جغرافیای جرم خیزی در کلان شهر تهران (مطالعه موردی سرقت و قتل)

فصلنامه جغـرافیا

مقاله 5، دوره 4، شماره 18، آذر 1390، صفحه 91-122   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

موسی اخباری^{* 1}؛ محمد اخباری²

¹دانش آموخته ی کارشناسی ارشد رشته جغرافیای سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

²هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

چکیده

مقوله ناهنجاری اجتماعی و در کنار آن بروز رفتارهای جرم‌خیز که در قالب مکان‌های جغرافیایی ظاهر میشود، تبدیل به مهمترین چالش در نظام سکونت شهری جهان شده است. به همین منظور ایجاد محیط‌های امن به اشکال مختلف،بعنوان یک اولویت اساسی در دستور کار دولت‌ها می باشد. با افزایش آمار بزهکاری و کاهش امنیت، نگرشهای عمیقی در حوزه انتظامی و مدیریت شهری پدید آمده و ملاحظات امنیتی با لحاظ الگوهای جدید برنامه‌ریزی شهری افزایش یافته است. درپژوهش حاضر به شناسایی رابطه بین شرایط محیطی و مکانی در ارتکاب جرم با عنوان بررسی جغرافیای جرم‌خیزی در کلان‌شهر تهران (مطالعه و بررسی قتل و سرقت) پرداخته و به منظور کسب نتیجه منطقی، آمار فراوانی قتل و سرقت در سالهای 88و89  مربوط به کلان شهر تهران، مورد تجزیه تحلیل قرار گرفت و درصد فراوانی هر یک از جرایم در نقاط مختلف تهران با ذکر علل بررسی گردید.
نتایج تحقیق نشان می دهد به موازات رشد، اندازه و جمعیت شهر تهران و به تبع آن افزایش تراکم و تنوع کارکرد ها و با کم شدن کنترل های جمعی، افزایش سطح اصطکاک افراد و از هم گسیختن پیوند های اجتماعی،برخی نیروهای منفی تسهیل کننده ارتکاب جرم در فضای شهر ایجاد شده است.این امر بدلیل تمرکز و تنوع شدید فعالیتها و رفت و آمد در بخش مرکزی شهر بیشتر است.برخی بزه های اجتماعی بیشتر در محل سکونت و زندگی مجرمین،برخی در محل کار و فعالیت های آنها و برخی در سایر مکان ها رخ می دهد. از طرفی تحر کات مکانی،عامل مهمی در افزایش جرایم در مکان های جغرافیایی مقصد مهاجرت (شهر تهران) می باشد.

کلیدواژه‌ها

جرم خیزی – ارتکاب جرم؛ قتل و سرقت- کلان شهر تهران

مراجع

1-     افشار کهن، ج. 1382. درآمدی بر جامعه شناسی مسایل اجتماعی. نشر سامان.

2-     انجمن جامعه شناسی ایران. 1380. نامه انجمن جامعه شناسی ایران، شماره 3 و 4. ویژه نامه دومین همایش مسایل اجتماعی ایران. موسسه نشر کلمه.

3-     انجمن جامعه شناسی ایران. 1383. مجموعه مقالات آسیب های اجتماعی ایران، انتشارات آگاه

4-     انجمن جامعه شناسی ایران. 1383. مسایل اجتماعی ایران، انتشارات آگاه

5-     بخارایی، ا. 1386. جامعه شناسی انحرافات اجتماعی در ایران. انتشارات پژواک جامعه.

6-      پور احمد،ا.رهنمایی،م.ت.1382.بررسی جغرافیایی جرایم در شهر تهران،پژوهشهای جغرافیایی،شماره 44،ص98-81 .

7-     جانسون، چالمرز. 1363. تحول انقلابی، بررسی نظریه پدیده انقلاب. ترجمه حمید الیاسی، تهران : امیرکبیر.

8-     جعفری لنگرودی، محمد جعفر،مبسوط در ترمینولوژی حقوق، 5 جلد- تهران، انتشارات گتج دانش، چاپ اول 1378 .

