تفسیر کاربردی گونه های مختلف معشوق در اشعار سیمین بهبهانی با تکیه بر نظریات اریک فروم

تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)

مقاله 8، دوره 9، شماره 32، شهریور 1396، صفحه 310-273   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

زهرا قنبرعلی باغنی¹؛ شهین اوجاق علیزاده²

¹گروه زبان وادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن، رودهن، ایران

²استادیار دانشگاه آزاد واحد رودهن

چکیده

سیمین بهبهانی معمار شعر عاشقانه معاصر است وهنر بزرگ وی در طراحی این جهانهای تودرتوی عاشق
ومعشوق است که هیچ یک در تزاحم با دیگری نیستند. براساس نظریات فروم بین عشق به خدا، عشق مادر به
فرزند، عشق برادرانه، عشق به جنس مخالف، ویا حتی عشق به نفس، فرق اساسی وجود ندارد؛ بلکه ماهیت این
عشقها، همه یکی است وتنها موضوع آنها متفاوت است. این جستار با روش تحلیلی - توصیفی به تفسیر گونه-
های مختلف معشوق براساس نظریات اریک فروم با ذکر شواهد در اشعار سیمین بهبهانی پرداخته است که
بازتابی از رهیافت ترکیبی جامعهشناسی – روانشناسی را به خواننده عرضه میکند. نتایج این پژوهش نشان
میدهد که میان نظریات اریک فروم وسیمین بهبهانی دربارة گونههای مختلف معشوق وجه اشتراک بسیاری
وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

سیمین بهبهانی؛ معشوق؛ اریک فروم؛ جامعه شناسی؛ روان شناسی؛ عشق

مراجع

1.قرآن.

  2.آرون، ریمون،1376، مراحل اساسی اندیشه در جامعه شناسی، ترجمۀ باقر پرهام، تهران،انتشارات انقلاب اسلامی.

3.ابومحبوب، احمد،1382، گهواره سبز افرا، زندگی و شعر سیمین بهبهانی، تهران،ثالث.

4.براهنی، رضا، 1371، طلا در مس، چاپ دوم، تهران، انتشارات نویسنده.

5. بهبهانی، سیمین،1394،مجموعه اشعار، تهران، نگاه.

6....................،1387، یاد بعضی نفرات، تهران، البرز.

7. بهفر، مهری،1381،عشق در گدرگاه های شب زده، چاپ اول، تهران، هیرمند.

8. روزنهان، دیویدال وسلیگمن،1382، آسیب روانی، مترجم یحیی سید محمدی، چاپ سوم، 2ج، تهران، ارسباران.

9.زرشناس، شهریار، 1386، پیش درآمدی بر رویکردها ومکتب های ادبی، چاپ اول، تهران، پژوهشگاه فرهنگ واندیشه.

10.رزقانی، سید مهدی، 1378، چشم انداز شعر معاصر ایران، چاپ سوم، تهران، ثالث.

11.سادوک، بنیامین وویرجینیا سادوک، 1388، خلاصه روان پزشکی، ترجمه نصرت الله پور افکاری(ج2)، تهران، نشر آب.

12.سعدی شیرازی، شیخ مصلح الدین،1383، کلیات سعدی، به اهتمام بهاالدین خرمشاهی با استفاده از نسخه محمدعلی فروغی، تهران، دوستان.

13.شریفی، محمد، 1387، فرهنگ ادبیات فارسی، تهران، نشرنو.

14.شفیعی کدکنی، محمدرضا،1375، صورخیال در شعر فارسی، چاپ ششم، تهران، انتشارات آگاه.

15. شولتس، دوآن، 1362، روان شناسی کمال، ترجمه گیتی خوشدل، تهران، نشر نو.

16.عاملی،بهاالدین محمد حسین،1388، دیوان شعرشیخ بهایی، تصحیح سعید نفیسی، تهران، زرین.

17.غزالی، محمد بن محمد، 1392،احیا علوم الدین، مترجم محمد خوارزمی، تهران، انتشارات علمی وفرهنگی.

18.فروم، اریک، 1386، سرشت راستین انسان، مترجم فیروز جاوید، (ج2)تهران، اختران.

19.............1387، دل آدمی، مترجم گیتی خوشدل، چاپ یاردهم، تهران، پیکان.

20............. 1363، روان کاوی و دین، ترجمه آرسن نظریان، تهران، پویش.

21..................1388، هنرعشق ورزیدن، ترجمه سمیه سادات آل حسینی، تهران، جاجرمی.

22.................1394، جامعه سالم، مترجم اکبر تبریزی، چاپ هفتم، تهران، انتشارات بهجت.

23.کاشفی، محمدرضا،1393، آیین مهرورزی، قم، بوستان کتاب.

24.مولانا، جلال الدین محمد، 1370، دیوان شمس تبریزی، مقدمه و شرح حال فروزانفر،چاپ نهم، تهران، ناشر جاویدان.

25....................،1380، مثنوی معنوی، ج2 براساس نسخه قونیه، قوام الدین خرمشاهی، چاپ پنجم، تهران، دوستان.

26.وولف، دیوید، 1386، روان شناسی و دین، مترجم محمد دهقانی، تهران، رشد.

27. یوسفی، غلامحسین، 1371، چشمه روشن، تهران، انتشارات علمی.

28.یونگ، کارل گوستاو،الف1390،روان شناسی و دین، فواد روحانی، چاپ هفتم، تهران، علمی و فرهنگی.

29...........................ب1390، روان شناسی و کیمیاگری، پروین فرامرزی، چاپ دوم، مشهد، به نشر.

مقالات:

30.ابراهیمی، مختار(تابستان1392)." گرایش فمنیستی در شعر سیمین بهبهانی" فصلنامه علمی پژوهشی زن وفرهنگ.سال چهارم، شماره شانزدهم.صفحات69-81.

31.دهقان، علی(پاییز1393)"نشانه های رشد و تباهی در شعر سیمین بهبانی براساس نظریۀ اریک فروم" پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی .سال چهارم، شمارۀ1، صفحات 63-92.

32.میلانی، فرزانه(1372)"مشتی پر از ستاره"، نیمه دیگر، دوره2 ،شماره 1.

33.نظری، نجمه(تابستان و پاییز1394)"عشق از دیدگاه سعدی و اریک فروم"پژوهشنامه ادبیات غنایی . دورۀ سیزدهم،  شماره 24.صفحات 267-282.