ارزیابی و تحلیل اثرات اجرای طرح های هادی روستایی در بهبود کیفیت زندگی روستاییان(مطالعه موردی: روستاهای بخش خاوومیرآباد شهرستان مریوان)

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقاله 14، دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 39، شهریور 1396، صفحه 391-411   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سعدی محمدی^{* 1}؛ سید هادی طیب نیا²؛ بدریه تابا³؛ آزاد داودی⁴

¹استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور، ایران

²استادیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه سیستان و بلوچستان

³کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، شاغل در آموزش و پرورش استان کردستان

⁴کارشناس ارشد مهندسی معماری، شاغل در آموزش و پرورش استان کردستان

چکیده

ارتقا و بهبود سطح کیفیت زندگی روستاییان به عنوان هدف اصلی اجرای برنامه های توسعه روستایی و از مهمترین آنها یعنی طرح‏های هادی به عنوان موردی ترین طرح های توسعه محلی است. در این راستا نیاز است که پس از گذشت چند سال از اجرای طرح های هادی، ارزشیابی لازم انجام شود تا از یک سو پیامدهای اجرای طرح  بر تغییرات سطح کیفیت زندگی روستاییان مشخص گردد و از سویی دیگر با شناسایی نقاط قوت و ضعف، اطلاعات لازم برای مدیریت بهتر طرح های یادشده جهت ارتقای مطلوب سطح کیفیت زندگی روستاییان حاصل آید. این مطلب، هدف اصلی پژوهش کاربردی حاضر بوده که با روش توصیفی – تحلیلی انجام و اطلاعات آن از دو منبع اسنادی و میدانی (مصاحبه، پرسشنامه و مشاهده) جمع آوری شده است. جهت تعیین حجم نمونه آماری از جامعه پژوهش یعنی سرپرستان خانوار 8 روستای(1252 خانوار) بخش خاوومیرآباد که از اجرای طرح هادی روستاهایشان حداقل 3 سال گذشته است از فرمول کوکران استفاده و 250 سرپرست به عنوان حجم نمونه تعیین و پس از توزیع طبقه ای پرسشنامه ها در میان روستاها، به صورت تصادفی ساده نیز پرسشنامه ها در میان سرپرستان خانوار توزیع گردیدند. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از شاخص های آمار توصیفی(میانگین و مد) و آزمون های آمار استنباطی(خی دو، t تک نمونه ای، همبستگی پیرسون، تحلیل واریانس یکطرفه و تحلیل مسیر) نشان دادند که اجرای طرح های هادی در ارتقای و بهبود ابعاد اقتصادی و اجتماعی کیفیت زندگی روستاییان ناموفق بوده و در مقابل موجب ارتقای و بهبود سطح کیفیت زندگی روستاییان در دو بعد محیطی و کالبدی گردیده است. همچنین بین میانگین کیفیت زندگی روستاییان با قدمت اجرای طرح ها و جمعیت روستاها ارتباط معنی داری وجود دارد و این بعد کالبدی است که بیشترین تاثیر را بر بهبود کیفیت زندگی روستاییان بواسطه اجرای طرح های هادی داشته است.

کلیدواژه‌ها

طرح های هادی؛ کیفیت زندگی؛ بخش خاوومیرآباد

مراجع

Abdi, H.(2014). The Role of Hadi Plan in the economic sphere of rural district of Baladeh(Jahrom, Fars Province). Islamic Revolution Housing Foundation research project. Retrieved 2016, Dec. 30, from: http://sohbatnews.ir/uploadcenter/files/-1/feettr/1.93 pdf. (In Persian)

Alinaghipour, M., & Pourramezan, I.(2014). Analyzing the effects of conducting Hadi projects on improving the quality of life in villages of Rasht central areas. Research and Rural Planning, 3(8), 79-92. (In Persian)

Anabestani, A.,& Hajipour, Y. (2013). Economic and social impacts of Hadi plans in rural settlements(Case study: villages of Dena city). Journal of Regional Planning. 3(9), 13-26.(In Persian)

Azimi, N .(2012).The assessment of physical implementation Effects of Hadi plans from villagers’ perspective(Case Study: Miandoab). Quarterly geographical perspective.7(19), 25-37. (In Persian)

Barrios,E.(2007).access to rural development: household perceptions on rural development.adb institute discussion. paper 61,7-18.

Bryan, H.(2002). private living and quality of life.public planning.4(2),141-227.

Cagliero, R.(2010).the possible effects  in piedmont rdp and quality of life in rural areas. rural development: governancepolicy design and delivery’  Ljubljana. Slovenia, august, 25-27.

