الگوی بومی آسیب‌پذیری روانی-اجتماعی افسردگی مزمن: یک نظریه زمینه‌ای

دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی

مقاله 9، دوره 18، شماره 1 - شماره پیاپی 67، خرداد 1396، صفحه 83-99   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سید محمدرضا صمصام شریعت¹؛ حمیدطاهر نشاط دوست^{* 2}؛ مهرداد کلانتری²؛ سیدحمیدرضا عریضی سامانی²

¹دانشجوی دکتری، گروه روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشکاه اصفهان، اصفهان، ایران

²دکترای روان‌شناسی، گروه روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشکاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

هدف این پژوهش تدوین الگوی آسیب‌پذیری روانی-اجتماعی افسردگی مزمن بود. روش نظریه زمینه‌ای به‌منظور تدوین نظریه پیرامون شرایط علی، راهبرها و پیامدها در افسردگی مزمن استفاده شد و نمونه‌ای (12 نفر) در گروه سنی 25 الی 60 سال، شامل مبتلایان به افسردگی مزمن مراجعه‌کننده به دو مرکز مشاوره و روان‌درمانی در شهر اصفهان به‌صورت هدفمند انتخاب شد. ابزار تحقیق شامل؛ مصاحبه ساختاریافته مبتنی بر ملاک‌های DSM5، مصاحبه باز و نیمه ساختارمند و مقیاس 24 آیتمی همیلتون برای افسردگی (HRSD24) بود. کدگذاری با کمک نرم‌افزار NVIVO انجام شد. نتایج نشان داد مزمن بودن اختلالات افسردگی درنتیجه شرایط شکست در نمایش قبلی و دوره‌های متعدد سابقه افسردگی و نیز احساس ناتوانی حاصل از مشکلات جسمانی و دردهای مزمن، در بستری از وجود مشکل در شرایط اجتماعی/خانوادگی و مالی/شغلی/تحصیلی، حاصل گردیده و وجود اختلال افسردگی نیز محصولی از عوامل شناختی و رفتاری است که این عوامل با ویژگی‌های خلقی و تنظیم هیجانی فرد در تعامل‌اند. با توجه به آنکه اغلب فرآیندهای روان‌درمانی تاکنون تأکیدی شناختی/رفتاری داشته‌اند، بنابر نظریه زمینه‌ای حاصل؛ در شرایط مزمن بودن اختلال، بهتر است اولویت درمان، متوجه مقوله‌های تداوم‌بخش؛ مشکلات درمانی و جسمانی و زمینه‌های خانوادگی/اجتماعی و شغلی/ تحصیلی/ مالی گردد.

کلیدواژه‌ها

الگو؛ آسیب‌پذیری روانی-اجتماعی؛ افسردگی مزمن

مراجع

Akdemir, A.; Örsel, S.; Dag, İ.; Türkçapar, H.; İşcan, N. & Özbay, H. (1996). Hamilton dep-resyon derecelendirme olceginin gecerliligi, guvenilirligi ve klinikte kullanımı.Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji Dergisi; 4:251-259.

Akiskal, H.S.; Hirschfeld, R.M.A. & Yerevanian, B.I. (1983). The relationship of personality to affective disorders: a critical review. Archives of General Psychiatry,40, 801–810.

American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual for mental disorders (5th ed.). Washington, DC: Author.

Angst, J.; Gamma, A.; Rossler, W.; Ajdacic, V. & Klein, D. (2011). Childhoodadversity and chronicity of mood disorders. European Archives of Psychiatry andClinical Neuroscience, 261(1), 21-27.

Brockmeyer, T.; Kulessa, D.; Hautzinger, M.; Bents, H.; Backenstrass, M. (2015). Differentiating early-onset chronic depression from episodic depression in terms of cognitive-behavioral and emotional avoidance. Affect;175,418–423.

Brown, G. W.; Craig, T. K. & Harris, T. O. (2008). Parental maltreatment and proximal risk factors using the childhood experience of care & abuse (CECA) instrument:a life-course study of adult chronic depression e 5. Journal of Affective Disorders, 110(3), 222-233.

Cheng, Y. C.; Ng, K. H. & Mok, M. M. C. (2002), Economic Considerations in Education Policy Making: A Simplified Framework, International Journal of Educational Management, 16 (1), 18–39.

