بررسی فقهی اعمال نفوذ بر خلاف حقّ و مقرّرات قانونی

فقه و مبانی حقوق اسلامی

مقاله 2، دوره 10، شماره 2، شهریور 1396، صفحه 37-56   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

چکیده

جمال بیگی[1]
علیرضا داستان ایلخچی[2]
چکیده
اعمال نفوذ یا به تعبیر امروزی پارتی بازی یکی از مظاهر فساد اداری می باشد که قدمتی به درازای جامعه بشری داشته و رابطه مستقیم با توسعه نظام سیاسی و اقتصادی جوامع دارد. اهمیت این موضوع به حدی است که پیدایش آن باعث اخلال در نظام سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و قضایی یک کشور می گردد. در یک نظام اداری و قضایی فاسد، کارکنان و مدیران و قضات آن با اعمال نفوذ برخلاف حقّ از موقعیت انحصاری خود در ارائه خدمات بهره گرفته و با سوء استفاده از موقعیت خود به تجارت پرداخته که این اقدام باعث لطمه به نظام سیاسی، اجتماعی و قضایی و کند شدن روند توسعه کشور و عدم رشد رقابت سالم و عدالت اجتماعی در جامعه می گردد. این پژوهش با به کارگیری شیوه اسنادی و بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی و با هدف تبیین حرمت این موضوع و تاثیر این عمل نامشروع در جامعه از بعد اداری، اقتصادی، اجتماعی و قضائی با استناد به کتاب، سنت، برخی فتاوای فقهای معاصر شیعه و سنی و عقل تدوین شده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که دریافت هرگونه وجه از طریق اعمال نفوذ بر خلاف حق و مقررات قانونی، از دیدگاه مشهور فقها اکل مال به باطل بوده و از مصادیق سحت محسوب می گردد. لذا می بایستی با فرهنگ سازی در جامعه از طریق امر به معروف و نهی از منکر به سلامت نظام اداری جامعه و توسعه روز افزون کشور همت گمارد.
کلمات کلیدی: اعمال نفوذ، پارتی بازی، حقّ، سحت، اکل مال به باطل.



[1] - استادیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران. [e-mail]   . (نویسنده مسئول)


[2] - دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته فقه و حقوق جزا، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران.

مراجع