روابط موضوعی و مکانیزم‌های دفاعی در اضطراب اجتماعی

روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی

مقاله 1، دوره 14، شماره 53، مهر 1396، صفحه 3-14   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

فاطمه مسگریان¹؛ پرویز آزادفلاح^{* 2}؛ حجت‌الله فراهانی³؛ نیما قربانی⁴

¹دانشجوی دکتری روان‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس

²دانشیار دانشگاه تربیت مدرس

³استادیار دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران

⁴استاد دانشگاه تهران

چکیده

هدف این پژوهش شناخت ابعاد روان‌پویشی روابط موضوعی و مکانیزم‌های دفاعی و تعیین نقش آن در پیش‌بینی اضطراب اجتماعی بود. نمونة پژوهش، شامل 558 نفر از دانشجویان دانشگاه تهران در مقاطع تحصیلی گوناگون، به روش نمونه‌برداری در‌دسترس انتخاب شد. این افراد مقیاس روابط موضوعی بل (بل، بکر و بیلینگتون، 1986)، پرسشنامة سبک‌های دفاعی (اندروز، سینگ و باند، 1993) و مقیاس هراس اجتماعی (کانور و دیگران، 2000) را تکمیل کردند. نتایج تحلیل همبستگی نشان داد بین اضطراب اجتماعی با ابعاد روابط موضوعی (خودمیان‎بینی، بیگانگی، دلبستگی ناایمن و بی‌کفایتی اجتماعی) و دفاع‌های شوخ‌طبعی و فرونشانی در سبک رشدیافته رابطة معنادار وجود دارد. هم‌چنین اضطراب اجتماعی رابطة معنادار با همة انواع دفاع‌های سبک رشدنایافته به غیر از دفاع انکار، داشت. نتایج تحلیل رگرسیون گام‌به‌گام نیز نشان داد بی‌کفایتی اجتماعی، دلبستگی ناایمن، خیال‌پردازی درخودمانده، تفرق و پرخاشگری فعل‌پذیر مهم‌ترین پیش‌بینی‌کننده‌های اضطراب اجتماعی است. یافته‌های این بررسی شواهد پژوهشی برای الگوی تبیینی روان‌پویشی در آسیب‌های روانی فراهم کرد و همسو با نظریه‎های روان‌پویشی نشان داد کیفیت روابط موضوعی و مکانیزم‌های دفاعی رشد‌نایافته در اضطراب اجتماعی نقش بسزایی دارد.

کلیدواژه‌ها

اضطراب اجتماعی؛ مکانیزم‌های دفاعی؛ روابط موضوعی؛ روان‌پویشی

مراجع

افضلی، م. ح.، آشتیانی، ع. و آزادفلاح، پ. (1388). بررسی سبک‎ها و مکانیزم‎های دفاعی افراد مبتلا به اختلال وسواس بی‌اختیاری، اضطراب تعمیم‌یافته و اختلال هراس اجتماعی. روان‌شناسی بالینی، 1،93-79.

بشارت، م. ع.، جباری، آ. و سعادتی، م. (1395). پیش‌‌بینی شاخص‌‌های دلبستگی فرزندان بر اساس شاخص‌‌های دلبستگی والدین: مطالعه بین‌نسلی. فصلنامه روان‌‌شناسی تحولی: روان‌‌شناسان ایرانی، 13 (49)، 12-3.

بشارت، م. ع.، شریفی، م. و ایروانی، م. (1380). بررسی رابطه سبک‌‌های دلبستگی و مکانیسم‌‌های دفاعی. مجله روان‎شناسی، 5 (3)،
289-177.

جمیل، ل.، عاطف وحید، ک.، دهقانی، م. و حبیبی، م. (1394). سلامت روان از دیدگاه روان‌‌پویشی: رابطه توانمندی ایگو، سبک‎های دفاعی و روابط ابژه با سلامت. مجله روان‌پزشکی و روان‌‌شناسی بالینی ایران، 21، 154-144.

حسنوندعموزاده، م.، باقری، ا. و شعیری، م.ر. (1389). بررسی روایی و اعتبار سیاهه ترس اجتماعی در نمونه‌‌های غیربالینی ایرانی. مجموعه مقالات پنجمین سمینار سراسری بهداشت روانی دانشجویان، اردیبهشت 1389، دانشگاه شاهد.

