پیش‌بینی مؤلفه‌های کیفیت زندگی کاری از طریق مؤلفه‌های فضایل سازمانی ادراک‌شده در کارکنان یک سازمان دولتی

دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی

مقاله 7، دوره 18، شماره 1 - شماره پیاپی 67، خرداد 1396، صفحه 57-68   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

عبدالرسول عبدی¹؛ محسن گل پرور^{* 2}

¹کارشناس ارشد روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران

²دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان (خوراسگان)

چکیده

این پژوهش با هدف تبیین نقش ادراکات فضایل سازمانی برای کیفیت زندگی کاری در کارکنان یک سازمان دولتی اجرا شد. روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری پژوهش را کارکنان یک سازمان دولتی در شهر اصفهان تشکیل دادند که از بین آن‌ها دویست و پنجاه‌وشش نفر به شیوهٔ نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه فضایل سازمانی (رگو و همکاران، 2010) و پرسشنامه کیفیت زندگی کاری (ناگیوئن و همکاران، 2012) بودند. داده‌ها از طریق ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه و تحلیل همبستگی کانونی تحلیل گردید. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که از بین پنج مؤلفه فضایل سازمانی، به ترتیب خوش‌بینی (­21/0 = β)­، محبت و همدلی (16/0 = β)، صداقت (26/0 = β) و بخشش (2/0 = β) پیش‌بینی‌کننده نیاز به بقاء، خوش‌بینی (18/0 = β)­، اعتماد (23/0 = β)، محبت و همدلی (18/0 = β) و صداقت (22/0 = β) پیش‌بینی‌کننده نیاز به تعلق و خوش‌بینی (17/0 = β)­، اعتماد (26/0 = β)، صداقت (26/0 = β) و بخشش (19/0 = β) پیش‌بینی‌کننده نیاز به دانش هستند. درمجموع نتایج این پژوهش نشان داد با ارتقاء سطح فضایل سازمانی، می‌توان کیفیت زندگی کاری کارکنان را بالا برد.

کلیدواژه‌ها

فضایل سازمانی ادراک شده؛ کیفیت زندگی کاری؛ کارکنان دولتی

مراجع

احمدنژاد، م.،  حسنی،  م.،  سپهریان آذر، ف؛ و شجاعی، خ. (1391). بررسی رابطه بین هوش هیجانی و کیفیت زندگی کاری با سازگاری شغلی در بین معلمان رسمی و حق‌التدریس مقطع ابتدایی شهرستان سردشت در سال تحصیلی 90-89. پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، 9(32)، 136-123.

اعتباریان، ا؛ و خلیلی، م. (1387). رابطه کیفیت زندگی کاری و ابعاد آن با جامعه‌پذیری سازمانی (کارکنان سازمان تأمین اجتماعی اصفهان). دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، 10(35 و 36)، 106-81.

حمیدی، ی.، مرتضایی، م.، حیدری پهلویان، ا.، سلطانیان، ع؛ و حیدری مقدم، ر. (1393). رابطه کیفیت زندگی کاری با سطح مشارکت و استرس در کارکنان مراکز بهداشتی درمانی. مجله ارگونومی، 2(4)، 24-18.

رجبانی، ن.، قلی‌پور، آ؛ و غفاری، ن. (1393). ارتباط نهادینه‌سازی اخلاق با کیفیت زندگی کاری، رضایت شغلی و تعهد سازمانی. پژوهش‌های مدیریت منابع سازمانی، 4(2)، 41-25.

ساعدی، س.، خلعتبری، ج؛ و موری نجف‌آبادی، ن. (1389). رابطه کیفیت زندگی کاری و سلامت سازمانی با خشنودی شغلی. فصلنامه تازه‌های روان‌شناسی صنعتی و سازمانی، 1(4)، 64-55.

شهبازی، ب.، واعظی، م؛ و ثنایی‌پور، ه. (1388). تبیین رابطه کیفیت زندگی کاری و عملکرد مدیران گروه‌های آموزشی دانشگاه اصفهان. نشریه مدیریت دولتی، 1(3)، 84-69.

فیضی، ط؛ و محمد، ا. (1388). بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی کاری میان کارکنان و مدیریت توسعه منابع انسانی شرکت ملی نفت ایران. مجله مدیریت فرهنگی، 3(5)، 18-1.

ناظم، ف؛ و علیزاده رنجبر، ت. (1393). رابطه بین توانمندسازی و کیفیت زندگی کاری با فرسودگی شغلی در کارکنان سازمان آموزش‌وپرورش. فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 5(2)، 108-91.

Akdere, M. (2006). Improving quality of work-life: Implications for human resources. The Business Review, Cambridge, 6(1), 173- 177.

Algina, J., & Olejnik, S. (2000). Determining sample size for accurate estimation of the squared multiple correlation coefficient. Multivariate Behavioral Research, 35(1), 119-136.

Cameron, K. S. (2003). Organizational virtuousness and performance. In K.S. Cameron, J. E. Dutton & R. E. Quinn (Eds.), Positive organizational scholarship (pp. 48-65). San Francisco: Berrett-Koehler.

