برنامه‌ درسی پنهان: چالشی پیدا یا فرصتی ناپیدا؟!

پژوهش در برنامه ریزی درسی

مقاله 4، دوره 14، شماره 52، خرداد 1396، صفحه 35-46   

نویسنده

سید حسین عبادی^*

دانش‌آموخته‌ی دکترای تخصصی برنامه‌ریزی درسی و مدرس گروه علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، اصفهان، ایران

چکیده

برنامه‌ درسی پنهان: چالشی پیدا یا فرصتی ناپیدا؟ سیدحسین عبادی چکیده برنامه ی درسی پنهان ناظر بر آموخته های تصریح نشده وعوامل تاثیر گذار برپیدایش آموخته های یادشده می باشد که دانش آموزان در پرتو حضور در مدرسه تجربه می نمایند.جان مایه ی پژوهش حاضر مرور نظام مند بر آن دسته از مقاله ها ی علمی – پژوهشی است که عنوان دار برنامه ی درسی پنهان و حاصل تلاش پژوهشگران ایرانی است که طی دو دهه ی اخیر (1391-1370)در این زمینه قلم فرسایی نموده اند .19 مقاله در این زمینه که در پایگاه های اطلاعاتی داخلی وبین المللی ومجلات نمایه شده ی داخلی در دسترس قرار گرفته ،از راه سرشماری (بدون نمونه گیری) ،جهت بررسی متن کامل وارد این مطالعه گردید.هدف از بررسی مروری حاضر تعیین مهم ترین آثار آموزشی وپرورشی بر آمده از برنامه ی درسی پنهان و ارایه ی راهکار های کاربردی درزمینه ی استفاده بهینه از آثار مثبت ورهایی از آثار منفی آن بوده است.یافته های این پزوهش نشان از سلطه ی آثار منفی برآثار مثبت آموزشی وپرورشی در ابعاد برنامه ی درسی پنهان (ساختار مدرسه،جو اجتماعی مدرسه وتعامل معلم –دانش آموز) در مدارس کشور دارد.این امر به معنای لزوم توجه جدی به راهکارهای ارایه شده در این پژوهش جهت عدم جابجایی فرصت برخاسته از برنامه ی درسی پنهان با چالش های برآمده از آن در مدرسه دارد. کلید واژه ها: برنامه ی درسی، برنامه ی درسی صریح،برنامه ی درسی پنهان، ابعاد برنامه ی درسی پنهان

کلیدواژه‌ها

برنامه ی درسی صریح؛ برنامه ی درسی پنهان؛ ابعاد برنامه ی درسی پنهان

مراجع

Alavi, R. Abdollahi, A. Ali Ahmadi, A. (2007). Hidden Curriculum: Research on School Implicit Learning(Case: Scientific Spirit), Education Journal, 90, 33-66. [Persian]. Alikhani, M. H. Mehrmohammadi, M. (2005). Evaluation of Unintended Consequences "Hidden Curriculum" of the Esfahan High School's Social Climate to Reduce its Negative Consequences, Journal of Behavior Scholar, 12(12),21-31. [Persian]. Amini, M. Yazdekhasti A. (2010). The Relationship between Climate and the Hidden Curriculum in Secondary Schools (Dehloran), Researchs in Curriculum,1, 65-80.[ Persian]. Bayanfar, F. Maleki, H.(2013). Hidden Curriculum and Affective Characteristics Outcome, Tehran: Aeeje press. [Persian]. Fallah, M. Barimani, A. Niazazari, K.. Motameni, H. Mahdavi, H. (2009). The Role of Hidden Curriculum Component on Students Learning in Secondary Schools, Journal of Management(Researcher),9, 45-51. [Persian]. Farasatkhah, M. (2010). Reverse and Hidden Curriculum in Today Iran Education, journal of Regulation,(32& 33),25-32. [Persian]. Fathi Vajargah, K. (2009). Principles of Curriculum Planning, Tehran, Iran zamin press. [Persian]. Fathi Vajargah, K. Vahed chokedeh, S. (2006). Determination of Damage of Citizenship Education in the Hidden Curriculum(high school system) : Points of view female teachers in Tehran to improve the situation, Journal of Educational Innovations, 17(5), 93-132. [Persian]. Fathi Vajargah, K. Arefy, M. jalili Nia, F. (2010) . The Study of hidden Curriculum in Master's thesis( shahid Beheshti University), Journal of Higher Education curriculum, 1 (1), 96-118. [Persian]. Ghorbani, G. Sharei pour, M. Izadi, S. (2009). The Effect of Hidden Curriculum Component on Attitude to Authority, Strengthen of National Identity and Globalization, Journal of National Studies, 39, 36-109. [Persian]. Ghourchian, N. (1999). Analysis of the hidden curriculum, A New Discussion on the Unknown Aspects of the Educational System, Journal of Research and Planning in Higher Education, 1, 46-68. [Persian]. Imani,s. Yaghobi, A. Yusefzade, M.R.Vesi Kohre,s. Mohaheghi, H. (2015). THE Study of the Relationship between the Hidden Curriculum and Students Instructional Buronut, Journal of Research in Curriculum Planning, 12(18), 29-41. [Persian]. Jackson,P. W. (1968). Life in Classrooms. New York: Holt, Rinehart & Winston. Karimi, F. (2012). Hidden Curriculum, Emphasis on Social Education, Journal of Teaching Strategies, 5(2),125-130. [Persian]. Kazemi, S. Mahram, B. (2010). Exploring the Educational Management as a Component of Hidden Curriculum in the Training of values, Journal of Curriculum Studies, Vol. 5, Summer 2010, pp. 152-129. [Persian]. Kyanynzhad, A. (2000). According to the Hidden Curriculum: Apparent Need In Achieving the Value Goals of Religious Education, Islamic education magazine, 3, 38-61. [Persian]. Mahram, B. (2005). Evaluation of Hidden Curriculum in Higher education (Case study: Ferdowsi University in Mashhad), Curriculum PhD thesis, University of Shiraz. . [Persian]. Mahram, B. Saketi, P. Masoudi, A. Mehrmohammadi, M. (2005). The role of hidden curriculum components on students' scientific identity (Case Study: Ferdowsi University in Mashhad), Journal of Curriculum Studies, 3,3-29. [Persian]. Mehrmohammadi, M. (2008). Recognition and Application of the Hidden Curriculum, Journal of Curriculum Studies, 8,156-171. [Persian]. Mehrmohammadi, M &et al. (2013). Curriculum, Theoies, Approches, Perspectives Tehran: Astan Quds Razavi Press. [Persian]. Norouzi, R., Janat, F. T., & Moshakelaye, M. (2014). THE Study of the Relationship between the Hidden Curriculum Components and the National Identity of High School Students, Journal of Research in Curriculum Planning, 11(15), 110-121. [Persian]. Reza Zadeh, H. R. Delgoshaei, Y, Rezvanfar, M. S. (2011). The Effects of the Hidden Ccurriculum on Academic Behavior of Sport Education Students, Technical and Vocational Education Development, 7(2), 43-40. [Persian]. Saeedi Rezavani M. (2005), Explaining the Hidden Curriculum Challenges of Religious books in high school and Deepening Religious Islamic Education, Articles Collections of National Conference: spiritual health and enrichment Islamic education ,51-47. [Persian]. Seif, A. A. Maleki, H. Delawar, A