نقش واسطه‌ای مکانیزم‌های دفاعی در رابطة بین آسیب‌های دلبستگی و نشانه‌های اضطراب و افسردگی

روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی

مقاله 2، دوره 14، شماره 53، مهر 1396، صفحه 15-27   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

توحید رنجبری¹؛ محمدعلی بشارت^{* 2}؛ رضا پورحسین³

¹کارشناس ارشد روان‌شناسی بالینی دانشگاه تهران

²استاد دانشگاه تهران

³دانشیار دانشگاه تهران

چکیده

این پژوهش با هدف تعیین نقش واسطه‌ای مکانیزم‌های دفاعی در رابطة بین آسیب‌های دلبستگی و نشانه‌های اضطراب و افسردگی صورت گرفت. از 406 شرکت‌کننده (242 پسر و 164 دختر) در پژوهش خواسته شد مقیاس دلبستگی بزرگسال (AAI؛ بشارت، 1392، 2011)، مقیاس افسردگی، اضطراب، تنیدگی (DASS؛ لاویباند و لاویباند، 1995) و پرسشنامة‌ سبک‌ دفاعی (DSQ؛ اندروز، سینگ و باند، 1993) را تکمیل کنند. نتایج تحلیل مسیر مدل فرضی پژوهش با داده‌های مشاهده‌شده برازش مطلوبی داشت و نشان داد که رابطة بین آسیب‌های دلبستگی و نشانه‌های اضطراب و افسردگی رابطه‌ای غیرخطی است و مشخص می‌کند که آسیب‌های دلبستگی از طریق مکانیزم‌های دفاعی بر نشانه‌های اضطراب و افسردگی اثر می‌گذارد. بر این اساس، توجه به مکانیزم‌های دفاعی در کنار آسیب‌های دلبستگی برای پیشگیری از اختلال‌های اضطرابی و افسردگی و ارتقای سطح سلامت روانی افراد جامعه اهمیت فراوان دارد.

کلیدواژه‌ها

مکانیزم دفاعی؛ دلبستگی؛ اضطراب؛ افسردگی

مراجع

افضلی، م. ح.، فتحی آشتیانی، ع. و آزادفلاح، پ. (1387). مقایسۀ سبک‌ها و مکانیزم‌های دفاعی بیماران مبتلا به اختلال وسواسی ـ بی‌اختیاری و افراد عادی. مجله علوم رفتاری، 2، 245- 252.

بشارت، م. ع. (1392). مقیاس دلبستگی بزرگسال: پرسشنامه، شیوۀ اجرا و کلید نمره‌گذاری. روان‌شناسی تحولی: روان‌‌شناسان ایرانی، 35، 320-317.

بشارت، م. ع. (1384الف). هنجاریابی مقیاس دلبستگی بزرگسال. گزارش ‌پژوهشی، دانشگاه تهران.

بشارت، م. ع. (1384ب). بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس افسردگی اضطراب استرس (DASS-21) در نمونه‌های بالینی و جمعیت عمومی. گزارش پژوهشی، دانشگاه تهران.

بشارت، م. ع. (1386). بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی پرسشنامة سبک‏های دفاعی. گزارش پژوهشی، دانشگاه تهران.

بشارت، م. ع. (1388). پایایی و روایی فرم 28سؤالی مقیاس سلامت روانی در جمعیت ایرانی. مجلۀ پزشکی قانونی ایران، 15، 91-87.

بشارت، م. ع. (1391). بررسی اعتبار، روایی و تحلیل عاملی پرسشنامة سبک‏های دفاعی. گزارش پژوهشی، دانشگاه تهران.

بشارت، م. ع.، هدایتی، م. و کردمیرزانیکوزاده، ع. ا. (1393). نقش واسطه‌ای مشکلات بین شخصی در رابطه^ء بین آسیب‌های دلبستگی و نشانه‌های اضطراب. فصلنامۀ روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، 10، 236-225.

بشارت، م. ع.، شریفی، م. و ایروانی، م. (1380). بررسی رابطۀ سبک‌های دلبستگی و مکانیزم‌های دفاعی. مجلۀ روان‌شناسی، 3، 289-277.

سادوک، ب.، سادوک، و. و روئیز، پ. (1395). خلاصۀ روان‌پزشکی کاپلان بر اساسDSM-5 . ترجمۀ ف. رضاعی. تهران: ارجمند (تاریخ انتشار اثر اصلی، 2015).

Ainsworth, M.D.S., M.C. Blehar, E. Waters & S. Wall (1978). Patterns of attachment. Hills-dale. NJ Eribaum.‏

American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (5th ed.). Arlington, VA: American Psychiatric Publishing.

Andrews, G., Singh, M., & Bond, M. (1993). The Defense Style Questionnaire. Journal of Nervous and Mental Disease,4, 246-256.

Antony, M. M., Bieling, P. J., Cox, B. J., Enns, M. W., & Swinson, R. P. (1998). Psychometric properties of the 42-item and 21-item versions of the Depression Anxiety Stress Scales (DASS) in clinical groups and a community sample. Psychological Assessment, 10, 176-181.

Beck, A. T., Rush, A. J., Shaw, B. F., & Emery, G. (1979). Cognitive therapy of depression. New York: Guilford Press.

Besharat, M.A. (2011). Development and validation of Adult Attachment Inventory. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 30, 475-479.

Besharat, M. A., & Khajavi, Z. (2013). The relationship between attachment styles and alexithymia: Mediating role of defense mechanisms. Asian Journal of Psychiatry, 6, 571-576.

