تأثیر روش‌های آموزشی نقشه مفهومی، یادگیری مشارکتی و سنتی بر انگیزه پیشرفت و پیشرفت تحصیلی درس زیست شناسی

پژوهش در برنامه ریزی درسی

مقاله 6، دوره 11، شماره 41، تیر 1393، صفحه 63-73   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

جمال عاشوری^{* 1}؛ محمد باقر کجباف²؛ غلامرضا منشئی³؛ هوشنگ طالبی⁴

¹1دانشجوی دکتری روان شناسی تربیتی، گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات اصفهان، اصفهان، ایران

²2دانشیار روانشناسی، گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات اصفهان، اصفهان، ایران

³3استادیار روانشناسی، گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات اصفهان، اصفهان، ایران

⁴4دانشیار آمار کاربردی، گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

هدف این پژوهش بررسی تأثیر روش‌های آموزشی نقشه مفهومی، یادگیری مشارکتی و روش سنتی بر انگیزه پیشرفت و پیشرفت تحصیلی درس زیست شناسی بود. جامعه آماری این پژوهش همه دانش‌آموزان پسر رشته تجربی شهرستان ورامین بودند. در یک طرح نیمه آزمایشی 60 دانش‌آموز به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب و به طور تصادفی در سه گروه جایگزین شدند. گروه‌های آزمایش به طور مجزا 15 جلسه تحت آموزش به کمک روش نقشه مفهومی و یادگیری مشارکتی قرار گرفتند و گروه کنترل با روش سنتی آموزش دید. همه گروه‌ها پرسشنامه انگیزه پیشرفت هرمانز (1970) و آزمون معلم ساخته پیشرفت تحصیلی را به عنوان پیش تست و پس تست تکمیل کردند. داده‌ها با روش واریانس چند متغیره (مانوا) تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد روش نقشه مفهومی برخلاف روش سنتی باعث افزایش انگیزه پیشرفت و پیشرفت تحصیلی شده است. همچنین روش یادگیری مشارکتی برخلاف روش سنتی باعث افزایش پیشرفت تحصیلی شده، اما میان آن دو در انگیزه پیشرفت تفاوت معناداری وجود نداشت. علاوه بر آن روش نقشه مفهومی بیشتر از روش یادگیری مشارکتی باعث افزایش پیشرفت تحصیلی شده، اما میان آن دو در انگیزه پیشرفت تفاوت معناداری وجود نداشت (05/0p < ) بنابراین روش نقشه مفهومی از روش‌های یادگیری مشارکتی و سنتی مؤثرتر است.

کلیدواژه‌ها

نقشه مفهومی؛ یادگیری مشارکتی؛ سنتی؛ انگیزه پیشرفت؛ پیشرفت تحصیلی

مراجع