تخمین بهره وری آب محصول گندم در شبکه آبیاری و زهکشی درودزن استان فارس

بوم شناسی گیاهان زراعی

مقاله 1، دوره 13، شماره 3 - شماره پیاپی 49، آبان 1396، صفحه 1-13   

نوع مقاله: پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/aej.2017.535033

نویسندگان

الناز نوروزی^{* 1}؛ حسین بابازاده²؛ مجید وظیفه دوست³

¹باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد میانه، دانشگاه آزاد اسلامی، میانه، ایران

²گروه علوم و مهندسی آب، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

³گروه مهندسی آب، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

چکیده

مدیریت آبیاری، تعیین کارایی مصرف آب و ارایه راه­کارهای کارآمد برای افزایش بهره­وری منابع آب محدود، مبتنی بر برآورد صـحیح عملکـرد محصـول و میـزان واقعی آب مصرفی است که اندازه­گیری دقیق آن­ها بدون استفاده از ابزار مناسب، بسیار دشوار مـی­باشـد. در این راستا شبکه آبیاری و زهکشی درودزن استان فارس بر اساس اراضی تحت پوشش یک آبگیر، در محیط GIS به 86 واحد مطالعاتی تقسیم گردید و اجزای بیلان آب و عملکرد محصول در هر یک از واحدهای مکانی، در دوره 10 ساله (2010-2000)، توسط مدل اگروهیدرولوژیکی- توزیعی SWAP و با کمک برنامه­­نویسی در محیط MATLAB برآورد شد. عملکرد گندم در شبکه درودزن با دقت قابل قبولی توسط مدل توزیعی SWAP، شبیه­سازی گردید. پس از اعتبارسنجی مدل، اجزای بیلان آب توسط مدل واسنجی شده، شبیه­سازی و متوسط بهره­وری آب در شبکه درودزن برآورد شد. نتایج نشان داد با وجود کاهش میزان آب کاربردی در شبکه، بهره­وری آب افزایش یافته است یعنی می­توان با مدیریت آب، محصول بیشتری تولید نمود. برآورد اجزای بیلان آب و عملکرد محصول در شبکه به خصوص در شرایط بحران و کمبود آب که باید بالاترین بهره ممکن از آب­های قابل دسترس حاصل گردد، می­تواند برای ارزیابی مدیریت آب کشاورزی و یافتن راه­کارهای افزایش کارایی مصرف آب راه­گشا باشد.

کلیدواژه‌ها

 بیلان آب؛  شبیه‌سازی؛  مدل توزیعی SWAP؛  مدیریت آبیاری

مراجع