نظام‌های مغزی ـ رفتاری، سرسختی روان‌شناختی و تحمل ابهام در افراد سوء‌ مصرف‌کنندۀ مواد و افراد عادی

دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی

مقاله 10، دوره 15، شماره 4 - شماره پیاپی 58، فروردین 1393، صفحه 102-109   

نویسندگان

مجتبی صالحی حیدرآباد^{* 1}؛ بهروز خسرویان²؛ منصور اگشته³

¹دانشجوی دکتری روان‌شناسی عمومی دانشگاه ارومیه

²کارشناسی ارشد روان‌شناسی عمومی

³کارشناس ارشد روان‌شناسی بالینی

چکیده

هدف از این پژوهش مقایسۀ
نظام‌های مغزی ـ رفتاری، سرسختی روان‌شناختی و تحمل ابهام در افراد سوء مصرف‌کنندۀ
مواد و افراد عادی بود. روش پژوهش از نوع تحقیقات علّی مقایسه‌ای، و
جامعۀ آماری آن همۀ معتادان شهرستان ارومیه در سال 1391 بود. 50 نفر با استفاده از
روش نمونه‌گیری خوشه‌ای از پنج مرکز ترک اعتیاد ارومیه انتخاب و 50 نفر از افراد
عادی نیز با آنان همتاسازی شدند. داده‌های پژوهشی به کمک پرسشنامه شخصیتی گری ویلسون (GWPQ، 1989)، پرسشنامۀ زمینه‌یابی دیدگاههای شخصی
(کوباسا، 1970)، و مقیاس
تحمل ابهام (لین، 1993) جمع‌آوری گردید. داده‌های آماری با استفاده از روش تحلیل واریانس چندمتغیره (مانوا) تجزیه و
تحلیل شدند. تحلیل داده‌ها نشان داد که بین افراد سوءِ مصرف‌کنندۀ مواد و افراد
عادی در نظام‌های مغزی ـ رفتاری، سرسختی روان‌شناختی و تحمل ابهام تفاوت معنی‌داری
وجود دارد (001/0P < ). در خرده مقیاس نظام بازداری
رفتاری، سرسختی روان‌شناختی و تحمل ابهام، نمرات افراد سوءِ مصرف‌کنندۀ مواد به‌طور
معناداری کمتر از افراد عادی، اما در نظام گرایش رفتاری نمرات آنان به‌طور
معناداری بیشتر از افراد عادی بود. نتایج نشان داد که برخی از صفات شخصیتی مانند
نظام‌های مغزی ـ رفتاری، سرسختی روان‌شناختی و تحمل ابهام نقش مهمی در گرایش به
سوء مصرف مواد دارند.

کلیدواژه‌ها

نظام‌های مغزی ـ رفتاری؛ نظام بازداری رفتاری؛ نظام گرایش رفتاری؛ سرسختی روان‌شناختی؛ تحمل ابهام

مراجع

Blum, K., Braverman, E.R., Holder, J.M., Lubar, J.F., Monastra, V.J., Miller, D., Lubar, J.O., Chen, T.J., &amp; Comings, D.E. (2009). Reward deficiency syndrome: A biogenetic model for the diagnosis and treatment of impulsive, addictive, and compulsive behaviors. Journal of Psychoactive Drugs, 32, 1-68. Brown, C., Winne, D. (2002). The adult sensory profile: measuring patterns of sensory processing. American Journal of Occupational Therapy; 55(3): 75-82. Fowles, D.C. (2007). Biological variables in psychopathology: a psychobiological perspective. In H.E. Adams &amp; P.B. Sutker, Comprehensive Handbook of Psychopathology. new york: Kluwer academic/plenum; p. 85-141. Horsburgh, A.V., Schermer, A.J., Vwselka, L., &amp; Vernon, A.P. (2008). A behavioral genetic study of mental toughness and personality. Personality and Individual Differences. Article in Press. Kobasa, S.C., &amp; Maddi, S.R. (1992). Early experience in hardiness development. Consulting Psychology Journal and Research, 51(2), 106-116. Kobasa, S.C., Maddi, S.R., &amp; Kahn, S. (1982). Hardiness and health: A prospective study. Journal of Personality and Social Psychology, 42, 168-177. Loxton, N.J., Dawe, S. (2001). Alcohol abuse and dysfunctional eating in adolescent girls: The influence of individual differences in sensitivity to reward and punishment. International Journal of Eating Disorder; 29: 455-62. MacDonald, A.P. (1970). Revised scale for ambiguity tolerance: Reliability and validity. Psychological Reports. (26): 791-798. Maddi, S.R., Khoshaba, D.M., Jensen, K., Carter, E., Lu, J.L., &amp; Harvey, R.H. (2002). Hardiness training for high risk undergraduates. NACADA Journal, 22, 45–55. Maddi, S.R., Wadhwa, P., Haier, R.J. (1996). Relationship of hardiness to alcohol and drug use in Adolescents. Drug Alcohol Abuse, 22(2), 247-257. Michielsen, J.H., Vries, D.J., &amp; Van Heck, L.G. (2003). In search of personality and temperament predictors of chronic fatigue: a prospective study. Personality and Individual Differences .35, 1073–1087. Mussap, A.J. (2005). Reinforcement sensitivity theory (RST) and body change behavior in males. Personality and Individual Differences 40, 841-852. Nakano, K. (1990). Type A, hardiness and psychological stress. Journal of Behavioral, 9, 537-548. Nathan, A., Kimbrel, N., Rosemary, O., Nelson-Gray, John T, Mitchell. Reinforcement sensitivity and maternal style as predictors of psychopathology. Personality Individual Difference. 2007; (42): 1139-1149. Reed, E., Amaro, H., Matsumoto, A., Kaysen, D. (2009). The relation between interpersonal violence and substance use among a sample of university students: examination of the role victim and perpetrator substance use. Addictive Behaviors, 34, 316 - 318. Robitschek, C., &amp; Kashubeck, R. (1999). A structural model of parental alcoholism, family functioning, and psychological health: effects of hardiness and personal growth orientation. Journal of Counseling Psychology, 46(2), 159-172. Sheard, M., Golby, J. (2007). Hardiness and undergraduate academic study: The moderating role of commitment. Journal of Personality and Individual Differences, 43, 579- 588 Simons, J.S., Dvorak, R.D., &amp; Batien, B.D. (2008). Methamphetamine use in a rural college population: Associations with marijuana use, sensitivity to punishment, and sensitivity to reward. Psychology of Addictive Behaviors, 22, 444-449. Srivastava, S. (2007). Tolerance of ambiguity and locus of control as moderators for work stress among private sector managers. Abhigyan. 25(2): 48-53. Wiebe, D.J. (1991). hardiness and stress moderation: as test of proposed mechanism. Journal of Personality and Socio-Psychology, 60, 89-99. Zakin, G., Solomon, Z., &amp; Neria, Y. (2003). Hardiness, attachment style and long term psychological distress among Israeli POWs and combat veterans. Journal of Personality and Individual Differences, 34, 819- 829.