مذکور دچار تغییر شوند، آن ھا نیز تغییر می کنند؛ وی معتقد پدیده ی جنایی نظیر دیگر افعال انسانی معلول چندین عامل است کھ در اکثر مواقع بھ » بود کھ صورت شبکھ ای جدایی ناپذیر در ھم تنیده شده اند. با وجود این می توان آن ھا را بھ منظور مطالعات تحقیقاتی از ھم جدا کرد. عوامل بھ وجود آورنده پدیده ی جنایی عبارتند از عوامل خانوادگی، عوامل اجتماعی و عوامل جوی، جغرافیایی. عوامل خانوادگی عبارتند از جنسیت، سن، شغل، تأھل یا تجرد، محل سکونت، طبقھ اجتماعی، سطح آموزش و سواد و ساختار جسمی و روانی. عوامل اجتماعی عبارتند از افزایش و یا کاھش جمعیت، مھاجرت، افکار عمومی، فرھنگ و مذاھب، ساختار خانواده، وضعیت اقتصادی و سیاسی. میزان تولید و توزیع محصولات کشاورزی و صنعتی، سطح امنیت عمومی، تحصیلات و رفاه عموم مردم و در نھایت وضعیت قانون گذاری کیفری و مدنی؛ عوامل جوی- جغرافیایی عبارتند از شرایط اقلیمی و جغرافیایی، تقسیمات زمین، تغییرات جغرافیایی، تغییر روز و فصول سال، فاکتورھای جوی، ١
این تحقیق تاثیر عامل فرھنگ بر ظرفیت جنایی را مورد «. ھواشناسی و درجھ حرارت سالانھ بررسی قرارمی دھد.
مفاھیم
١- ظرفیت جنایی -٣
ظرفیت در لغت بھ معنای گنجایش، بارگیر، وسع، استعداد و قوه آمده است.
٢ ھم چنین در فرھنگ نفیسی ظرفیت بھ معنای قابلیت و مقدار گنجایش آمده است.
٣اما ظرفیت جنایی ٤ در اصطلاح جرم شناسی مفھومی رایج است کھ صاحب نظران جرم شناسی با نگرش ھای مختلف بھ آن اشاره
کرده و از ابعاد متفاوت آن تعریف ارایھ کرده اند کھ بھ طور خلاصھ بھ تعدادی از این تعاریف
١
. انریکو. فری، جرم شناسی اثبات گرا، ترجمھی میر روح الله صدیق، ایلام: انتشارات رامان، .٤١- چاپ اول، ١٣٨٩ ، صص ٤٠
،١٣٦٥ ،
٢ . علی اکبر. دھخدا، لغت نامھی دھخدا، ناشر، مؤسسھی لغت نامھی دھخدا، جلد ٣٣
. ص ١١ ١٣٤٣ ، ص ،
٣ . علی اکبر، نفیسی، فرھنگ نفیسی، تھران: انتشارات کتاب فروشی بھنام، جلد ٣ .٢٢٧٥
٤
. criminal capacity
فرھنگ و ظرفیت جنایی............................................................................................. ١٦٩ پرداختھ می شود. تعاریفی کھ مؤسسھ ی جرم شناسی استرالیا از ظرفیت نموده است بدین شرح است: ١- توانایی برخوردار بودن، جذب کردن، دریافت کردن و گرفتن؛ ٢- کارکرد، اداره کردن، موقعیت یا نقش در یک عمل؛ ٣- مقدار فضایی کھ می توان اشغال شود؛ اتاق برای نگھداری، محتوای مثلاً یک تانک با ظرفیت ٢١ گالن و... ؛ ٤- صلاحیت حقوقی مانند سن کھ توانایی شخص را برای انجام اموری کھ نتایج حقوقی در بردارد را تعیین می کند. [مانند انعقاد قرارداد یا ازدواج نمودن] این ھمان چیزی است کھ اھلیت حقوقی می نامند؛ ٥- توانایی ذھنی برای دریافت، درک و پیش بینی ھمھ ی وقایع وابستھ، گرفتن تصمیم عقلانی و درک ماھیت و تأثیرات از فعالیت ھای انجام شده. در تعریف ظرفیت جنایی گفتھ شده توانایی ذھنی فرد در تمییز حق از ناصواب و مسوولیت شخص برای اعمال کیفری اش.
١
گاروفالو در تعریف ظرفیت جنایی می گوید: تعیین فساد ثابت و مؤثر بزھکار و میزان شری است کھ از جانب او می توان با بیمناکی انتظار داشت، بھ عبارت دیگر تعیین ظرفیت جنایی او است.
٢
اکثر تعاریفی کھ در برخی کتب حقوقی و جرم شناسی از ظرفیت جنایی مدنظر است بھ منزلھ ی توانایی و ظرفیت مسوولیت کیفری شخص برای اعمالش است. و البتھ ظرفیت جنایی مشروط بر شرایطی است کھ براساس آن شخص ظرفیت پاسخگویی بھ اعمال خود را دارد. دقیقاً مانند ظرفی ٣٠ دارد یا جنس فلز از × کھ برای گنجایش مثلاً صد گالن آب نیاز بھ شرایطی مثلاً اندازه ٢٠ آلیاژ مخصوصی می باشد تا توان گنجایش این حجم آب را داشتھ باشد. برھمین اساس، ظرفیت جنایی شخص برای پاسخ گویی، داشتن سن بیش از ١٥ یا ١٨ سال است تا توانایی پاسخ گویی بھ اعمالش را داشتھ باشد. ٣ اما مراد ما از ظرفیت جنایی در این تحقیق بھ معنای مسوولیت کیفری و آن چھ مورد نظر جرم شناسی بالینی
٤ است، نیست بلکھ پرداختن بھ ظرفیت جنایی با نگرش خاص
١
. محمد، حسنی، بررسی ظرفیت جنایی در جرم شناسی کاربردی و ارتباط آن با پیشگیری قبل
www.imj.ir
، از وقوع، سازمان قضایی نیروھای مسلح، نسخھ الکترونیکی؛ ١٣٩٢
٢
. محسن، شیرسوار شھاوند، محسن، بررسی ظرفیت جنایی در جرم شناسی، بھ نقل از کی نیا؛، پایان نامھ دوره کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات کرمانشاه. ١٣٧٤
٣
. محمد، حسنی، پیشین، ص ٦
٤
. clinical criminology
فرھنگ و ظرفیت جنایی............................................................................................. ١٧٠ و متفاوت است و آن برآورد نرخ احتمالی جرایم ارتکابی در جامعھ ی آماری خاص در یک منطقھ یا ناحیھ ی جغرافیایی در زمان مشخص براساس اعلام نرخ بزھکاری برحسب اطلاعات متراکم و متنوع از آمارھای جنایی با درنظر گرفتن متغیرھای مشخص است. پس منظور ما از ظرفیت جنایی برآورد نرخ احتمالی جرمِ یک جامعھ ی معین در آینده است. ٢- فرھنگ -٣ در لغت نامھی دھخدا فرھنگ چنین تعریف می شود [مرکب از (فر) کھ پیشاوند است و (ھنگ) کھ از ریشھی (شنگ) اوستایی بھ معنی کشیدن و فَرھَختن و فرھنگ ھر دو مطابق است با ریشھی ادوکا و ادو در لایتنی کھ بھ معنی کشیدن و نیز بھ معنی تعلیم و تربیت است.].
١
فرھنگ از لحاظ لغوی بھ معنای پدیدهی کلی و پیچیده ای از آداب، رسوم، اندیشھ، ھنر و شیوهی زندگی است کھ در تجربھی تاریخی اقوام شکل میگیرد.
٢
ادوارد برنت تایلور ٣ انسان شناس برجستھی انگلیسی در کتاب جوامع ابتدایی ( ١٨٧١ م) فرھنگ را چنین تعریف میکند: [فرھنگ مجموعھی پیچیده ای است از معارف، معتقدات، ھنرھا، صنایع،
تکنیک ھا، اخلاق، قوانین، سنن و بالاخره تمام عادات و رفتار و ضوابطی است کھ انسان بھ
عنوان عضو یک جامعھ آن را از جامعھی خود فرا میگیرد و در قبال آن جامعھ تعھداتی بھ
عھده دارد].
٤
در دیدگاه بروس کوئن ٥ فرھنگ را میتوان بھ عنوان مجموعھ ی رفتارھای اکتسابی و ویژگی اعتقادی اعضای یک جامعھی معین تعریف کرد.
٦
. ١ . علی اکبر دھخدا، لغت نامھی دھخدا، ناشر، مؤسسھی لغت نامھی دھخدا، جلد ٣٣ ، ص ٢٩٤ .
