ادله حرمت خودکشی وجایگاه آن درحقوق کیفری ایران

مجله پژوهش های فقه و حقوق اسلامی

مقاله 3، دوره 13، شماره 49، آذر 1396، صفحه 57-70   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/ijrj.2017.535538

نویسندگان

جعفر جعفرزاده^{* 1}؛ محمود آری²؛ علی اکبر ابوالحسینی³؛ محمدباقر علی تبار فیروزجائی⁴

¹دانشگاه یادگار امام

²دانشگاه آزاد اسلامی واحد بابل

³استادیارگروه فقه ومبانی حقوق اسلامی، واحد بابل، دانشگاه آزاداسلامی، بابل، ایران

⁴دانشجوی دکتری روابط بین الملل، دانشگاه گیلان، گیلان، ایران

چکیده

     خودکشی یا انتحار عبارت است از قتلی که فاعل جرم (قاتل)، مفعول جرم (مقتول) نیز می­باشد. به عبارت دیگر، هرگاه مجنی علیه (بزه دیده) قتل، خودش قاتل باشد عمل خودکشی تحقق می­یابد. در واقع خودکشی نوعی از قتل همراه با وحدت قاتل و مقتول است. از دیدگاه اسلام خودکشی حرام بوده و حرمت آن از نظر کتاب، سنّت و اجماع ثابت گشته و برای مرتکب آن کیفر اخروی وعده داده شده است. معاونت در خودکشی نیز از دیدگاه حقوق جزای اسلام"اعانت بر اثم" تلقی گشته و مرتکب آن مستوجب تعزیری می­باشد. در حقوق جزای ایران، خودکشی و شروع به آن جرم نیست و معاونت در خودکشی هم جرم نبوده و قابل کیفر نمی باشد. البته اخیراً بر طبق قانون مجازات جرایم رایانه ای، برخی از صور از معاونت در خودکشی به وسیله سیستم­های رایانه­ای و مخابراتی، جرم محسوب شده و قابل مجازات هستند

کلیدواژه‌ها

خودکشی؛ بزه دیده؛ خودزنی؛ حقوق جزا؛ تعزیر

مراجع

1. قرآن.
2. ابن ادریس، محمدبن احمد، (بی­تا)، کتاب السرائر ، جلد 3، دفترانتشارات اسلامی، قم.
3. حرعاملی، محمدبن حسن بن علی، (بی­تا)، وسائل الشیعه، جلد 19، مؤسسه آل البیت، قم.
4. شامبیاتی، هوشنگ، (1382)، حقوق جزای عمومی، جلد ۲، انتشارات مجد، تهران.
5. شریفی خضارتی، امیر، مقاله، قتل از روی ترحم، روزنامه اطلاعات، ۲۰/۴/۸۷ - ۲۷/۴/۸۷، شماره‌های ۲۴۲۳۸ - ۲۴۲۴۳‌.
6. شریفی خضارتی، امیر، مقاله اعانت براثم در حقوق جزای اسلام، روزنامه اطلاعات، ۲۱/۹/۸۷ -۲۵/۹/۸۷ - ۲/۱۰/۸۷، شماره‌های ۲۴۳۶۰ - ۲۴۳۶۳ – ۲۴۳۶۷.
7. طوبایی، محمدحسن، (1384) جزوه درس، قواعد فقه۱، دوره کارشناسی حقوق دانشگاه آزاد اسلامی - واحد تهران مرکزی، تهران.
8. طبرسی، علی، (1390)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، جلد 3، آستان قدس رضوی، مشهد.
9. طباطبایی، محمدحسین، (1374)، المیزان فی تفسیر القرآن، مترجم: محمدباقر موسوی، جلد 4، دفتر انتشارات اسلامی، قم.
10. طوسی، محمدبن حسن، (1403)، الخلاف، جلد 2 ، دفترانتشارات اسلامی، قم.
11. علی احمدی، حسین، (1385)، جزوه درس، قواعد فقه۲، دوره کارشناسی حقوق دانشگاه آزاد اسلامی - واحد تهران مرکزی، تهران.
12. قمی (محدث قمی)، شیخ عباس، (1410)، سفینه‌البحار، جلد ۲، مؤسسه النشرالاسلامی، قم.
13. گرجی، ابوالقاسم و دیگران، (1382)، دیات، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
14. گلدوزیان، ایرج، (1384)، حقوق جزای اختصاصی،جرایم علیه تمامیت جسمانی و ...، انتشارات دانشگاه تهران، تهران، چاپ یازدهم.
15. محمدی، ابوالحسن، (1382)، مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
16. محسنی، مرتضی، (1376)، دوره حقوق جزای عمومی(مسؤولیت کیفری)، انتشارات گنج دانش، تهران.
17. محقق حلی، جعفربن حسن، (بی­تا)، شرائع الاسلام، جلد 3، دفترانتشارات اسلامی، قم.
18. نوری، میرزا حسین، (بی­تا)، مستدرک الوسائل، جلد 18، مؤسسه آل البیت، بیروت.
19. نجفی، شیخ محمد حسن، (بی­تا)، جواهرالکلام فی شرح شرایع الاسلام، جلد 36، داراحیاء التراث العربی، بیروت.
20. ولیدی، محمدصالح، (1380)، حقوق جزای اختصاصی، جرایم علیه اشخاص، انتشارات امیرکبیر، تهران.