مکان یابی پهنه های مناسب توریسمی در استان های ساحلی جنوب ایران با استفاده از G.I.S

فصلنامه جغـرافیا

مقاله 1، دوره 5، شماره 20، خرداد 1391، صفحه 13-41   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

سیروس قنبری^*

استادیاردانشکده جغرافیا وبرنامه ریزی محیطی دانشگاه سیستان وبلوچستان

چکیده

     گردشگری یکی از بخش های مهم اقتصادی است که توانسته است به عنوان یک صنعت پاک مطرح شود و یکی از مهم ترین عوامل جذب توریسم شناخت پتانسیل های گردشگری یک مکان می باشد. یکی از عوامل موثر بر زندگی، آسایش و سلامتی انسان، شرایط جوی و اقلیمی است که می تواند در امر برنامه ریزی وآمایش آن سرزمین نقش عمده ای ایفا نماید و پهنهبندی اقلیمی (یعنی شناسایی پهنه  هایی که دارای آب وهوای یکسانی باشند) جهت دستیابی به توسعه همه جانبه در ابعاد مختلف زمانی- مکانی ضروری می باشد.
    این پژوهش نیز برای شناسایی نقاط دارای آسایش اقلیمی در جهت برنامه ریزی  توریسم استان های ساحلی جنوب کشور تدوین یافته است، بدین منظور ابتدا با بهره گیری از شاخص ترموهیگرومتریک و نیاز این شاخص به دو پارامتر (میانگین نقطه شبنم و دمای خشک) داده های مورد نیاز از سایت هواشناسی استخراج و سپس بر روی چهل ایستگاه مورد مطالعه، آسایش بیوکلیماتیک محاسبه گردید و سپس داده های بدست آمده به محیط Gis منتقل و با استفاده از روش Kriging به پهنه بندی آسایش اقلیمی اقدام گردید و سپس با استفاده از نقشه های بدست آمده و جذابیت های موجود در هر یک از استان ها بر اساس نقاط ایستگاهی به تجزیه و تحلیل پرداخته شد و  از آنچه مورد بررسی قرار گرفت مشاهده گردید که در 6 ماه از سال در قسمت جنوبی کشور و سواحل خلیج فارس در اکثر مناطق شاهد شرایط آسایش بیوکلیماتیک بوده و ماه های(دسامبر، ژانویه، فوریه، مارس، نوامبر و آوریل) دارای چنین شرایطی هستند و این فرصت مناسبی جهت بهره برداری از مزایای گردشگری این مناطق می باشد و در واقع می توان گفت دو ماه مارس و نوامبر که تمام مناطق خوزستان و بوشهر و هرمزگان و قسمت های جنوبی استان سیستان و بلوچستان دارای شرایط بیوکلیماتیک مناسب بوده و بهترین ماه ها برای سفر به سواحل جنوبی بوده و پس از آن ماه آوریل ، دسامبر، فوریه و ژانویه می باشد.

کلیدواژه‌ها

: آسایش بیوکلیماتیک؛ گردشگری؛ پهنه بندی؛ سواحل جنوبی

مراجع

1- احراری رودی، محی الدین و شاهرخی خرگردی، ژیلا،( 1387 ). زمین گردشگری در چابهار، مجله علوم زمین، سال17، شماره67

2- اسکورو.ژ،(1377  ) ، آب و هوا و شهر، ترجمه شهریار خالدی، انتشارات طبیعت

3- انوری، امیر هوشنگ،( 1388 ). خلیج فارس بهشت گمشده جهانگردی، کلید تجارت دنیا، مجله پیام دریا، شماره 184 

4- بحرینی، سید حسن و جهانی مقدم، حمیدرضا،( 1383 ). استفاده از توان های باالقوه مناطق جهت توسعه گردشگری مورد خاص: پارک- موزه نفت مسجد سلیمان، مجله محیط شناسی، شماره 35

5- براتیان،علی. (1386 ).نقش اقلیم در برنامه ریزی گردشگری در استان چهار محال بختیاری،مجله رشد جغرافیا،دوره 21. ش 2،صفحه 13.

