عملکرد علوم دانش‌آموزان ایرانی در مطالعه تیمز 2003 با توجه به متغیرهای فردی و خانوادگی

پژوهش در برنامه ریزی درسی

مقاله 1، دوره 6، شماره 21، فروردین 1388، صفحه 1-24

نویسندگان

اعظم پهلوان‌صادق^* ؛ ولی‌الله فرزاد

چکیده

تحقیق در مورد ابعاد مختلف پیشرفت تحصیلی همواره از امور مورد توجه پژوهشگران، کارشناسان تعلیم و تربیت و سازمانهای آموزشی بوده است. این پژوهش با استفاده از روش همبستگی و با هدف شناسایی متغیرهای پیش‌بینی‌کننده پیشرفت علوم و بر روی متغیرهای برون‌زای وضعیت اقتصادی ـ اجتماعی خانواده و جنسیت و متغیرهای درون‌زای واسطه‌ای خودپندارۀ علوم و نگرش نسبت به علوم با استفاده از روش تحلیل مسیر صورت گرفته است. جامعۀ آماری پژوهش را کلیه دانش‌آموزان ایرانی پایه سوم دوره راهنمایی در سال تحصیلی 82 ـ1381به تعداد 1510787 نفر تشکیل می‌داد. نمونه این مطالعه با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای دو مرحله‌ای به تعداد 5413 نفر برآورد گردید. داده‌های مورد استفاده در این پژوهش، داده‌های تیمز 2003 دانش‌آموزان ایرانی و ابزار آن پرسشنامه‌های دانش‌آموزی بود. نتایج تحلیل‌ها پایایی و روایی قابل قبولی را برای ابزار ارائه داد. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که متغیر خودپنداره علوم دانش‌آموزان ایرانی بر پیشرفت علوم آنها اثری مستقیم و معنادار و بر نگرش نسبت به علوم اثری معکوس و معنادار داشته است. همچنین متغیر وضعیت اقتصادی ـ اجتماعی خانواده بر خودپنداره علوم و نگرش نسبت به علوم و پیشرفت علوم اثری مستقیم و معنادار را نشان داده است. متغیر نگرش نسبت به علوم بر پیشرفت علوم اثری مستقیم و معنادار و متغیر جنسیت بر نگرش نسبت به علوم و خودپنداره علوم نیز اثری معنادار و مستقیم داشته است.

کلیدواژه‌ها

پیشرفت علوم؛ وضعیت اقتصادی ـ اجتماعی خانواده؛ خودپندارۀ علوم؛ نگرش نسبت به علوم؛ جنسیت؛ تحلیل مسیر