تأثیر اشتغال زنان روستایی در تصمیم گیری های اقتصادی خانوار «مطالعه موردی دهستان زرین دشت شهرستان دره شهر استان ایلام»

فصلنامه جغـرافیا

مقاله 2، دوره 5، 21-22، آذر 1391، صفحه 33-53   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

شهره تاج^{* 1}؛ روحبخش هاشمی²

¹عضو هیأت علمی گروه جغرافیا، دانشگاه آزاداسلامی، واحد تهران مرکز، ایران.

²دانش آموخته کارشناسی ارشد، رشته جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه آزاداسلامی، واحد تهران مرکز.

چکیده

زنان در جوامع روستایی ایران در تولید و به ویژه تولید اقتصادی و اجتماعی نقش کلیدی ایفا می کنند، از همین رو سهم انکارناپذیری در اقتصاد کشاورزی دارند، امااز یک سو موانع اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی و از سوی دیگر باورهای اجتماعی مانع گسترش نقش اشتغال زنان روستایی در تصمیم گیری های اقتصاد خانوار روستایی می گردد. تحقیق حاضر در دهستان زرین دشت در غرب شهرستان دره شهر از توابع استان ایلام در مسیر جاده دره شهر به ایلام انجام  شده است. جایگاه این تحقیق که مبتنی بر نقش زنان در اقتصاد خانوارهای روستایی و اثراتی که توجه به این سهم و نقش می تواند در شکوفایی اقتصادی روستاهای دهستان زرین دشت و جایگاه زنان، به ویژه زنان شاغل بر جای بگذارد به عنوان مهم ترین ضرورت های این تحقیق می باشد. روش تحقیق در بررسی حاضر از نوع تجربی(experimental) می باشد که در آن دو گروه زنان شاغل(گروه آزمایشی) و زنان غیر شاغل(گروه کنترل و شاهد) و در یک محدوده زمانی مورد بررسی قرار گرفته شده است تا تاثیر اشتغال در مشارکت زنان و قدرت تصمیم گیری های آنان در مسائل اقتصادی خانوار مشخص گردد. سپس نتایج بر اساس آمار استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. هدف اصلی این تحقیق، بررسی تأثیر اشتغال زنان روستایی در تصمیم گیری های اقتصاد خانوار روستایی و هدف جزئی آن، بررسی رابطه اشتغال زنان با قدرت تصمیم گیری آنان در نحوه سرمایه گذاری های خانوار.در این تحقیق 88 خانوار مورد آزمون قرار گرفتند(زنان شاغل و غیرشاغل) که نزدیک به 25 درصد زنان شاغل و مابقی غیرشاغل بودند. نتایج بررسی پرسشنامه ها نشان می دهد که بین اشتغال زنان و قدرت تصمیم گیری آن ها در در زمینه نحوه سرمایه گذاری های خانوار رابطه معناداری وجود دارد. همچنین نتایج مقایسه بررسی فرضیه ها بین زنان شاغل و غیرشاغل نشان می دهد که بین اشتغال زنان و قدرت تصمیم گیری آن ها در مورد نحوه سرمایه گذاری در خانوار بین زنان شاغل و غیر شاغل تفاوتی وجود ندارد. براساس نتایج به دست آمده در این تحقیق، شناخت توان های اقتصادی زنان روستایی و تلاش برای افزایش میزان مشارکت اقتصادی آنان در درآمد خانوار از طریق پروژه ها و ارتقاء کمی و کیفی سطح زندگی از طریق یک برنامه اصولی - آموزشی از مهم ترین پیشنهادهای اصلی این تحقیق می باشد.

کلیدواژه‌ها

اشتغال زنان؛ تصمیم گیری های اقتصادی؛ زنان شاغل و زنان غیرشاغل؛ خانوار روستایی؛ دهستان زرین دشت

مراجع

1. آگهی، حسین و غلامرضا پزشکی راد(1378)، ارزشیابی کار زنان روستایی در کشورهای در حال توسعه، فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال هفتم، شماره 28، صص 34-14.
2. رستگارخالد، امیر(1385)، اشتغال زنان و ضرورت کنترل فشارهای ناشی از کار خانگی، دانشور رفتار، دانشگاه شاهد، سال سیزدهم، شماره 19، 54-33.
3. سگالن، مارتین(1375)، جامعه شناسی تاریخی خانواده، ترجمه حمید الیاسی، انتشارات نشر مرکز.
4. عزیزی، پروانه و آذرکمند، زرا(1389)، بررسی تأثیر آموزش بر اشتغال زنان با تأکید بر ایران، فصلنماه جغرافیایی آمایش، شماره 8، ص 23-1.
5. غفاری، غلامرضا، نیازی، محسن(1386)، جامعه شناسی مشارکت، تهران، انتشارات نشر نزدیک.
6. قلی زاده، آذر(1378)، بررسی علل نادیده گرفتن نقش زنان روستایی در فرایند توسعه ی کشورهای در حال توسعه، اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال 7، شماره 27، صص 204-188.
7. گیدنر، آنتونی(1374)، جامعه شناسی، ترجمه منوچهر صبوری، تهران، انتشارات نشر نی.
8. مرکز آمار ایران(1385)، نتایج تفضیلی سرشماری عمومی نفوس و مسکن، شهرستان دره شهر.
9. مهدویان، فاطمه(1387)، نقش مشارکت در توسعه روستایی با تأکید بر زنان، مجموعه مقالات اولین همایش علمی سراسری دانشجویی جغرافیا، انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.

10. هاشمی، مهدی(1389)، موانع و چالش های اشتغال زنان در ایران، مجموعه مقالات اولین همایش منطقه ای کارآفرینی و توسعه، صص 394-375.