Clark, L.A.; Watson, D. (1999).Temperament: a new paradigm for trait psychology. In:Pervin LA, John OP, eds.Handbook of Personality: Theory and Research.2nd ed.New York:Guilford Press,pp 399–423.

Coyne, J.C. (1976). Depression and the response of others. J Abnorm Psychol 43:43–48.

Cuijpers, P.; Van Straten, A.; Schuurmans, J.; van Oppen, P.; Hollon, S. D. &Andersson, G. (2010). Psychotherapy for chronic major depression and dysthymia:a meta-analysis. Clinical Psychology Review, 30(1), 51-62.

Dowd, E. T. (2004). Depression: theory, assessment and new direction in practice. International Journal of Clinical and Health Psychology, 4(2), 413-423.

Fennel, M., Bennet- Levy, J., & Watsbrok, D. (2004). In Benenet-Levy et al. (2004). Cognitive Therapy. New York: Oxford Press.

First, M.B.; Gibbon, M.; Spitzer, RL.; Williams, J.B.W.& Benjamin, L.S. (1997). Structured Clinical Interview for DSM-IV Axis II Personality Disorders, (SCID-II). Washington, D.C.: American Psychiatric Press, Inc.

Gilmer, W. S., Trivedi, M. H., Rush, A. J., Wisniewski, S. R., Luther, J., Howland, R. H.,et al. (2005). Factors associated with chronic depressive episodes: a preliminary report from the star-d project. Acta Psychiatrica Scandinavica, 112(6), 425e433.

Goodman DW, Goldstein RB, Adams PB, Horwath E, Sobin C, Wickramaratne P, Weissman MM. (1995). Relationship between dysthymia and major depression:an analysis of family study data. Depression 2:252–258.

Gotlib, C. & Hammen, F. (2010).Handbook of depression. 3rded.Newyork, Guliford Press; PP: 21-45,P3,.

Hamilton, M. (1960). A rating scale for Depression. Journal of Neurology, Neurosurgeryand Psychiatry, 23, 56–62.

Herzele, A. V. & Woerkum, C. M. (2008), “Local Knowledge in Visually Mediated Practice”, Journal of Planning Education and Research, 27, 444-456.

Joiner, T.E. (2000). Depression’s vicious scree: self-propagating and erosive processes in depression chronicity. Clin Psychol Sci Pract 7:203–218.

Keller, M.B.; Klein, D.N.; Hirschfeld, R.M.A.; Kocsis, J.H.; McCullough, J.P.; Miller,I.; First, M.B.; Holzer, C.P.; Keitner, G.I.; Marin, D.B. & Shea, T. (1995). Results of the DSM-IV Mood Disorders Field Trial. American Journal of Psychiatry, 152,843–849

Kessler, R. C.; Berglund, P.; Demler, O.; Jin, R.; Merikangas, K. R. & Walters, E. E.. (2005). Lifetime prevalence and age-of-onset distributions of DSM-IV disorders in the national comorbidity survey replication. Archives of General Psychiatry,62(6), 593-602.

Klein, D.N.; Clark, D.C.; Dansky, L.& Margolis, E.T. (1988).Dysthymia in the offspring of parents with primary unipolar affective disorder. J Abnorm Psychol 97:265–274.

Klein, D. N.; Arnow, B. A., Barkin, J. L.; Dowling, F.; Kocsis, J. H.& Leon, A. C. (2009). Early adversity in chronic depression: clinical correlates and response to pharmacotherapy. Depression and Anxiety, 26(8), 701-710.

Klein, D. N., Shankman, S. A., & Rose, S.. (2006). Ten-year prospective follow-up study of the naturalistic course of dysthymic disorder and double depression.The American Journal of Psychiatry, 163(5), 872-880.

Klien. D. N., Norden, K. A., Ferro, T., Leader, J. B., Kasch,K. L., Klien, L. M., Schwartz, J. E. & Aronson. T. A. (1998).Thirty month naturalistic follow up study of early onset dysthymic disorder:course, diagnostic stability, and prediction of outcome. Journal of Abnormal Psychology, 107, 338-348

Maddux, R. E., Riso, L. P., Klein, D. N., Markowitz, J. C., Rothbaum, B. O., Arnow, B. A.,et al. (2009). Select comorbid personality disorders and the treatment of chronic depression with nefazodone, targeted psychotherapy, or their combination.Journal of Affective Disorders, 117(3), 174-179.

