بررسی توان آللوپاتیک 70 رقم گندم (Triticum aestivum) بر جوانه‏ زنی و رشد گیاهچه کلزای خودرو (Brassica napus)

پژوهش علف های هرز

مقاله 2، دوره 9، شماره 1، شهریور 1396، صفحه 17-31   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

نسرین محمدی¹؛ الیاس سلطانی^{* 1}؛ مصطفی اویسی²؛ حسین رامشینی¹

¹دانشگاه تهران

²عضو هیئت علمی دانشگاه تهران

چکیده

با توجه به هزینه‌های بالای ثبت علفکش‌های جدید و آلودگی محیط زیست در اثر استفاده از علف‌کش‌ها، استفاده از گیاهانی که خاصیت آللوپاتی دارند می‌تواند یکی از راهکارهای کاهش مصرف سموم باشد. بنابراین، هدف از این آزمایش بررسی توان آللوپاتیک ارقام گندم جهت شناسایی توان آنها در کنترل علف‌های‌هرز بود. بدین منظورآزمایشی در سال زراعی 95-1394 در مزرعه و آزمایشگاه تحقیقاتی پردیس‌ابوریحان دانشگاه تهران اجرا شد. بذر 70 رقم گندم در زمینی به مساحت 600 متر‌مربع کشت گردید و در مرحله‌ی پنجه‌زنی نمونه‌ها برای آزمون زیست‌سنجی برداشت شدند. برای ارزیابی تفکیک تاثیر آللوپاتیک عصاره گیاه گندم و پتانسیل اسمزی عصاره، محلول‏هایی با پتانسیل اسمزی یکسان با عصاره‌ها ساخته شد. سپس در آزمایشی به‏طور همزمان اثر عصاره و پتانسیل اسمزی بر جوانه‏زنی کلزا بررسی شد. به این ترتیب اثر آللوپاتیک عصاره از اثر اسمزی عصاره تفکیک شد. نتایج تفکیک اثر آللوپاتیک و پتانسیل اسمزی عصاره نشان داد که بازدارندگی جوانه‏زنی کلزا بیشتر به خاطر اثر مواد آللوپاتیک است نه اثر پتانسیل اسمزی عصاره (پلی‌اتیلن‌‌گلایکول).همچنین نتایج نشان داد که طی سال‏های آزادسازی ارقام گندم از سال 1318 تا کنون به میزان جزئی خاصیت آللوپاتیک ارقام افزایش یافته است ولی این افزایش معنی‏دار نبود. این امر حاکی از عدم توجه اصلاح‏گران به خاصیت آللوپاتیک ارقام گندم طی برنامه‏های اصلاحی می‏باشد. با توجه به نتایج حاصل در بین ارقام گندم، ارقامی وجود دارد که دارای پتانسیل آللوپاتیک بالایی هستند و در برنامه‌های اصلاحی می‌توان از آن‌ها استفاده نمود و ارقامی تولید کرد که توانایی کننترل علف‌های‌هرز را داشته باشند.

کلیدواژه‌ها

پتانسیل اسمزی؛ پلی‌اتیلن‌گلایکول؛ دگرآسیبی؛ عصاره آبی

مراجع