9-     خیری، یوسف و دیگران. 1380. اجرای حدود در ملا عام. قم: موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی.زمستان

10- رهنمایی، م.ت.1375. گسترش تهران و دگرگونی روستاهای اطراف آن.سازمان مشاور فنی و مهندسی شهر تهران.

11- سخاوت، ج. 1374. جامعه شناسی انحرافات اجتماعی. انتشارات دانشگاه پیام نور.

12- سعیدی، م. 1368. درباره مفهوم جغرافیای اجتماعی، مجله رشد، سال پنجم،ش 18 .

13- شکویی، ح.1375. اندیشه های نو در فلسفه جغرافیا، چاپ اول، تهران، گیتا شناسی، جلد اول

14- شهبازی،ه.1376.بررسی و تحلیل تغییر نقش و فرم روستاها ی جنوب تهران و تبدیل آن به شهرکها و روستا و شهر های حاشیه ای:مطالعه موردی دهستان کهریزک. پایانامه کارشناسی ارشد.دانشگاه تهران.

15- شاعلی،ج. 1378. مکانیابی مرکز خدمات درمانی منطقه 5 شهرداری تهران، پایانامه دکتری.دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

16-  . شکویی،ح.1369.جغرافیای اجتماعی شهرها (اکولو ژی اجتماعی شهر ). نشر جهاد دانشگاهی، چاپ دوم.

17- صدیق سروستانی، ر. 1388. آسیب شناسی اجتماعی. انتشارات سمت، چاپ پنجم.

18- طالقانی ،م.1370. مطالعات جامعه شناسی شهر تهران.موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی

19- عبدی، ع. 1367. مسایل اجتماعی قتل در ایران، تهران: جهاد دانشگاهی

20- کلانتری،م.1374. بررسی نقش محیط جغرافیایی در وقوع جرم،پایانامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران

21- کریمان،ح.1355.تهران در گذشته و حال، چاپ اول

22- کی نیا، مهدی، مبانی جرم شناسی،3 جلد، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ چهارم، 1379

23- کلانتری،م.توکلی،م.1386.شناسایی کانون های جرم خیز شهری، نشریه دفتر تحقیقات کاربردی پلیس پیشگیری.

24- گرجی، ا. 1372. مقالات حقوقی، ج 1، چاپ سوم. انتشارات دانشگاه تهران

25- معین، م. 1362. فرهنگ معین، جلد دوم چاپ پنجم، تهران، انتشارات امیر کبیر

26-  محتسبی، س. 1380. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی

27- مرکز آمار ایران،1385. سرشماری عمومی نفوس و مسکن، فرهنگ آبادی های کشور، جلد 181-40

28- . نور بها،رضا، زمینه حقوق جزای عمومی، تهران، کانون وکلای دادگستری، چاپ اول،1369

29- ولیدی، م. 1360. تحلیلی از شرایط محیط طبیعی  و اجتماعی انسان در ارتباط با بزه کاری

30- هادی پور،ح.خ.1378.بررسی مرز بندی نواحی منطقه یک شهرداری تهران، پایانامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی مرکز.ص56 .

31- هورکاد، برنارد. 1388. نهران البرز. ترجمه سیروس سهامی. نشر ترانه

 

32- Angel.S; 1968.Discouraging crime through city planning. University of California. Center for planning and development research.

33- Brown; L.2000.Geography of crime. University of wollong, school of geosciences from the World Wide Web:http://www.geos242.com.

34- Greenberg, S; Anelw, R.1984.neighbor blood design and crime.APA journal, vol, 50:1.

35- Loukaition, S.1998.Hotspots of bus stop crime, Department of urban planning, ucla, Los Angeles.

36- Henry, L.Momed, B.A, Brayan; 2000.Visualisiny the spatial temporal patterns of motor vehicle the ft.

37-Sherman, L.1989.Hot pots of predatory crime. routine activities and the criminology of place Criminology,VOl 27.