جهانی شدن و تحولات جمعیتی خانواده ایرانی

زن و مطالعات خانواده

مقاله 7، دوره 10، شماره 35، خرداد 1396، صفحه 119-154   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

سیده زهرا میر محمد رضائی¹؛ باقر ساروخانی^{* 2}؛ حسن سرایی³

¹دانشجوی دکتری جامعه شناسی گروه های اجتماعی، واحدعلوم تحقیقات،دانشگاه آزاداسلامی،تهران،

²استادگروه جامعه شناسی،واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی ،تهران،ایران

³استاد گروه جامعه شناسایی، دانشگاه علامه طباطبایی،تهران،ایران

چکیده

جهانی شدن پدیده‌ای است چند بعدی که هر یک از ابعاد آن می‌تواند بر نهاد خانواده تاثیرگذار باشد. خانواده در جهان امروز، بیش از گذشته در معرض تغییر و دگرگونی است. از آنجاییکه شناخت جهانی شدن و تاثیرات آن می تواند در بهره گیری از فرصت های مثبت و برخورد مناسب با چالش ها موثر باشد لازم است نقش متغیرهای جمعیت شناختی به عنوان ساخت عینی در شکل گیری ساخت های ذهنی در جامعه و نهاد خانواده مهم تلقی شود. این مطالعه با هدف شناسایی تاثیر تغییر پذیر ترین ابعاد جمعیتی خانواده ایرانی در مواجه با جهانی شدن و  دستیابی به درک جامع از تغییرات جمعیتی خانواده تدوین شده است. بر همین اساس با استفاده از روش اسنادی و تحلیل ثانویه آماری به بررسی تحولات خانواده و نقش جهانی شدن در این تحولات پرداختیم. یافته ها بیانگر این است که  اگر چه در اکثر کشورهای جهان تغییراتی در خانواده بوقوع پیوسته است که بیانگر تغییر خانواده ها با شرایط اقتصادی و محیطی در سراسر جهان است و خانواده ایرانی متاثر از جهانی شدن در ابعاد جمعیتی تحولات بسیاری را تجربه کرده است، عوامل محلی را نیز نباید از نظر دور داشت زیرا شاهد مقاومت فرهنگ‌های محلی و خانواده‌های ایرانی در برابر برخی تغییرات در برابر فشار جهانی شدن هستیم. 

کلیدواژه‌ها

جهانی شدن؛ تحولات جمعیتی؛ خانواده ایرانی؛ تحلیل آماری

مراجع

Abbasi-shavazi, M. J. (2000), Effect of Marital Fertility and Nuptality on Fertility Transition in the Islamic Republic of Iran, Working Paper in Demography.

Ahmad, A.(2001), Postmodernism and Islam. Translator: F., Farahmandfar, Tehran: Sales, (In Persian).

Albrow, M.(2001), Afternoon World wide. Translator: N., Salarzadeh, Tehran: Azad Andish, (In Persian).

Albrow, M. K. (1990). Globalization, Knowledge and Society, Sage.

Ameli, S. R. (2004). Globalization Concepts and Theories. Organon Quarterly, 24, (In Persian).

Appadurai, A. (1996). Modernity at Large: Caltural Dimension of Globalization. Minneapolis: University of Minnesota Press.

Azade Armaki, T.(2007), Iranian Family Sociology, Tehran: Sales, (In Persian).

Behkish, M. M.(2002), Iran's economy in the context of globalization, Tehran: Ney, (In Persian).

Castells, M. (2001), Information Age; Identity Power. Translator: H. Chavoshian, Tehran: New Tarh, (In Persian).

Chil, D. (2009). Translator: Families in Today's World. Translator: M. M., Labibi, Tehran: Afkar, (In Persian).

Cohlar, S.(2013), Endangered Iranian Family. Analytical News Society A, (In Persian).

Comas, M. (1999), Globalization and regionalism. Translator: E., Mardani, Political & Economic Ettelaat, (In Persian).

Dehshiri, M. R. (2014), The Conceptualization of Globalization, a Multi-disciplinary Approach to Globalization. Tehran: National Center for Globalization, (In Persian).

Enayat, H., & Movahhed, M.(2003), Women and Family Development in the Age of Globalization.Women's Studies, 2, (In Persian).

Foroutan, Y. (2014), now and the days of families with a divorce revolution. Accessible in: http://www.demography.ir/Category/ Population-Statics, (In Persian).

Gezelslfi, M. T.(2000), Globalization of confrontation or coexistence. Political & Economic Ettelaat, 155 & 156, (In Persian).

Giddens, A.(2005), The Consequences of Modernity. Translator: M. Salasi, Tehran: Ney, (In Persian).

Golmohammadi, A.(2010), Globalization of culture, identity. Terhran: Ney, (In Persian).

Giddens, A. (2003), Sociology. Translator:  M., Sabouri, Tehran: Ney, (In Persian).

Held, D., & Anthony,M.C.G.(2002),Globalization/Anti Globalization. Polity.

Hinse, J.(2002), Globalization and Political Culture in the Third World. Translator: D., Kiani, Tehran: Strategic Studies Research Center, (In Persian).

Hoem, J. M., & Dora, K.(2008), Traces of the Second Demographic Transition in Four Selected Countries in Central and Eastern Europe: Union Formation as a Demographic Manifestation.

Hold, D., & McGraw, A. (2003), Globalization and its opponents. Translator: E., Sabeti, Tehran: Ghoghnus, (In Persian).

Hood, D., & & McGraw, A.(2009), Theories of Globalization. Translator: M., Karbasian, Tehran: Cheshmeh, (In Persian).

Hosseini-Chavoshi, M., Peter, M., & Abbasi Shavazi, M J.(2007), Fertility and Contraceptive Use Dynamics in Iran and its Low Fertility Regions, Australian Demographic and Social Research Institute (ADSRI), College of Arts and Social Sciences.

Jalayipour, M. R. (2009), Global Perspectives, (In Persian).

Kiernan, K.(2004), Changing European Families: Trends and Issues. The Blackwell Companion to the Sociology of Families.

Lebibi, M. M.(2014), Family in the 21st Century, Tehran: Elm, (In Persian).

Lesthaeghe, R., Lisa, N., & Surkyn, J.(2008), Household Formation in the Second Demographic Transition in Europ and US: Insights from the Middle Range Model.

Ministry of Culture and Islamic Guidance. (2001), Values and Attitudes of Iranians (First Wave), (In Persian).

Nash, K. (2001), Contemporary Political Sociology: Globalization, Politics and Power. Translator: M. T., Delforuz & H., Bashiriye, Tehran: Kavir, (In Persian).

Population Reference Bureaus. (2006), World population data sheet, demographic data and the Estimates for the Countries and Regions on the World.

Robertson, R.(2001), The Globalization of Social Theory and Global Culture. Translator: K., Puladi, Tehran: Sales, (In Persian).

Randel, W.(2002),Transnational religious actors and international politics, religion and globalization and political culture, (In Persian).

Ritzer, G., & Goodman, D. J.(2014), Mmodern Sociology Theory. Translator: Kh., Mirzaei & A., Lotfizade, Tehran: sociologists, (In Persian).

Ruchlin, A.(1991), Rehumanizing Dialectic: Toward Understanding of the Interpenetration of Structure and Subjectivity. Curent Perspective in Social Theory, 11, 255-269.

Sarayi, H.(2008), Second Population Transition; with a half look at Iran. Iranian Society of Demography, 3,(In Persian).

Seyyed nourani, S. M.(2000), Globalization, Developing Countries and Iran. Political & Economic Ettelaat, 155 & 156, (In Persian).

Shekarbeygi, A.(2011), Modernism and Social Capital of the Family: Coming to the Family Sociology in Iran. Tehran: Sociologists (In Persian).

Sideman, S.(2011), Conflict of opinion in sociology. Translator:  H. Jalili, Tehran: Ney, (In Persian).

Taghavi, Ni. A.(1999), Demographics. Tabriz: Society and Daniel, (In Persian).

Terner, B.(2002), Orientalism, Postmodernism and Globalization. Translator: Gh. R., Kiani & MR., Tajik, Tehran: Center for Strategic Studies, (In Persian).

Toffler, A.(1993), Third Wave. Translator: SH. D., Kharazmi, Tehran: New, (In Persian).

Van de kaa, d. J (1987), Europe s Second Demographic Transition, Population Bulletin.

Van de Kaa, D. J.(2002), The Idea of a Second Demographic Transition in Industrial Countries”, Paper presented at the Sixth Welfare Policy Seminar of the National Institute of Population and Social Security.

Vilam, M.(2000) Reflection in the Concept of Governance: The Impact of Globalization on Governance. Political & Economic Ettelaat, Translator: E., Mardi Ghuci, 11 & 12, (In Persian).

Waters, M. (2000), Globalization. Translator:  S., Moridi, Tehran: Industrial Management Institute, (In Persian).

Wick, J. (2006), Population. Translator: E. Mirzaei, Tehran: Higher Education and Research Institute of Management and Planning, (In Persian).