حسنی، ج.، شیخان، ر.، آریاناکیا، ا. و محمودزاده، ا. (1392). اضطراب اجتماعی نوجوانان: نقش سبک‌‌های دلبستگی و راهبردهای نظم‌‌جویی شناختی هیجان. فصلنامه روان‌‌شناسی تحولی: روان‌‌شناسان ایرانی، 8 (36)، 363-377.

حیدری‌نسب، ل.، منصور، م.، آزادفلاح، پ. و شعیری، م.ر. (1386). روایی و اعتبار پرسشنامه سبک‎های دفاعی در نمونه‎های ایرانی. دانشور رفتار، 2، 26-11.

دادستان، پ.، علی‌‌بخشی، ز. و پاکدامن، ش. (1388). سبک‌‌های مکانیزم دفاعی در انواع شخصیت خوددوستدار: یک همبستگی بنیادی. فصلنامه روان‌‌شناسی تحولی: روان‌‌شناسان ایرانی، 5(18)، 99-110.

صفاری‌‌نیا، م. و شاهنده، م. (1393). پایایی و روایی پرسشنامه ترس مرضی اجتماعی در دانشجویان دانشگاه‎های اهواز. مجله روان‎پزشکی و روان‎شناسی بالینی ایران، 20، 178-170.

عبدی، ر. (1382). سوگیری تعبیر در افراد مبتلا به اختلال هراس اجتماعی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روان‎شناسی بالینی، انستیتو روان‎پزشکی تهران.

محمدپور یزدی، ا.ر.، بیرشک، ب.، فتی، ل. و دژکام، م. (1388). مطالعه مورد ـ شاهدی سبک‌‌های دفاعی و اضطراب حالت ـ صفت در دانشجویان مبتلا به اختلال اضطراب منتشر. مجله اصول بهداشت روانی، 11(1)، 7-14.

مسگریان، ف.، آزادفلاح، پ.، فراهانی، ح.ا. و قربانی، ن. (زیرچاپ). ویژگی‌‌های روان‎سنجی نسخه فارسی مقیاس روابط موضوعی بل. مجله روان‎شناسی بالینی و شخصیت.

American Psychiatric Association (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders: Text Revision (DSM-V). Washington, DC: American Psychiatric Association.

Andrews, G., Singh, M. & Bond, M. (1993). The defense style questionnaire. Journal of Nervous and Mental Disorder, 18 (1), 246-256.

Bell, M. D.(1995). Bell Object Relations and Reality Testing Inventory (BORRTI) manual. Los Angeles: Western Psychological Services.

Bell, M. D. (2003). Bell Object Relations Inventory for Adolescents and Children: Reliability, validity, and factorial invariance. Journal of Personality Assessment, 80 (1), 19-25.

Bell, M. D., Becker, B., & Billington, R. (1986). A scale for the assessment of object relations: Reliability, validity and factorial invariance. Journalof Clinical Psychology, 42, 733-741.

Bellak, L., Hurvich, M., & Gediman, H. (1973). Ego functions inschizophrenics, neurotics, and normal. New York: Wiley.

Bohlin, G., Hagekull, B., & Rydell, A. M. (2000). Attachment and social functioning: A longitudinal study from infancy to middle childhood. Social Development, 9, 24-39.

Bowins, B. (2004). Psychological defense mechanisms: a new perspective. American Journal of Psychoanalysis, 64 (1), 1-26.

Bruch, M. (1989). Familial and developmental antecedents of social phobia: Issues and findings. Clinical Psychology Review, 9, 37-47.

Brumariu, L. E., & Kerns, K. A. (2008). Mother–child attachment and social anxiety symptoms in middle childhood. Journal of Applied Developmental Psychology,29(5), 393-402.

Clark, D., Pilling, S., Mayo-Wilson, E., Mavranezouli, I., Afghan, S., Anigbogu, B., & Whittington, C. (2013). Social anxiety disorder: Recognition, assessment and treatment. National Institute for Health and Clinical Excellence. The British Psychological Society and the Royal College of Psychiatrists

Cloitre, M., & Shear, M. K. (1995). Psychodynamic perspectives. In M.B. Stein (Ed.), Social phobia: Clinical and research perspectives (pp.163-187). Washington, DC: American Psychiatric Press.

Connor, K. M., Davidson, J. R .T., Churchill, L. E., Sherwood, A., Foa, E., & Weisler, R. H. (2000). Psychometric properties of the Social Phobia Inventory (SPIN). British Journal of Psychiatry, 176, 379-386.

Costa, P. T., & McCrae, R. R. (1992). Revised NEO Personality Inventory (NEO-PI- R) and NEO Five-Factor Inventory (NEO-FFI) Professional Manual. Lutz, FL: PAR, Inc.