٢ . حسن، انوری، فرھنگ بزرگ سخن، جلد ٦، چاپ ١٣٨٠ ، ص ٥٣٤٦
٣
. Edward Burnett Tylor
٤
. مسعود، جلالی مقدم،. فرھنگ چیست، تھران: مؤسسھ انتشارات امیر کبیر، چاپ اول، ص .٦٩
٥
. Bruce kohen
٦
. کوئن، بروس. مبانی جامعھ شناسی، ترجمھ و اقتباس غلام عباس توسلی، رضا فاضل تھران: سازمان مطالعھ و تدوین کتب علوم انسانی، دانشگاهھا، (سمت) مرکز تحقیق و توسعھی علوم
. انسانی، چاپ بیست و چھارم، ١٣٩١ ، ص ٥٦
فرھنگ و ظرفیت جنایی............................................................................................. ١٧١ پس می توان گفت فرھنگ از طریق دیگر انسان ھا آموختھ میشود و آموزش آن بر اثر روابط متقابل میان انسان ھا صورت میگیرد. فرھنگ از طریق توارث منتقل نمیشود، و یک تولید اجتماعی است. فرھنگ مجموعھ ای است کھ نسل بھ نسل انتقال مییابد، عناصر آن بر روی ھم انباشتھ میشود و از محلی بھ محل دیگر انتشار مییابد. ٣- نھادھای فرھنگی -٣ نھاد را معمولا بخش یا نظامی از ارزش ھا، شیوه ھای قومی، آداب، رسوم و قوانین می دانند کھ نقش آن استقرار رفتارھای مناسب برای ایفای کارکردھای اساسی در یک جامعھ است. براین اساس در یک نھاد آن چھ کھ اھمیت دارد سازمان دھی بھ رفتارھا یا روش ھای انجام کارھایی است کھ در رابطھ با نیازمندی ھای مھم مطرح می شود. ١ بھ عبارت دیگر نھاد، نظامی بھ نسبت پایدار و سازمان یافتھ از الگوھای اجتماعی است کھ برخی از رفتارھای نظارت شده و یکسان را
با ھدف برآوردن نیازھای اساسی جامعھ در برمی گیرد.
٢ دانشمندان علوم اجتماعی، فرھنگ را بھ تعدادی از نھادھا تقسیم کرده اند. مشھورترین نھادھای اجتماعی عبارتند از: خانواده، آموزش و
پرورش و رسانھ ھای جمعی.
٣
٤- تاثیر نھادھای فرھنگی بر ظرفیت جنایی فرھنگ | ||
| مراجع | ||
|
منابع و ماخذ ی ایرانی، تھران: سازمان مطالعھ و تدوین کتب علوم انسانی، ١. آزاد ارمکی، تقی. ( ١٣٩٠ ). جامعھ شناسی خانواده ھا، سمت، مرکز تحقیق و توسعھ علوم انسانی، چاپ سوم. دانشگاه ی امیر حسین آریان پور، تھران: نشر گستره، چاپ دوم. ی جامعھ شناسی، ترجمھ ٢. آگ برن و نیم کوف. ( ١٣٨٨ ). زمینھ ٣. بخارایی، احمد. (فروردین ١٣٩١ ). جامعھ شناسی انحرافات اجتماعی، تھران: انتشارات دانشگاه پیام نور، چاپ سوم. ٤. جلالی مقدم، مسعود. ( ١٣٨٥ ). فرھنگ چیست، تھران: مؤسسھ انتشارات امیر کبیر، چاپ اول. ھای مورد نیاز، انتشارات ٥. جھانیان، رمضان. ( ١٣٨٧ ). مدیریت آموزشی و آموزشگاھی با تأکید بر دانش و مھارت سرافراز، چاپ اول. ٦. حسنی، محمد ( ١٣٩٢ )، بررسی ظرفیت جنایی در جرم شناسی کاربردی و ارتباط آن با پیشگیری قبل از وقوع، سازمان www.imj.ir
؛ قضایی نیروھای مسلح، نسخھ الکترونیکی ٧. دانش، تاج زمان. (پاییز ١٣٦٦ ). مجرم کیست و جرم شناسی چیست، تھران: انتشارات کیھان، چاپ اول.
. ی دھخدا، جلد ٣٣ ی لغت نامھ ی دھخدا، ناشر، مؤسسھ ٨. دھخدا، علی اکبر. ( ١٣٦٥ ). لغت نامھ
ی بھروز نبوی و احمد کریمی، تھران: چاپ ای بر جامعھ شناسی، ترجمھ ٩. روسک، جوزف. و وارن، رولند. ١٣٥٠ . مقدمھ
میھن.
١٠ . ستوده، ھدایت الله. ( ١٣٨٩ ). آسیب شناسی اجتماعی، تھران: آوای نور، چاپ بیست و یکم.
