مطالعه علم‌سنجی بروندادهای علمی پژوهشگران علوم دریایی ایران در سه حوضه آبی دریای خزر، خلیج‌فارس و دریای عمان در پایگاه وب آوساینس طی سال‌های 1992 تا 2013

دانش شناسی

مقاله 4، دوره 10، شماره 37، شهریور 1396، صفحه 43-57   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

معصومه دالوند^{* 1}؛ مریم کشوری²؛ همیرا آگاه³

¹. کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی، پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی

²دانشجوی دکتری علم اطلاعات ودانش‌شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز،

³دکتری شیمی تجزیه و محیط زیست، پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی

چکیده

هدف: این پژوهش به بررسی تولیدهای علمی دریایی ایران در نمایه استنادی علوم پایگاه تامسون رویترز و تعیین ضریب مشارکت پژوهشگران دریایی ایران در سه حوضه­ی آبی دریای خزر، خلیج­فارس و دریای عمان پرداخته است.
روش پژوهش: پژوهش از نوع کاربردی و با استفاده از شاخص­های علم­سنجی انجام شده است. داده­ها از طریق نمایه استنادی علوم پایگاه تامسون رویترز در قالب فایل­های متن ساده^[1] استخراج شد، سپس با استفاده از نرم­افزار هیست سایت^[2] و برنامه اکسل شمارش و تجزیه و تحلیل داده­ها انجام شده است.
یافته­ها: نتایج بررسی‌ها نشان داد که در بازه زمانی موردنظر (1992تا2013) تعداد 749  مدرک به وسیله پژوهشگران علوم دریایی ایران در پایگاه وب آوساینس نمایه شده است که به تفکیک 323 مدرک در حوضه آبی خزر، 368 مدرک در حوضه خلیج فارس و 58 مدرک متعلق به حوضه دریای عمان است. تولیدهای مدارک 3 و 5 نویسنده­ای بیشترین سهم مشارکت را به خود اختصاص داده است. بالاترین ضریب مشارکت (99%) در هر سه حوضه­ی آبی در سال 2013 به وقوع پیوسته است. بررسی داده‌ها با استفاده از قاعده برادفورد و قاعده لوتکا بیانگر رد قاعده لوتکا و تأیید قاعده برادفورد در هر سه حوضه می باشد.
نتیجه­گیری: براساس نتایج پژوهش، رشد تولیدهای علمی دریایی و همچنین ضریب مشارکت نویسندگان در هر سه حوضه­ی آبی روند صعودی داشته که این امر بیانگر افزایش تمایل نویسندگان به تولید مدارک مشارکتی در طول این دوره است.




[1]. Plaintext


[2]. Histcite

کلیدواژه‌ها

هم‌نویسندگی؛ علوم دریایی ایران؛ وب آو ساینس؛ دریای خزر؛ خلیج فارس؛ دریای عمان

مراجع

حسن‌زاده، م.؛ بقایی، س.؛ نوروزی چاکلی، ع. ا. (1387). هم‌تالیفی در مقالات ایرانی مجلات ISI در طول سال‌های 1989 تا 2005 و رابطه آن با میزان استناد به آن مقالات. سیاست علم و فناوری، 1 (4):11-19

حیاتی، ز. ؛ دیدگاه، ف. (1389). مطالعه تطبیقی میزان گرایش پژوهشگران ایرانی در حوزه­های موضوعی مختلف به مشارکت و همکاری گروهی در سال­های 1998 تا 2007. علوم و فناوری اطلاعات، 25(3)، 413-430

عرفان‌منش، م.ا.؛ دیدگاه، ف. (1389). بررسی سهم کشورهای جهان در تولید علم در حوزه علوم و فناوری نانو در پژوهش‌های بین المللی (پایگاه آی اس آی). اطلاع شناسی، (30). صفحات 3-22

عصاره، ف.؛ اس ویلسون، ک. (1384). انتشارات علمی ایرانیان: مشارکت، رشد و توسعه از 1985-1999. (ترجمه آتوسا کوچک). فصلنامه کتاب، 16(2)، 131-144

عصاره، ف.؛ نوروزی چاکلی، ع.ا.؛ کشوری، م. (1389) . هم‌نویسندگی پژوهشگران ایران در نمایه­های استنادی علوم، علوم اجتماعی، هنر و علوم انسانی در پایگاه Web Of Science در سال­های 2000 تا 2006. علوم وفناوری اطلاعات، 25(4)، 573-595.

علیزاده، ح. (1383). مقدمه­ای بر ویژگی­های دریای خزر. تهران: نوربخش.

 کریمیان مزیدی، م.ع. ؛ اشرفی، م. (1386). تحلیل استنادی مقالات سه نشریه علوم کشاورزی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، دانش کشاورزی دانشگاه تبریز و تحقیقات کشاورزی ایران. فصلنامه کتاب، 18(1)، 68-51.

مشیرزاده، ح. (1381).  خزر در یک نگاه. تهران: مؤسسه مطالعات دریای خزر.

Ajiferuke I., Burell Q., Tague J. (2007). Collaborative coefficient: a single measure of  the degree of collaboration in research. Scientometrics,1988 14(5-6), translated to persian by Farajpahlou A. Hossein and published on faslnameh ulum va fanavari-ye etelaat . 23(1,2),18.-169.

Coelho ,M.S.; Barbosa, F.G. and Do souza, M.R (2014). The scientometric research on macroalgal biomass as a source of biofuel feedstock, Algal Research,6 , Part B, 132-138

Garfield, E ; Pudovkin, A.I. and Istomin, V.S. (2003). why do we need algorithmic histography? Journal of the American Society for Information Science and Technology, 54(5), 400-412

Harirchi, G.; Melin, G.; Etemad, Sh.(2007). An  exploratory study of the feature of Iranian co-authorships in biology, chemistry and physics. Scientometrics,72(1), 11-24

Konur,O (2011). The scientometric evaluation of the research on the algae and bio-energy. Applied Energy,88(10), 3532-3540

Mehrdad, M.; Heidari, A.; Mohammad Nabi Sarbolouki; and Shapour Etemad,(2004). Basic science in the Islamic Republic of Iran. scientometrics, (61)1, 79-88

Osareh F, Khademi R. (2012)Visualizing the intellectual structure of Iranian physicists in scisearch, 1990-2009: An  Author Co-citation Analysis (ACA).www.ijism.ricest.ac.ir/ojs/indec.php/ijism/article/vies/144. International journal of Information Science and Management.