6- بیبر، آن. آر، هیگینز، ک . ( 1999) ، برنامه ریزی محیطی برای توسعه زمین.ترجمه:سید حسین بحرینی، کیوان کریمی، 1381 انتشارات دانشگاه تهران

7- رمضانی، بهمن،( 1385 ). شناخت پتانسیل های اکوتوریستی آسایش زیست اقلیمی (بیوکلیماتیک) تالاب کیاکلایه لنگرود با روش اوانز، مجله جغرافیا و توسعه ناحیه ای ، ش7.

8- زنده دل، حسن، (1386  ). راهنمای گردشگری روستاهای ایران 7، نشر ایرانگردان، چاپ اول، تهران

9- سازمان جغرافیای ارتش،( 1382 ). جغرافیای جزایر ایرانی- خلیج فارس

10- سازمان میراث فرهنگی سیستان و بلوچستان، (1388)

11- صفائیان، شیلا، (1381). بررسی مرجان نرم از خلیج فارس، مجله علوم دریایی ، شماره2

12- فرجی، عبد الرضا، (1366 ). جغرافیای کامل ایران، جلد 1و2، نشر ایران

13- گرامی مطلق علیرضا,شبانکاری مهران،(1385 ) .پهنه بندی اقلیمی استان بوشهر، مجله پژوهشی علوم انسانی دانشگاه تهران، ش 20

14- محمدی، حسین و سعیدی، علی،( 1386 ).شاخص های زیست اقلیمی موثر بر ارزیابی آسایش انسان، مطالعه موردی:شهر قم، مجله محیط شناسی، سال 34، شماره 87

15- میراب زاده، پرستو،( 1376 ). طبیعت جنگل های مانگرو و زیستگاههای حساس، موزه آثار طبیعی و حیات وحش، تهران

16- میر کاظمیان، مریم السادات،(1386  ). اطلس ژئو توریسم استان خوزستان، پایگاه ملی داده های علوم زمین

17-Ahmadabadi Ali, Razeghi Marjan, 2006, Tourism potential of Kish Island with climatology approach, proceeding of second conference of Persian Gulf, P 175-186

18-Bazrpash Rahim, Maleki Hamid reza, Hossini seyed Ali Akbar, 2008, the study of comfortable climate in free space for ecotourism in Babolsar county, Geographical research quarterly, Vol. 23, No. 90,93-108.

19-Berrittella Maria, Bigano Andrea, Roson Roberto, Tol Richard S.J., 2006, A general equilibrium analysis of climate change impacts on tourism, Tourism Management, Vol. 27, 913-924.

20- Hartz Donna A., Brazel Anthony J., Heisler Gordon M., 2006, A case study in resort climatology of Phoenix, Arizona, USA, International Journal of Biometeorology, Vol 51: 73-83.

21- Hassan Farajzadeha  and Andreas Matzarakisb, 2009,Quantification of climate for tourism in the northwest of Iran,.Royal meteorological society,No:16

22-Lauren,T.2003.ClimateandArchitecture.http://www.Search,man,climateand architecture.London.ac.uk.

23- Nazem Olsadat Seyed Mohamad, Majnoni heris Abolfasl, 2007, The study of human comfortable rate in different climate conditions (study area: Shiraz, Banar Abas, Birjand, Ardebil urban) Environment Study Journal, Vol. 34, No. 48, 71-80.

24- Zengin Murat, Kopar Ibrahim, Karhan Faris, 2009, Determination of bioclimatic comfort in rzurm Rize expressway corridor using GIS, Building and Environment, Vol.30, Article in Press

25-http://www.hamshahrionline.ir/news-22859

26- http://www.daneshnameh.roshd.ir/

27- www.chaharmahalmet.ir/iranarchive.asp