١١ . ستوده، ھدایت الله. و سرابی، علی بقایی. ١٣٨٧ . جامعھ شناسی آموزش و پرورش، تھران: انتشارات ندای آریانا، چاپ اول.
١٢ . شیخاوندی، داور. ( ١٣٨٤ ). جامعھ شناسی و انحرافات و مسایل جامعتی ایران، تھران: نشر قطره، چاپ اول.
١٣ . شیر سوار شھاوند، محسن. (زمستان ١٣٩٠ ). بررسی ظرفیت جنایی در جرم شناسی، پایان نامھ ی دوره ی کارشناسی ارشد،
دانشگاه ازاد اسلامی واحد علوم وتحقیقات کرمانشاه.
ی قضاییھ، مرکز مطبوعات و ھای اجتماعی، تھران: قوه ١٤ . فرجاد، محمد حسین. ( ١٣٨٣ ). آسیب شناسی و کجرویی
انتشارات ، چاپ اول.
ی میر روح الله صدیق، ایلام: انتشارات رامان، چاپ اول. ١٥ . فری، انریکو. ( ١٣٨٩ ).جرم شناسی اثبات گرا، ترجمھ
. ١٦ . قائمی، علی. ( ١٣٦٦ ). آسیب ھا و عوارض اجتماعی، تھران: انتشارات امیری، چاپ دوم، ١٣٦٦
و اقتباس غلام عباس توسلی، رضا فاضل تھران: سازمان مطالعھ و ١٧ . کوئن، بروس. ( ١٣٩١ ). مبانی جامعھ شناسی، ترجمھ
ی علوم انسانی، چاپ بیست و چھارم. ھا، (سمت) مرکز تحقیق و توسعھ تدوین کتب علوم انسانی، دانشگاه
١٨ . کی نیا، مھدی. ( ١٣٨٨ ). مبانی جرم شناسی، تھران: انتشارات دانشگاه تھران: چاپ نھم، جلد اول.
١٩ . کی نیا، مھدی. ( ١٣٨٨ ). مبانی جرم شناسی، تھران: انتشارات دانشگاه تھران: چاپ نھم، جلد دوم.
ی مھدی کی نیا، تھران: مجمع علمی و فرھنگی مجد، چاپ ٢٠ . گسن، ریموند. (اسفند ١٣٨٨ ). جرم شناسی نظری، ترجمھ
چھارم.
٢١ . خاتمی، محمد( ١٣٨٣ )، آموزش و پرورش؛ اصلاح ساختارھا، تغییر نگرش ھا، تھران، موسسھ فرھنگی مطبوعاتی ایران،
ص ٢٩
٢٢ . محسنی تبریزی، علی رضا. (تابستان ١٣٨٣ ). رندالیسم، تھران: چاپ آثار، چاپ اول.
ی فاطمھ ی آمریکا در پایان قرن بیستم، ترجمھ ٢٣ . نبت، ویلیام جی. (بھار ١٣٨١ ). شاخص ھای فرھنگی در ایالات متحده
فراھانی تھران: وزارت فرھنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات، چاپ اول.
. ٢٤ . نفیسی، علی اکبر. ( ١٣٤٣ ). فرھنگ نفیسی، تھران: انتشارات کتاب فروشی بھنام، جلد ٣، ص ٢٢٧٥
٢٥ . نوربخش، سید مرتضی. ( ١٣٨٧ ). جامعھ شناسی عمومی، تھران: انتشارات بھینھ، چاپ سوم.
ی علی شجاعی، تھران: سازمان مطالعھ و تدوین کتب ٢٦ . ولد، جورج. و [دیگران]. پاییز ١٣٨٨ . جرم شناسی نظری، ترجمھ
ی علوم انسانی، چاپ سوم. ھا (سمت) مرکز تحقیق و توسعھ علوم انسانی دانشگاه
( ٢٧ . ساروخانی، باقر، جامعھ شناسی ارتباطات، (تھران، انتشارات اطلاعات، چاپ بیست و یکم، ١٣٨٧
٢٨ . انوری، حسن، فرھنگ بزرگ سخن، جلد ٦، چاپ ١٣٨٠
( ٢٩ . کمرزرین، حمید، روانشناسی رشد ٢، (تھران، انتشارات دانشگاه پیام نور، چاپ دوم، مھر ١٣٩١
( ٣٠ . معتمدنژاد، کاظم، وسایل ارتباط جمعی، (تھران، انتشارات دانشگاه علامھ طباطبایی، چاپ ھشتم، ١٣٩٠
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 548 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 304 |
||