بررسی ساختواژی افعال گویش کورده‌ای (لار) از دیدگاه رده شناسی

فصلنامۀ ادبیات و زبان های محلی ایران زمین

مقاله 15، دوره 7، شماره 3 - شماره پیاپی 17، آذر 1396، صفحه 55-86   

نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی

نویسندگان

رها زارعی فرد^{* 1}؛ عاطفه کارکن²

¹استادیار گروه زبان‌شناسی دانشگاه جهرم

²دانش آموختۀ زبان‌شناسی دانشگاه جهرم

چکیده

در این مقاله به بررسی ساخت واژی افعال گویش کورده­ای از دیدگاه رده‌شناسی پرداخته شده است. هدف از این پژوهش، بررسی ردۀ صرفی افعال گویش کورده‌ای است. بدین منظور فعل در زمان­ های گذشته، حال و آینده در گویش کورده­ای صرف می‌شود که تفاوت­ هایی از جمله تفاوت آوایی با لارستانی دارد. داده­ها که شامل افعال این گویش است با استفاده از روش کتابخانه­ ای و هم‌چنین از طریق مصاحبه با افراد مسن و نیز شمّ زبانی نگارنده جمع آوری شده است. در این مقاله، مصدرها و اجزای پیشین تغییردهندۀ فعل در گویش کورده‌ای و «افعال معین» در این گویش معرفی شده و سپس صرف افعال در زمان‌ها و وجوه مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. در بررسی­ های انجام شده این نتیجه حاصل شده است که این افعال از نظر طبقۀ صرفی به دسته زبان‌های ترکیبی - پیوندی تعلّق دارند. در گویش کورده­ ای از دو نوع شناسۀ خاص فاعلی و مفعولی برای صرف فعل‌های ماضی در زمان­ های مختلف استفاده شده است و افعال معین هم با تغییرات واجی که به همراه افعال اصلی می‌آید، در صرف کاملاً تغییر شکل می‌دهند.

کلیدواژه‌ها

زبان لاری؛ گویش کورده‌ای؛ شناسه‌ها؛ افعال معین؛ صرف افعال

مراجع

کتاب­ها

- اشمیت، رودیگر، (1393)، راهنمای زبان­ های ایرانی، تهران : ققنوس.

-   خنجی، لطف علی، (1378)، گویش خنجی بر مبنای دستور زبان لارستانی، شیراز : دانشنامۀ فارس.

-  دبیر مقدم، محمد، (1392)، رده­ شناسی زبان­های ایران، تهران : سمت.

-  مورخ لاری، سید علاءالدین، (1371)، تاریخ لارستان، به تصحیح محمد باقر وثوقی، شیراز: راهگشا.

- وثوقی، محمد باقر، (1369)، لار شهری به رنگ خاک، تهران : کلمه.

 

مقالات

-  کلباسی، ایران ، (1367)، «دستگاه فعل در گویش لاری»، مجله دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد، س21 ، ش1 ، ص 198- 168 .

-  ــــــــــــــــــ ،(1380)،«دستور زبان لارستانی»، مجله کتابداری، آرشیو و نسخه پژوهی . ش44، ص 62- 65 .

- ـــــــــــــــــ، (1376)، «دو بیتی‌های لاری از مهجور شاعر لارستانی». مجله ادبیات و زبان‌ها . ش21، ص 54- 57 .

-  کلباسی، ایران و قنادی، رویا (1386)، «ساختمان فعل در گویش جرقویه از دیدگاه‌رده‌شناسی»، مجله زبان و زبانشناسی، ش6 ، ص 127- 103 .

پایان نامه ­ها

-  سمیعی، رحمت‌الله،(1371)، بررسی گویش لاری، پایان ­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز.

-  کامیاب، خواجه نظام‌الدین،(1370)، واژه‌نامه ریشه‌شناسانه گویش لاری، پایان ­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز.