ارتباط بین شیوه‌های فرزندپروری مادر و فرزندپروری ادراک شده با مکان کنترل و خودپنداره فرزندان

دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی

مقاله 6، دوره 10، شماره 37، آبان 1387، صفحه 107-128   

نویسندگان

محمد پورعبدلی^* ؛ پروین کدیور؛ علیرضا همایونی

چکیده

  این پژوهش با هدف تعیین ارتباط بین شیوه‌های فرزندپروری مادر (اقتدار منطقی، استبدادی، آزادگذاری) و ادراک فرزند از آن شیوه‌ها با مکان کنترل و خودپنداره فرزندان در شهر تهران، انجام شد. جامعۀ آماری این پژوهش را دانش‌آموزان پسر پایه سوم راهنمایی شهر تهران در سال تحصیلی 81 ـ 80 و همچنین مادران آنها که دارای حداقل تحصیلات پنجم ابتدایی و بالاتر بوده‌اند، تشکیل می‌دهد. تعداد 388 نفر دانش‌آموز و مادران آنان به‌صورت تصادفی چند مرحله‌ای به عنوان نمونه آماری انتخاب گردیدند. روش پژوهش از نوع همبستگی است. پرسشنامۀ اقتدار والدین بورای (30 سؤال)، پرسشنامۀ سبکهای فرزندپروری ادراک شده مکلون و مررل (18 سؤال)، مقیاس مکان کنترل نوویکی و استریکلند (40 سؤال) و آزمون خودپنداره تنسی (84 سؤال) اجرا شد. نتایج نشان داد که بین شیوه‌های فرزندپروری مادر با مکان کنترل و خودپنداره رابطه معناداری وجود ندارد (05/0 P> ). اما بین ادراک دانش‌آموزان از شیوه‌های فرزندپروری مادر (اقتدار منطقی، استبدادی، آزادگذاری) با مکان کنترل و خودپنداره رابطه معناداری مشاهده شد (0001/0 P < ). یافته‌ها نشان داد که ادراک فرزندان از شیوه‌های فرزندپروری به‌عنوان یک عامل اثرگذار بیرونی قدرت تبیین بهتری برای شکل‌گیری مکان کنترل و خودپنداره فرزند در مقایسه با نگرش مادر به این شیوه‌ها می‌تواند داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

شیوه‌های فرزندپروری؛ اقتدار منطقی؛ استبدادی؛ آزادگذاری؛ ادراک فرزندان؛ مکان کنترل؛ خودپنداره