تحلیل حقوقی- فقهی جرم انگاری شروع به سرقت

مجله پژوهش های فقه و حقوق اسلامی

مقاله 5، دوره 7، شماره 25، آذر 1390، صفحه 99-117   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

کیومرث کلانتری درونکلا^{* 1}؛ حسین کلانتری²

¹عضور هیات علمی دانشگاه مازندران

²دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی دامغان، رشته حقوق جزا و جرم شناسی

چکیده

مطابق ماده 655 قانون مجازات اسلامی که مقرر می دارد»مجازات شروع به سرقت­های مذکور در مواد قبل تا پنج سال حبس و شلاق تا 74 ضربه می­باشد.» شروع به سرقت­های «مواد قبل» از ماده فوق جرم شناخته شده­است. گرچه ظاهراً عبارت»مواد قبل» شامل کلیه سرقت­های مذکور در مواد 655 قانون مجازات اسلامی است ولی رأی وحدت رویه صادره از هیأت عمومی دیوان­عالی کشور به شماره و تاریخ 635-8/4/1378 به گونه­ای صادر شده که بسیاری از حقوقدانان با استنباط از آن فقط شروع به سرقت­های مذکور در مواد 651 تا 654 آن قانون را جرم دانسته­اند. در این مقاله نویسندگان با بررسی نظرات فقهی و تفسیرعلمی مناسب درپی اثبات آن­اند که شروع به کل سرقت­های مذکور در قانون مجازات اسلامی(از جمله سرقت مشمول حد)، به جز سرقتی که بعد از ماده 655 قانون مجازات اسلامی آمده است، جرم می­باشد.

کلیدواژه‌ها

سرقت؛ شروع به سرقت؛ سرقت مشمول تعزیر؛ سرقت مشمول حد

مراجع

- پاد، ابراهیم، حقوق کیفری اختصاصی، جلد 1، دانشگاه تهران ،  1348.

2- جعفری لنگرودی، دکترمحمدجعفر، ترمینولوزی حقوق،گنج دانش، 1363.

3- ــــــــــــــــــــــــــــــ، مبسوط در ترمینولوژی حقوق، جلد4، گنج دانش ،1381.

4- حبیب زاده، دکتر محمدجعفر، شروع به جرم در حقوق ایران و مقایسه آن با عناوین مشابه فقهی، دانشور(فصلنامه علمی- پژوهشی دانشگاه شاهد)، س6، ش21، 1377.

5- خویی، ابوالقاسم،  مبانی تکمله المنهاج ، جلد1 ، دارالزهرا، بیروت ، بی تا.

6- خویی، سیدابوالقاسم، محاضرات فی اصول فقه جزء دوم، تقریر: محمداسحاق فیاض ، دارالهادی مطبوعات، قم، 1210ه.ق.

7- دهخدا، علی اکبر، لغت نامه، جلد 8 ، دانشگاه تهران، تهران ، 1373.

8- رسولیان،حرمت ا...، شروع به جرایم مستوجب مجازات در حقوق کیفری ایران (پایان نامه)، دانشگاه مازندران، 1382.

9- روزنامه رسمی کشور، مجموعه قوانین 1383، چابخانه روزنامه رسمی کشور، 1383.

10- ـــــــــــــــــ، مجموعه قوانین 1378، چاپخانه روزنامه رسمی کشور ، 1378.

11- زراعت، دکتر عباس، قانون مجازات اسلامی در نظم کنونی، ققنوس ، 1381،چاپ دوم.

12- سجادی، دکتر محمدجعفر، فرهنگ معارف اسلامی، جلد1، شرکت مولفان و مترجمان ایران، 1366.

13- شامبیاتی، دکتر هوشنگ، حقوق کیفری اختصاصی، جلد2،ویستار،1375، 98 5.

14- شکری رضا، و قادرسیروس، قانون مجازات اسلامی در نظم حقوق کنونی، مهاجر، 1382.

15- شهید اول(محمدبن مکی)، المعه الدمشقیه ، جلد 2،ترجمه: دکتر علیرضا فیض و دکتر علی مهذب، دانشگاه تهران، 1382.

16- شهید ثانی(الجبعی العاملی، زین الدین)، الروضه البهیه فی شرح المعه الدمشقیه، مرکزالنشر، 1374.

17- ــــــــــــــــــــــــــــــــــ، مسالک الافهام، ترجمه: دکتر ابوالحسن محمدی، مرکز نشر دانشگاهی، بی تا.

18- صدر ، سید محمد باقر، اصول فقه، ترجمه: نصراله حکمت، امیرکبیر، 1364.

19- طباطبائی، سید مصطفی، فرهنگ نوین عربی به فارسی، اسلامیه .

20- عبدالقادر، عوده، التشریح الجنا یی الاسلامی، مقارنا بالقانون الوضعی، احیاء التراث العربی، بیروت:لبنان، 1985م .

21- کلانتری، دکتر کیومرث، تأملی در قانون مجازات اسلامی مصوب 1370 و 1375، ماهنامه اصلاح و تربیت (سازمان زندان‌ها و اقدامات تربیتی)، س 2، ش 24، دی 1375.

22- گرجی، ابوالقاسم، مقالات حقوقی، جلد1، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1365.

23- گلدوزیان، دکتر ایرج، حقوق جزای اختصاصی، دانشگاه تهران، 1383.

24- ـــــــــــــــــ، محشای قانون  مجازات اسلامی، مجد ، 1383، چاپ سوم.

25- مجموعه رویه قضایی، 1311 تا1342، دوره3 جلدی، مهرگان، 1383.

26- محمدی، دکتر ابوالحسن، مبانی استنباط حقوق اسلامی، دانشگاه تهران، 1372.

27- مرکز تحقیقات فقهی قوه قضاییه، مجموعه آرای فقهی- قضایی در امور کیفری، قوه قضاییه ، 1382.

28- معاونت آموزش قوه قضاییه، رویه قضایی ایران در ارتباط با دادگاه اطفال، جنگل، 1387.

29- ــــــــــــــــــــــــ، رویه قضایی ایران در ارتباط با دادگاه های عمومی جزایی، جلد6، جنگل، 1383.

30- موسوی بجنوردی، سید میرزاحسن، منتهی الاصول، جلد 2، بی تا .

31- موسوی خمینی، امام روح ا...، تحریرالوسیله ، جلد 4، دفتر انتشارات اسلامی، بی تا.

32- میرمحمد صادقی، دکتر حسین، جرایم علیه اموال و مالکیت، تهران، میزان،1379،چاپ هشتم.

33- نجفی، شیخ محمدحسن، جواهرالکلام­فی­شرح­شرایع­الاشلام، جلد41، دارالکتب­الاسلامیه، 1363.

34- نوربها، رضا، زمینه­ی حقوق جزای عمومی، دادآفرین،1382 .