Cameron, K., Bright, D., & Caza, A. (2004). Exploring the relationships between organizational virtuousness and performance. American Behavioral Scientist, 47(6), 1-24.

Caza, B., & Caza, A. (2008). Positive organizational scholarship: A critical theory perspective. Journal of Management Inquiry, 17(1), 21-22.

Chan, W. K., & Wyatt, A. T. (2007). Quality of work life: A study of employees in Shanghai, China. Asia pacific Business Review, 13(­4), 501-517.

Daud, N. (2010). Investigating the relationship between quality of work life and organizational commitment amongst employees in Malaysian firms. International Journal of Business and Management, 5(2), 75-82.

Donaldson, S. I., & Ko, I. (2009). Positive organizational psychology, behavior, and scholarship: A review of the emerging literature and evidence base. Paper Presented at the First World Congress on Positive Psychology, June 18-21, 2009, Philadelphia, Pennsylvania.

Dutton, J. E., & Glynn, M. A. (2008). Positive organizational scholarship. In J. Barling & C. L. Cooper (Eds), The Sage handbook of organizational behavior: Micro perspectives (pp. 693-712). Thousand Oaks, CA: Sage.

Gavin, J. H., & Mason, R. O. (2004). The virtuous organization: The value of happiness in the workplace. Organizational Dynamics, 33(4), 379-392.

Grant, A. M., Christianson, M. K., & Price, R. H. (2007). Happiness, health, or relationships? Managerial practices and employee well-being tradeoffs. Academy of Management Perspectives, 21(3), 51-63.

Hatam, N., Zarifi, M., Lotfi, M., Kavosi, Z., & Tavakoli, A. (2014). The relationship between quality of work life and human resource productivity in knowledge workers. Journal of Health Management and Informatics, 1(3), 59-65.

Kandasamy, I., & Sreekumar, A. (2009). WRKLFQUAL: A tool for measuring quality of work life. Research and Practice in Human Resource Management, 17(1), 59–70.

Kaushik, N., & Tonk, M.S. (2008). Personality and quality of work life. ICFAI Journal of Organizational Behavior, VII(3), 34–46.

Kroth, M., & Keeler, C. (2009). Caring as a managerial strategy. Human Resource Development Review, 8(4), 506-531.

Lee, D., Singhapakdi, A., & Sirgy, M. J. (2007). Further validation of a need-based quality-of-work-life (QWL) measure: evidence from marketing practitioners. Applied Research in Quality of Life, 2(4), 273-287.

Martel, J. P., & Dupuis, G. (2006). Quality of work life: Theoretical and methodological problems, and presentation of a new model and measuring instrument. Social Indicators Research, 77(2), 333-368.

Nelson, D. L., & Cooper, C. L. (2007). Positive organizational behavior: An inclusive view. In D. L. Nelson & C. L Cooper (Eds.). Positive organizational behavior (pp. 3-8). London: Sage.

Nguyen, T. D., Trang, T., & Nguyen, M. (2012). Psychological capital, quality of work lifeand quality of life of marketers: Evidence from Vietnam. Journal of Macro-marketing, 32(1), 87-95.

Permarupan, P. Y., Al- Mamun, A., & Saufi, R. A. (2013). Quality of work life on employees’ job involvement and affective commitment between the public and private sector in Malaysia. Asian Social Science, 9(7), 268-278.

Rathi, N. (2010). Relationship of quality of work life with employees’ psychological well-being. International Journal of Business Insights and Transformation, 3(1), 53–60.

Rego, A., Ribeiro, N., & Cunha, M. P. (2010). Perceptions of organizational virtuousness and happiness as predictors of organizational citizenship behaviors. Journal of Business Ethics, 93(2), 215 – 235.

Rethinam, G., & Ismail, M. (2008). Constructs of quality of work life: A perspective of information and technology professionals. European Journal of Social Science, 7(1), 226-233.

Ribeiro, N., & Rego, A. (2009). Does perceived organizational virtuousness explain organizational citizenship behaviors? World Academy of Science, Engineering and Technology, Conference: ICBEMM 2009: International Conference on Business, Economics, Management and Marketing.

Seligman, M. E. P. (2002). Positive psychology, positive prevention, and positive therapy. In C. R. Snyder & S.J. Lopez (Eds.), The handbook of positive psychology (pp. 3-12). New York: Oxford Press.

Srivastava, S., & Kanpur, R. (2014). A study on quality of work life: Key elements & it’s implications. IOSR Journal of Business and Management (IOSR-JBM), 16(3), 54-59.

Ugwu, F. O. (2012). Are good morals often reciprocated? Perceptions of organizational virtuousness and optimism as predictors of work engagement. Asian Journal of Social Sciences & Humanities, 1(3), 188-198.

van der Berg, Y., & Martins, N. (2013). The relationship between organizational trust and quality of work life. SA Journal of Human Resource Management, 11(1), 1-13.

Zhang, Q., & Gibson, D. (2013). Employee happiness and compliance with supervisor requests: The effects of supervisor caring and interactional justice. Pennsylvania Communication Annual, 69(1), 61-82.

Zulkarnain, A. (2013). The mediating effect of quality of work life on the relationship between career development and psychological well-being. International Journal of Research Studies in Psychology, 2(3), 67-80.