بررسی خصوصیات هیدروژئولوژیکی و هیدروژئوشیمیایی حوضه کارستی درفک(استان گیلان، شمال شرقی رودبار)

فصلنامه زمین شناسی محیط زیست

مقاله 2، دوره 11، شماره 39، شهریور 1396، صفحه 15-34   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محمد حسین قبادی¹؛ مریم دهبان ایوان استخری^{* 2}؛ علی میر عربی³

¹استاد گروه زمین شناسی مهندسی دانشگاه بوعلی سینا همدان.

²دانشجوی دکتری زمین شناسی مهندسی دانشگاه بوعلی سینا همدان.

³دانشجوی دکتری هیدروژئولوژی،دانشگاه شهید بهشتی تهران.

چکیده

آبخوان های کارستی منابع عمده آب زیرزمینی در شمال شرقی رودبار هستند. مطالعه حاضر کوششی در جهت بررسی خصوصیات هیدروژئولوژیکی و هیدروژئوشیمیایی چشمه های کارستی موجود در منطقه و بررسی توسعه یافتگی کارست در منطقه با استفاده از آمار دبی چشمه سفید آب است. در این بررسی از  قابلیت های نرم افزارهای PHREEQC وRock Ware AqQa جهت محاسبه شاخص اشباع و ترسیم نمودارهای هیدروشیمیایی آب بهره گرفته شده است. در این مقاله همچنین به بررسی توزیع فضایی پارامترهای ژئوشیمیایی آب چشمه ها و مقایسه نحوه تغییرات این پارامترها با تغییرات شیب در منطقه پرداخته شده است. بررسی توزیع فضایی پارامترهای ژئوشیمیایی آب چشمه ها مشخص کرد که این پارامترها دارای روند تغییرات معناداری با توجه به شیب منطقه هستند.  با ترسیم دیاگرام پایپر نمونه های آب چشمه ها، مشخص گردید که تیپ آب تمام چشمه های منطقه از نوع Ca-Hco₃ است، که در واقع تائید کننده کارستی بودن چشمه های منطقه است. به صورتی که شاخص اشباع بیان می کند، بیشتر نمونه های آب منطقه نسبت به کلسیت، دولومیت و Co₂ تحت اشباع هستند. با محاسبه مقادیر ضرایب فروکش چشمه سفید آب و مقایسه مقادیر این ضرایب با جدول ارائه شده توسط مالیک و وجتکوا (2012)، درجه توسعه کارست 5/5 تعیین گردید. در این درجه از توسعه آبخوان کارستی، رژیم تخلیه پیچیده، یک ترکیبی از یک زیر رژیم با جریان آشفته و دو زیررژیم با جریان آب زیرزمینی آرام وجود خواهد داشت. تاثیر رژیم تخلیه با جریان آشفته در مقایسه با رژیم تخلیه آب زیرزمینی کلی کوتاه مدت است.

کلیدواژه‌ها

درفک؛ چشمه سفید آب؛ PHREEQC؛ ضریب فروکش

مراجع