نقد، بررسی و معرفی منظومه خطی «طوبی»

پژوهشنامه نسخه شناسی متون نظم و نثر فارسی

مقاله 6، دوره 2، شماره 3، خرداد 1396، صفحه 157-182   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

حمیدرضا قانونی¹؛ الهام پهلوان صباغ²

¹استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور نجف آباد

²کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور اردستان

چکیده

     تصحیح و ویرایش نسخه‌های خطی، یکی از بنیادی­ترین و فنّی­ترین پژوهش­های ادبی است. نسخه خطی طوبی از نویسنده ای نامعلوم به کتابت کاتبی رضوان علی نام است؛ این نسخه به سبب داشتن ویژگی­های داستانی آن هم با ساختاری منظوم با محتوا و محوریت اشعاری زاهدانه، درخور بازشناسی است. نسخه مذکور از منظری یادآور کلیله و دمنه است و از سویی دیگر یادآور مثنوی مولانا؛ شاعر کوشیده است با اقتباس از آثار داستانی گذشته و آثاری چون مثنوی مولوی در قالب داستان­هایی منظوم از زبان حیوانات منظومه ای نو بسازد؛ به نظر می رسد شاعر با داستان های کلیله و دمنه مانوس بوده است و از مثنوی مولوی نیز بهره برده است. درون مایۀ اکثر داستان­های این منظومه زهد، اخلاق، عرفان و تربیت است. روش پژوهش، مطالعه، یادداشت برداری و گرد آوری اطلاعات از منابع معتبر کتابخانه ای است. هدف در این تحقیق شناخت و شناساندن منظومه ای است که نشان می دهد شاعر به طرز و شیوۀ مولوی علاقۀ وافر دارد ولی در این شیوه هنوز مبتدی است.

کلیدواژه‌ها

نسخه خطی؛ طوبی؛ رضوان علی؛ کلیله و دمنه؛ مثنوی

مراجع