تبیین و تحلیل کتاب فارسی ششم ابتدایی در چارچوب تحلیل انتقادی گفتمان

پژوهش در برنامه ریزی درسی

مقاله 3، دوره 13، شماره 49، تیر 1395، صفحه 23-35   

نویسندگان

محمدحسن کریمی¹؛ شهرزاد شاه سنی¹؛ فهیمه کشاورزی^{* 2}؛ رضا ناصری جهرمی²

¹استادیار دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

²دانشجوی دکتری مطالعات برنامه‌درسی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

چکیده

بررسی انتقادی کتاب‌های درسی این امکان را به فرد می‌دهد تا بیشتر و بهتر به نکات پنهان زبان توجه نماید و معنا و منظور واقعی مؤلفان را دریابد. هدف کلی از انجام این پژوهش، بررسی و تحلیل مؤلفه‌های گفتمان مدار کتاب فارسی ششم دبستان بر اساس الگوی تحلیل انتقادی گفتمان بود. روش مورد استفاده در این پژوهش، توصیفی و از نوع کمّی بود. جامعه مورد نظر کتاب فارسی پایه ششم ابتدایی در سال تحصیلی 92-91 است که بر اساس روش کل‌شمار، نمونه همان جامعه است. محتوای کتاب با استفاده از الگوی ون لیوون تحلیل گردید. نتایج نشان داد که مؤلفه اظهار آشکار بیش از مؤلفه‌های حذف و اظهار پنهان تصویرسازی شده است. بر این اساس می توان گفت با توجه به ماهیت کتاب‌های فارسی که جایگاه نقل اشعار، حکایات، داستان‌های آموزنده و ... است، نویسندگان کتب فارسی ششم ابتدایی نیز با توجه به همین مسأله بیشتر به دنبال نقل این گونه داستان‌ها و تأثیر پذیری آن بر روی کودکان بوده‌اند، بنابراین از زبان شعر و داستان جهت تأثیرپذیری بیشتر استفاده نموده‌اند.

کلیدواژه‌ها

گفتمان؛ تحلیل گفتمان؛ تحلیل گفتمان انتقادی؛ فارسی؛ ششم ابتدایی

مراجع

Abbasi, Kh. (2001). Jürgen Habermas. Journal of Thought Reflection, 3 (23). Bagheyni Poor, K. (2001). Critical Speech Mining: Short Analysis to Language Empowerment. Journal of Linguistics, 16 (2). Brown, G., & Yule, G. (1983). Discourse Analysis. Cambridge: Cambridge university press. Eghbal Zadeh, Sh. (2001). Sociological Analysis of No Birth Certificates Book. Child and Teenagers Literature Bulletin. 26. Fairclough, N. (1989). Discourse and Social Change. Cambridge: Polity press. Haghshenas, A. M. (1991). Linguistic Literary Articles. Tehran: Niloofar. Hatch, E. M. (1992). Discourse and Language Education. Cambridge: Cambridge university press. Kazari, Y. (2000). Festival Literature Structure and Message. Ninth Special Children’s book Festival. Kermani, A. R. (1998). Wizards Novel Sociological Analysis. Child and Teenagers Literature Bulletin, 14. Lotfipoor Saedi, K. (1992). Introduction to Word Mining. Journal of Linguistics, 9 (1). Pahlavan Nejad, M. R., Sahraghard, R., & Fallahi, M. H. (2009). Representation Styles of Social Agents in Constitutional Journals from View Point of Critical Discourse Analysis, Attention to Mining- Sociological Sociological Components. Mashhad Literary and Humanities College Linguistics and Khorasan Dialects Special Journal, 1: 52- 79. Qanbari, L. (2004). Compression of Short Contemporary Adults Stories and Short Contemporary Teenagers Stories Critical Discourse Analysis M.A Thesis, Shiraz University, Shiraz. Shahbazi, I. (1999). Saadi Romantic Lyrics Discourse and Textual Analysis. M.A Thesis, Shiraz University, Shiraz. Shahsani, Sh. (2007). Mechanisms Explain of Primary Humanities Books Socialization Components based on Critical C Analysis. Ph.D. Thesis, Shiraz University, Shiraz. Shamsiya, S. (1995). General Stylistics. Tehran: Ferdos. Solhjoo, A. (1998). Discourse and Translation. Tehran: Markaz Publication. Van Leeuwen, T. A. (1996). The Representation of Social Actors. In Caldas Coulthard, C. R. & Coulthard, M. (Eds), Texts and Practices. (pp. 32-70) London & New York: Routledge Widdowoson, H. G. (2000). On the limitation of linguistics applied. Applied linguistics, 29 (10). Yar Mohammadi, L. (2000). Translator Utilization from Discourse Analysis. Translator Journal, 7 (27).