مشارکت مردمی در نوسازی و بهسازی بافت های فرسوده(مطالعه موردی:شهر بناب)

فصلنامه جغـرافیا

مقاله 7، دوره 5، 21-22، آذر 1391، صفحه 139-165   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

حسین مجتبی زاده خانقاهی^{* 1}؛ داریوش آزادی²

¹استادیار گروه جغرافیای دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

²دانش آموخته کارشناس ارشد جغرافیا وبرنامه ریزی شهری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

چکیده

یکی از راه کارهای مطمئن و علمی پیش روی برنامه ریزان شهری برای تامین مسکن مناسب،استفاده از پتانسیل بافت های فرسوده شهری است که با ساماندهی این بافت ها می توان با کمترین هزینه و زمان به تامین این هدف رسید.تجارب ایران و جهان نشان داده اند که با برنامه هایی آمرانه، یک جانبه، از بالا به پایین و بدون مداخله و نظر خواهی از مردم (به عنوان بهره برداران اصلی برنامه ها) نمی توان راه به جایی برد. چنین برنامه هایی به جای بهبود شرایط زیست و رضایت مردمی، اسباب بی اعتمادی و ناامیدی آنان را نسبت به اداره ی مطلوب امور شهر توسط مدیران شهری شده است. لذا با توجه به چنین واقعیاتی، جای آن دارد که از راهکارهای مشارکت و در سطحی بالاتر ، شراکت و توانمند سازی اجتماع محلی و نیرو های غیر دولتی دخیل( شهروندان، بخش خصوصی، مالکین و غیره) در امر بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده مدد جست.موضوع این است که چگونه می توان ساکنین بافت ها را در فرایند بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده شهری توانمند ساخت؟ در این تحقیق بررسی های صورت گرفته در خصوص راهکارهای موجود و انواع رویکردهای مداخله در بافت های فرسوده شهری بیان شده و با استفاده از بررسی های میدانی و تحلیل نرم افزاری، راهکارهای کاربردی در محدوده مورد مطالعه، ارائه گردیده است. نتایج نشان می دهد که توان های فراوانی برای ساماندهی نیروهای مشارکت مردمی و بخش خصوصی در محدوده ی مورد بررسی وجود دارد و مدیران شهری باید بستر لازم برای بسیج نیروهای مردمی را فراهم نماید.

کلیدواژه‌ها

بافت – فرسوده؛ بهسازی و نوسازی – مشارکت؛ مدیریت شهری

مراجع

1حامد مقدم، احمد (1372): مشارکت وتوسعه مشارکتی روستایی ، موسسه انتشارات دانشگاه تهران ، چاپ اول

2-حبیبی، کیومرث – پوراحمد، احمد – مشگینی، ابولفضل (1386): بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده ، انتشارات دانشکاه کردستان ، چاپ اول

3-حسینی، سید جواد (1387):مشارکت پایدار مردمی در نوسازی و بازسازی بافت های فرسوده ، انتشارات سخن گستر ، چاپ اول ، تهران

4-روزنامه اطلاعات (1390): همگام با نوسازی بافت های فرسوده ، 17 آبان

5-رهنما، مجید (1377): مشارکت نگاهی به مفهوم توسعه ، نشر مرکز تهران

6-شماعی، علی – پوراحمد، احمد (1385): بهسازی و نوسازی شهری از دیدگاه علم جغرافیا ، انتشارات دانشگاه تهران ، چاپ اول

7-صادقی آبکسری، بهرام (1381): تاثیر قوانین و مقررات شهرسازی توسعه و تحول بافت تاریخی درون شهری نمونه موردی شهرساری ، پایان نامه کارشناسی ارشد ، دانشگاه علم و صنعت

8-عباسی، هادی – رضوی، روح الله (1385): طراحی مدل مفهومی اقتصادی برای احیا و بازسازی بافت های فرسوده ، دومین سمینار ساخت و ساز در پایتخت ، دانشگاه تهران

9-عندلیب، علیرضا – علی اکبر، کاوه (1387): نوسازی بافت های فرسوده با مشارکت محله شهید خوب بخت منطقه 15 شهر تهران ، انتشارات ری

10-قربانی، فرج الله (1380): مجموعه کامل قوانین و مقررات شهرداری و خدمات عمومی ، انتشارات فردوس ، چاپ دوم

11-فرید، یدالله (1368): جغرافیا و شهر شناسی ،انتشارات جهاد دانشگاهی تبریز، چاپ چهارم

12-لاله پور، منیژه – سرور،هوشنگ (1387): بررسی نظام برنامه ریزی و مدیریت بافت های فرسوده شهری در ایران با تاکید بر رویکرد مشارکتی ، مجموعه مقالات بافت های فرسوده

13-محسنی تبریزی، علیرضا (1375): بررسی زمینه های مشارکتی روستائیان و ارتباط آن با ترویج کشاورزی ، انتشارات جهاد سازندگی ، تهران

14-مرکز آمار ایران (1385): نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن بناب

15-نژاد بهمن، وحید (1385): مدیریت و نقش آن بر حفظ بافت های تاریخی ، نمونه موردی نواحی تاریخی مناطق 11 – 12 شهر تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد ، دانشگاه شهید بهشتی

16-نظریان، اصغر (1387): بافت های قدیمی و فرسوده شهری ، سیاست ها و راهبردها ، فصل نامه جغرافیایی سرزمین، زمستان

17-یزدی، محمد سعید (1380): بررسی تجارب مرمت شهری در ایران ، فصلنامه عمران و بهسازی شهری ، شماره 3

18یعقوبی، رضا (1389): ارزیابی میزان مشارکت مردم در بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده محله صفا منطقه 13 تهران ، پایان نامه کارشناسی ارشد ، دانشگاه تربیت مدرس