Malogiannis, I.A.; Arntz, A.; Spyropoulou, A.; Tsartsara, E.; Aggeli, A.; Karveli, S.; Vlavianou, M.; Pehlivanidis, A.; Papadimitriou, G.N.& Zervas, I. (2014). Schema therapy for patients with chronic depression: A single case series study. Journal ofBehavior Therapy and Experimental Psychiatry. 45(3), 319-29.

Michael, B.; First, M.D.; Janet, B. W.; Williams, D.; Rhonda ,S.; Karg, P.; Robert, L& Spitzer, M.D.(2016). Structured Clinical Interview for DSM-5® Disorders—Clinician Version (SCID-5-CV). American Psychiatric Association

Miller, I.W.; Bishop, S.B.; Norman, W.H. & Keitner, G.I. (1985). Cognitive/behavioural therapy and pharmacotherapy with chronic, drug-refractory depressed inpatients: a note of optimism. Behavioural Psychotherapy, 13, 320–327.

Moore, R. & Garland, A. (2003). cognitive therapy for chronic and persistent depression.Wiley Editorial.

Morris,B.H. (2005). Does emotion predict the course of major depressive disorder? A review of prospective studies. Br. J. Clin. Psychol.48:255–273.

Nanni, V.; Uher, R. & Danese, A. (2012). Childhood Maltreatment Predicts Unfavorable Course of Illness and Treatment Outcome in Depression: A Meta-Analysis.American Journal of Psychiatry, 169(2), 141-151.

Nolen-Hoeksema, S. (1991). Responses to depression and their effects on duration of depressive episodes. J Abnorm Psychol 100:569–582.

Paddock JR, Nowicki S. (1986). Paralanguage and the interpersonal impact of dysphoria: it’s not what you say but how you say it. Social behavior and Personality;14, 29-44

Riso, L. P., Miyatake, R. K., & Thase, M. E.. (2002). The search for determinants of chronic depression: a review of six factors. Journal of Affective Disorders, 70(2),103-115.

Scott, J. (1988). Chronic depression. British Journal of Psychiatry, 153, 287–297.

Smit, F.; Cuijpers, P.; Oostenbrink, J.; Batelaan, N.; De Graaf, R. & Beekman, A. (2006).Costs of nine commonmental disorders: implications for curative and preventive psychiatry. The Journal of Mental Health Policy and Economics, 9(4), 193-200.

Stefos, G.; Bauwens, F.; Starter, L.; Pardoen, D.& Mendlewicz, J. (1996).Psychosocial predictors of major affective recurrences in bipolar disorder: a 4-year longitudinal study of patients on prophylactic treatment. Acta Psychiatr Stand.;93,420-426.

Teadale, J.D. (1988). Cognitive vulnerability to persistent depression. Cognition Emotion 2:247–274.

Teasdale, J.D. (1983). Negative thinking in depression: cause effect or reciprocal relationship? Adv Behav Res Ther 5:3–26.

Teasdale, J. D.; Segal, Z. V.; Williams, J. M. G.; Ridgeway, V. A.; Soulsby, J. M. & Lau, M. A. (2000). Prevention of relapse/recurrence in major depression by Mindfulness-based cognitive therapy. Journal of Consultig and Clinical Psychology, 68, 615-623.

Thase, M.E. (1994). The roles of psychosocial factors and psychotherapy in refractory depression: missing pieces in the puzzle of treatment resistance? In W.A.Nolen, J. Zohar, S.P. Roose&J.D. Amsterdam(Eds), Refractory Depression: CurrentStrategies and Future Directions. Chichester, UK: John Wiley & Sons

Torpey, D. C. & Klein, D. N. (2008). Chronic depression: update on classification and treatment.Current Psychiatry Reports, 10(6), 458-464.

Watson, D. & Clark, L.A. (1995). Depression and the melancholic temperament. Eur JPers 9:351–366.

Williams, J. M. G.; Chan, S.; Crane, C.; Barnhofer, T.; Eade, J. & Healy, H. (2006). Retrieval of autobiographical memories: the mechanisms and consequences of truncated search. Cognition & Emotion, 20, 351-382.