Costanza, R.(2008).quality of life: an approach integrating opportunities, human , needs, and subjective well-being.Ecologic  and economics, 16,271-276.

Dymitrow,M.(2014). quality  of  life  in  rural  areas: a  topic  for  the  rural  development  policy?.bulletin  of  geography.  socio–economic  series,  25(2) , 25-54. 26.

Ebrahimi, M.,&Amini, M.(2014).Surveyof the status of infrastructure and superstructure design services in the rural areas.geographical landscape Journal in the Human Studies, 26, 119-105.(In Persian)

Farahani,H.(2008).Measuring the quality of life of the villagers in the reconstruction of post- earthquake (Case study: villages of Shirvan).Geographic ideas Journal. 3(21), 68-85.(In Persian)

Fang, F.(2012).Urban villagesí Redevelopments in Weihai China: Physical and Social Changes(pp15-23), In 19th Annual European Real Estate Society Conference. ERES: Conference, Edinburgh, Scotland.

Ghaderi, R. (2015).a report on the process of Hadi projects in Kurdistan. retrieved 2016, Dec. 30,from:from: http://www.mehrnews.com/news. (In Persian)

Gondos, B.(2014).relationship between tourism and quality of life researches at  lake balaton, British standard of living.economic historyreview, 10(1),1790-1850.

Karimi,J.(2015).Hadi Plans in the city of Marivan. retrieved 2016,Dec. 30,from:from: http://www.irna.ir/fa/News/.(In Persian)

Knaap, G.,& Chakraborty, A.(2007).Comprehensive Planning for Sustainable Rural Development.Special Issue on Rural Development Policy.1(3),18-20.

MotieLangroodi, H.(2004). Rural Planning with an emphasis on Iran(Second Edition). Mashhad: jahad publication.(In Persian)

Mudey, A.(2011).Assessment of quality of life among rural and urban elderly population of wardha district, Maharashtra, India.ethno med. 5(2), 89-93.

PapoliYazdi, M.,& Abrahimi, Z.(2008). Theory of Rural Development(Fifth Edition),Tehran: Samt publication. (In Persian)

paraskevi,T.(2010). theoretical contributions quality of life: definition and measurement.Europe’s journal of psychology, 3(4),148-1161.

pospěch, p.(2009).qualityof  life  in  Czech  ruralareas.Institute of agricultural economics and information, Brno:Czech republic.

Rabiifar, V.(2015). Analysis and Impact Assessment Hadi projects in economic and Social development of rural settlements (Case study: villages of the Zanjan province).Journal of Regional Planning,5(17), 90-75.(In Persian)

Rezaee, R., & Safa, L.(2014). Analyze the effects of rural Conducting Hadi projects by using structural equation modeling (Case Study: Zanjan city).Journal of geographic space, 14(46),151- 171. (In Persian)

Rezvani, M.(2011).Introduction to rural development planning in Iran(third Edition).TEHRAN: Ghomes publication.(In Persian)

Rezvani, M.,& Mansourian, H .(2008). The Evaluation of Quality of life and provide a model for rural areas.village and Development Journal, 11(3), 1- 26.

Saiedi, A. (2004).Problems and prospects of development and rural development in Iran. Journal of Housing and Rural Environment. 19(108), 3-14. (In Persian)

Saiedi,A.(2005).Geography rural fundamentals(Second Edition).Tehran: SAMT publication. (In Persian)

Shamaie, A. (2014). the Effects of Hadi Plan on rural settlements (Case study: Nishabur). Research and Rural Planning, 3 (6), 75-88. (In Persian)

Shakoor, A., & Shamsadini, A.(2014). Assessment the implementation of socio-economic aspects of conducting Hadi projects in rural settlements (case study: Kenareh Village - Marvdasht). Journal of geography and urban-regional planning, 13, 39-52.(In Persian)

Shucks,S.(2006). first European quality of life survey: urban–rural differences. office for official publications of the European communities.

sonja, F.(2003).State of the art report on life quality assessment in the field of transport and research institutemobility.Swedish national road and transport: Linkoping-Sweden.

Susniene,D.(2009).The concepts of quality of life and happiness – correlation and differences.inzinerineekonomika-engineering economics,1(3),48-59.

The Urban & Rural Specific Studies and Services Center.(2006).Introduction to the Hadi plan and monitor rural construction, a series of specialized texts for rural austerities. The Ministry of Interior's municipal and rural administrations.(In Persian)

zaid,A.(2010).Quality of life among rural Nigerian women: the role of information, library philosophy and practice.Retrieved 2016, Dec. 18, from http://www.worldbank.org.

Zaree, Y. (2011). A Critique of the rural Hadi plan. Journal of Housing and Rural Environment, 28(127), 65-55. (In Persian)