بررسی و تحلیل گونه‏ های ادب غنایی در شعر هوشنگ ابتهاج

تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)

مقاله 1، دوره 9، شماره 33، مهر 1396، صفحه 13-58   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سعید حسام پور¹؛ نوشین طالب زاده²

¹دانشیار بخش زبان و ادبیات فارسی ،دانشگاه شیراز،شیراز،ایران.(نویسنده مسئول).

²مدرس دانشگاه شیراز

چکیده

     بررسی گونه ‏های ادب غنایی و چگونگی کاربرد آن ها در شعر معاصر می تواند ما را با جنبه های تازه ای از شعر دراین مقطع آشنا سازد در این مقاله گونه ‏های ادب غنایی در دو مجموعه شعر سیاه مشق (کلاسیک) و تاسیان (شامل اشعار نیمایی و سپید) از هوشنگ ابتهاج بررسی می شود و هر کدام از این شاهدهای شعری از منظر زیبایی‏شناسی و دیدگاه‏ های غنایی تحلیل می‏گردد. یافته های پژوهش نشان می‏دهد بیشتر گونه ‏های ادب غنایی در شعر هوشنگ ابتهاج وجود دارد. به ویژه گونه‏ هایی که موضوع‏ هایی چون: عشق، سیاست و اجتماع را به تصویر می‏کشد که همین نشانگر سبک و سیاق رمانتیسم شاعر است. بیشترین میزان استفاده او از گونه ‏های غنایی تصویری است تا گونه‏ های توصیفی یعنی شاعر به جای آن که به توصیف ابنیه و البسه و اطعمه بپردازد به تصویرسازی وضعیت شخصی و اجتماعی سیاسی دوران مشغول است. این مقاله می‏ کوشد تا ابعاد غنایی شعر ابتهاج را واکاوی و بررسی نماید.

کلیدواژه‌ها

شعر؛ گونه‏ های ادبیات غنایی؛ هوشنگ ابتهاج

مراجع

1. قرآن مجید، ترجمه مکارم شیرازی. (1385). تهران: دارالقرآن کریم.

2. آژند، یعقوب. (1373). ادبیات اسلامی هند (ترجمه). تهران: امیرکبیر.

3. ابتهاج، هوشنگ. (1385). تاسیان. تهران: کارنامه.

4. ----------. (1378). سیاه‏مشق. تهران: کارنامه.

5. ارسطو، ترجمه عبدالحسین زرین‏کوب. (1353). فن شعر. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.

6. امیری خراسانی، محمود. (1383). مفاخره در شعر فارسی. کرمان: دارالهدی

7. باطنی، محمد. (1385). فرهنگ معاصر پویا. تهران: فرهنگ معاصر

8. دیچر، دیوید،ترجمه محمدتقی صدقیانی و غلامحسین یوسفی. (1379). شیوه‏های نقد ادبی. تهران: علمی.

9. رزمجو، حسین. (1370). انواع ادبی و آثار آن در زبان فارسی. مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.

10. رستگار فسایی، منصور. (1372). انواع شعر فارسی. شیراز: نوید شیراز.

11. زرقانی، مهدی. (1388). تاریخ ادبی ایران و قلمرو زبان فارسی. تهران: سخن.

12. ------. (1383). چشم‏انداز شعر معاصر ایران. تهران: ثالث

13. زرین‏کوب، عبدالحسین. (1384). سیری در شعر فارسی. تهران: سخن

14. شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1366). صورخیال در شعر فارسی. تهران: آگاه

15. شمیسا، سیروس. (1383). انواع ادبی. تهران: نگاه.

16. صفا، ذبیح‏اله. (1363). حماسه سراییدر ایران. تهران: امیرکبیر.

17. صورتگر، لطفعلی. (1348). منظومه‏های غنایی ایران. تهران: ابن سینا.

18. مختاری، محمد. (1368). انسان در شعر معاصر. تهران: توس

19. معین، محمد. (1386). فرهنگ فارسی. تهران: اشجع.

20. ولک، رنه. (1377). تاریخ نقد جدید؛ ترجمه سعید ارباب شیرانی. تهران: نیلوفر

21. همایی، جلال. (بی‏تا). تاریخ ادبیات ایران. تهران: فروغی.

22. یاحقی، محمد جعفر. (1380)، جویبار لحظه‏ها. تهران: جامی.

نمایه مقالات:

23. ثروت، منصور، (سال اول). مکتب رمانتیسم. پیک نور. شماره 2.

24. زرقانی، مهدی، (1388). طرحی برای طبقه‏بندی انواع ادبی در دوره کلاسیک. فصلنامه پژوهش‏های ادبی. شماره 24.

نمایه سایت:

25. سرامی، قدمعلی، (1389)، «بث‏الشکوی»،

http://www.Encyelo paedia Islamica. Com/madkhall PHP sid=49