سحر و شعبده در فقه با تأکید بر مصادیق نوظهور

مجله پژوهش های فقه و حقوق اسلامی

مقاله 6، دوره 13، شماره 48، مرداد 1396، صفحه 123-142   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/ijrj.2017.532746

نویسندگان

شهربانو کاهدی^{* 1}؛ سید محمد مهدی احمدی²؛ سید حسن عابدیان²

¹دانشجوی دکتری، واحد پردیسان قم، قم، ایران

²استادیار واحد پردیسان قم، قم، ایران

چکیده

تاریخ شروع سحر و شعبده در زندگی بشر مشخص نیست؛ زیرا امور خارق‌العاده­ای هستند که با تحقّق امور عادى فرق دارند و با پیش­فرض‌هاى عرفى و عادى قابل تصور و تحقق نیستند و از آنجا که دیگران از آوردن مثل آن ناتوانند، همین انگیزه اندیشمندان اسلامى و غیراسلامى را در کنکاش، تحقیق و تفحص در کیفیت و نحوه تحقق این امور برانگیخته است .زیرا خوارق عادت مشتمل بر غایتى هستند، ولى از آن روى که در نوع غایت و مشروعیت (به معناى الهى­بودن) و عدم مشروعیت با هم مختلفند، شناخت این امور امرى لازم و ضرورى به نظر مى‌رسد، چون مسأله سحر و شعبده خصوصاً در حال حاضر بسیار بزرگ و پیچیده شده و جنبه‌های مختلف قرآنی، فرهنگی، اجتماعی، روحی و روانی و حتی سیاسی را در بر می‌گیرد. تحقیق حاضر قصد ورود به این مقوله پیچیده را به طور خاص دارد، ضمن اینکه تلاش دارد خواننده را با دورنمایی از فرهنگ سحر و شعبده و حکم فقهی آن، در تمدن امروز آشنا سازد. 

کلیدواژه‌ها

سحر؛ جادو؛ اقسام سحر؛ حکم فقهی اقسام سحر؛ مصادیق نوظهور

سایر فایل های مرتبط با مقاله

6.pdf

مراجع

1-   قران الکریم .

2-   ابن ادریس ، محمد بن محمد، (1370)، السرائر الحادی لتحریر الفتاوی،  انتشاراتی جامعه المدرسین حوزه علمیه قم، قم.

3-   السنجاری، محمد بن ابراهیم، (1377)، موسوعه موجزه فی العلوم الغریبه الاسلامیه، مکتبه لبنان، بیروت.

4-   المدرسی، سید محمد تقی، (1427)، مهذب الاحکام، دارالقاری، بیروت.

5-    انصاری دزفولی، مرتضی بن محمد امین، (1413)، مکاسب محرمه مجمع الفکر الاسلامی، قم.

6-   ابن منظور، محمدبن مکرم، (1407)، لسان العرب، دار صادر بیروت، لبنان.

7-   اصفهانی، ابو الحسن، (1352)، وسیله النجاه انتشاراتی نیکنام، قم.

8-   برن راندا، قدرت، (1394)، ترجمه نفیسه معتکف، انتشاراتی لیوسا، تهران.

9-   تبریزی، جواد، (1391)، ارشاد الطالب الی التعلیق علی المکاسب، انتشاراتی مطبعه مهر، قم.

10-     جزائری، سید محمد جعفر، (1416)، شرح مکاسب محرمه، بی­جا، طلیعه نور، قم.

11-     جناتی شاهرودی، محمد ابراهیم، (1374)، ادوار فقه و کیفیت بیان آن، انتشاراتی کیهان، تهران.

12-     حسینی دشتی، سید مصطفی، (1385)، دائره المعارف جامع اسلامی، مؤسسه فرهنگی آرایه، تهران.

13-     حلی، حسن بن یوسف، (1387) ، تحریر الاحکام، قم، مؤسسه امام صادق، قم.

14-     حسینی شیرازی، محمد، (1385)، ایصال المطالب الی المکاسب، انتشارات اعلمی، تهران.

15-     حکیم، سید محمد سعید طباطبائی، (1373)، منهاج الصالحین، دار الصفوه بیروت، قم.

16-     خرمشاهی، بهاءالدین، (1360)، دائره المعارف، انتشارات حکمت، تهران.

17-     خمینی، روح الله، (1379)، تحریر الوسیله، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام، تهران.

18-     خامنه­ای، سیدعلی، (1381)، فقه جعفری، رساله عملیه اجوبه الاستفتائات، پرسش­ها و پاسخ­ها، سازمان تبلیغات اسلامی چاپ و نشر بین­الملل، تهران.

19-     خوئی، سید ابوالقاسم، (1377)، مصباح الفقاهه، داوری، قم.

20-     ذهنی تهرانی، سید محمدجواد، (1369)، تشریح المطالب، انتشاراتی حاذق، قم.

21-     ری­شهری، محمد مهدی، (1389)،  مترجم حمید رضا شیخی، میزان الحکمه، مؤسسه فرهنگی دار الحدیث، قم.

22-     زبیدی، مرتضی، (1307)، تاج العروس جواهر القاموس، دار الفکر، بیروت.

23-     زکریا، احمد ابن فارس، (1371)، معجم مقیاس اللغه، مکتب الاعلام الاسلامی، قم .

24-     زمخشری، محمود  بن عمر، (528)، الکشاف، بیروت، دار الکتب، لبنان.

25-     سیستانی، سید علی حسین، (1371)، منهاج الصالحین، مکتب آیه­الله العظمی السید سیستانی، قم.

26-     شیخ طوسی، محمد بن حسن، (1400)، خلاف، دار الکتاب العربی، قم.

27-     صیمری، مفلح بن حسن، (1408)، تخلیص الخلاف، مکتبه آیه الله العظمی مرعشی نجفی، قم.

28-     طباطبائی، محمد حسین، (1417)، المیزان، جامعه المدرسین حوزه علمیه قم، قم.

29-     طبرسی، احمدبن علی، (1386)، الاحتجاج، دار النعمان، نجف.

30-     علامه حلی، حسن بن یوسف، (1371)، قواعد الاحکام فی معرفه الحلال و الحرام، مؤسسه نشرالاسلامی، قم.

31-     فخار طوسی، جواد، (1391)، در محضر شیخ انصاری، شرح محرمه، دار الحکمه، قم.

32-     قرشی بنابی، علی اکبر، (1371)، قاموس اللغه، دار الکتب الاسلامیه، تهران.

33-     قربانی، زین­العابدین، (1363) ، به سوی جهان ابدی، انتشارات شفق ، قم.

34-     کلانتر، محمد، المکاسب الشیخ المرتضی انصاری، (1410)،  منشورات مؤسسه النور للمطبوع، بیروت .

35-     گلسرخی، ایرج، (1377)، تاریخ جادوگری، نشر علمی، تهران.

36-     گلپایگانی، محمدرضا، (1371)، هدایه العباد، دار القرآن الکریم، قم.

37-     مجلسی، محمد باقر، (1403)، بحار الا نوار، مؤسسه الوفاء، بیروت.

38-     محقق حلی، ابو القاسم نجم الدین، (1318)، مختصر نافع، مؤسسه مطبوعات دینی ، قم.

39-     مصاحب، غلامحسین، (1374)، دائره المعارف فارسی، شرکت­های سهامی کتاب جیبی.

40-     مکارم شیرازی، (1382)، ناصر، تفسیر نمونه، دار الکتب الاسلامیه، تهران.

41-     مکی عاملی، محمد بن جمال الدین، (1417)، الدروس الشرعیه، مؤسسه نشر اسلامی، قم.

42-     مکی عاملی، محمدبن جمال الدین، (1369)، الروضه البهیمه، دار الفکر، قم.

43-     نجفی، محمد حسن، (1362)، جواهر الکلام، بیروت، دار احیاءالتراث العربی، لبنان. 

44-     والری، سانفو، (1380)، ترجمه محمد جمالیان، تله پاتی عملی، چاپخانه حیدری، تهران.