Dakhili, S. H., Manavipour, D., & Golshani, G. (2013). The Prediction of Mental Health by the Mechanisms of Immature Defense Style. Journal of Behavioral sciences in Asia, 1, 32- 40.

Deragotis, L. R. (1993). SCL-90-R: Administration, scoring and procedures, Manual II Baltimure: Clinical Psychometric Research, 27, 1-20.

Erozkan, A. (2009). The relationship between attachment style and social anxiety: An investigation with Turkish University student. Social Behavior and Personality, 37 (6), 835-844.

Fonagy, P. (1999). Points of contact and divergence between psychoanalytic and attachment theories: Is psychoanalytic theory truly different? Psychoanalytic Inquiry, 19, 448-480.

Gabbard, G. O. (1992). Psychodynamics of panic disorder and social phobia. Bulletin of the Menninger Clinic journal, 56(2 Suppl A), A3-13.

Gabbard, G. O. (2010). Long-term Psychodynamic Psychotherapy: A Basic Text. Core competencies in psychotherapy. American Psychiatric Pub.

Goldman, G. A. (2005). Quality of object relations, security of attachment, and interpersonal style as predictors of the early therapeutic alliance. Doctoral dissertation, psychology department, Ohio University.

Greenberg, J. R., & Mitchell, S. A. (1983). Object relations in psychoanalytic theory. Cambridge, MA: Harvard University Press.

Habibi, M., Zamani, N., & Salehi, S. (2015). Styles and defense mechanisms in people with depression, anxiety disorder, obsessive compulsive disorder, eating disorder, social phobia disorder, and substance abuse. Journal of Psychological Sciences, 1 (1), 34-45

Handelzalts, J. E., Fisher, S., & Naot, R. (2014). Object relations and real life relationships: A cross method assessment. Scandinavian Journal of Psychology, 55, 160-167.

Juni, S. (1997). Conceptualizing defense mechanisms from drive theory and object relations perspectives. American Journal of Psychoanalysis, 57 (2), 149-166.

Kelly, F. D. (2013). The Assessment of Object Relations Phenomena in Adolescents: TAT and Rorschach Measures. London: Rutledge.

Kessler, R. C., Chiu, W. T., Demler, O., & Walters, E. E. (2005). Prevalence, severity, and comorbidity of 12-month DSM-IV disorders in the national comorbidity survey replication. Archives of General Psychiatry, 62, 617-627.

La Cour, P. (2002). Psychological defenses of Danish medical students. Journal of Nervous and Mental Disease, 190, 22– 26.

Metzger, J. A. (2014). Adaptive defense mechanisms: Function and transcendence. Clinical Psychology, 70(5), 478-488.

Nugent, W. R., & Thomas, J. W. (1993). Validation of clinical measure of self-esteem. Research on Social Work Practice, 3(2), 208-218.

Overall, J. E., & Gorham, D. R. (1962). The Brief Psychiatric Rating Scale. Psychological Reports, 10, 799-812.

Parada, S., Leerkes, M.E., & Nayenablanksom, A. (2010).Attachment to parental, social anxiety and close relationship of female students over transition to college. Journal of Youth and Adolescence, 39, 124-137.

Pollock, C., & Andrews, G. (1989). Defense styles associated with specific anxiety disorders. American Journal of Psychiatry, 146(11), 1500-1502.

Shadock, B. J., & Shadock, V. A. (2011). Kaplan & Shadock’s synopsis of psychiatry. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins.

Slavin-Mulford, J., & Hilsenroth, M. J. (2012).Evidence-Based Psychodynamic Treatments for Anxiety Disorders: A Review. In R. A. Levy et al. (eds.), Psychodynamic psychotherapy research: Evidence-based practice and practice-based evidence, current clinical psychiatry. New York: Springer Science

Talepasand, S., & Nokani, M. (2010).Social phobia symptoms: Prevalence and sociodemographic correlates. Archives of Iranian Medicine, 13 (6), 522-527.

Waqas, A., Rehman, A., Malik, A., & Muhammad, U. S. N. (2015). Association of ego defense mechanisms with academic performance, anxiety and depression in medical students: A mixed methods study. Cures, 7(9), 337-347.

Westen, D. (1991). Social cognition and object relations. Psychological Bulletin, 109, 429-455.

Zvelc, G. (2010). Object and subject relations in adulthood- towards an integrative model of interpersonal relationship. Psychiatria Danubina, 22 (4), 498-508.