Bifulco, A., Moran, P. M., Ball, C., & Bernazzani, O. (2002). Adult attachment style. I: Its relationship to clinical depression. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology, 37, 50-59.‏

Bowlby, J. (1969). Attachment and loss: Attachment. New York: Basic Books.

Bowlby, J. (1973). Attachment and loss: Separation. New York: Basic Books.

Brown, T. A., Chorpita, B. F., Korotitsch, W., & Barlow, D. H. (1997). Psychometric properties of the Depression Anxiety Stress Scales (DASS) in clinical samples. Behaviour Research and Therapy, 35, 79-89.

Calgor, E., Kernberg, O. F., & Clarkin, J. F. (2007). Handbook of dynamic psychotherapy for higher level personality pathology. New York: American Psychiatric Publishing, Inc.

Cameron, O. G. (2007). Understanding comorbid depression and anxiety. Psychiatric Times, 14, 1.‏

Cassidy, J. (1988). Child-mother attachment and the self in six-year olds. Child Development, 1, 121-134.

Daza, P., Novy, D. M., Stanley, M. A., & Averill, P. (2002). The Depression Anxiety Stress Scale-21: Spanish translation and validation with a Hispanic sample. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 24, 195-205.

Freud, A. (1992). The ego and the mechanisms of defence. London: Karnac Books.

Freud, S. (1923). The ego and the id (Vol. 19). London: Standard Edition.‏

Hettema, J. M., Prescott, C. A., Myers, J. M., Neale, M. C., & Kendler, K. S. (2005). The structure of genetic and environmental risk factors for anxiety disorders in men and women. Archives of General Psychiatry, 2, 182-189.‏‏

Hu, T. W., He, Y., Zhang, M., & Chen, N. (2007). Economic costs of depression in China. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology, 2, 110-116.‏

Kadir, N. B. Y. A., & Bifulco, A. (2013). Insecure attachment style as a vulnerability factor for depression: Recent findings in a community-based study of Malay single and married mothers. Psychiatry Research, 3, 919-924.‏

Kessler, R. C., Aguilar-Gaxiola, S., Alonso, J., Chatterji, S., Lee, S., Ormel, J., Ustün, T. B., & Wang, P. S. (2009).The global burden of mental disorders: An update from the WHO World Mental Health (WMH) surveys. Epidemiology and Psychiatric Sciences, 18, 23-33.

Kessler, R. C., Sampson, N. A., Berglund, P., Gruber, M. J., Al-Hamzawi, A., Andrade, L., & Gureje, O. (2015). Anxious and non-anxious major depressive disorder in the World Health Organization World Mental Health Surveys. Epidemiology and Psychiatric Sciences, 24, 210-226.

Kipper, L., Blaya, C., Teruchkin, B., Heldt, E., Isolan, L., Mezzomo, K., & Manfro, G. G. (2004). Brazilian patients with panic disorder: the use of defense mechanisms and their association with severity. Journal of Nervous and Mental Disease, 192, 58-64.‏

Kobak, R. R., & Sceery, A. (1988). Attachment in late adolescence: Working models, affect regulation, and representations of self and others. Child Development, 1, 135-146.‏

Kring, A. M., & Werner, K. H. (2004). Emotion regulation in psychopathology. In P. Philippot & R. S. Feldman (Eds.), The regulation of emotion (pp. 359-385). Mahwah, NJ: LawrenceErlbaum Associates, Inc.

Krohne, H. W., & Hock, M. (2011). Anxiety, coping strategies, and the processing of threatening information: Investigations with cognitive-experimental paradigms. Personality and Individual Differences, 50, 916-925.‏

Linares, L., Jauregui, P., Herrero-Fernández, D., & Estévez, A. (2016). Mediationg role of mindfulness as a trait between attachment styles and depressive symptoms. Journal of Psychology, 7, 1-16.‏

Lovibond, P. F. (1998). Long-term stability of depression, anxiety, and stress syndromes. Journal of Abnormal Psychology, 107, 520-526.

Lovibond, S. H., & Lovibond, P. F. (1995). Manual for the Depression Anxiety Stress Scales. Sydney: Marganska, A., Gallagher, M., & Miranda, R. (2013). Adult attachment, emotion dysregulation, and symptoms of depression and generalized anxiety disorder. American Journal of Orthopsychiatry, 83, 131-141.‏

McMahon, C., Barnett, B., Kowalenko, N., & Tennant, C. (2005). Psychological factors associated with persistent postnatal depression: Past and current relationships, defence styles and the mediating role of insecure attachment style. Journal of Affective Disorders, 1, 15-24.‏

Muris, P., & Meesters, C. (2002). Attachment, behavioral inhibition, and anxiety disorders in normal adolescents. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 24, 97-106.

Muris, P., Meesters, C., van Melick, M., & Zwambag, L. (2001). Self-reported attachment style, attachment quality, and symptoms of anxiety and depression in young adolescents. Personality and Individual Differences, 30, 809-818.‏

Norton, P. J. (2007). Depression Anxiety and Stress Scales (DASS-21): Psychometric analysis across four racial groups. Anxiety, Stress & Coping, 20, 253-265.

Palitsky, D., Mota, N., Afifi, T. O., Downs, A. C., & Sareen, J. (2013). The association between adult attachment style, mental disorders, and suicidality: Findings from a population-based study. Journal of Nervous and Mental Disease, 7, 579-586.‏

Pandža, M., Klarić, M., Lovrić, S., Čolak, I., & Mandarić, J. (2016). Defense mechanism maturity and the severity of depressive symptoms. European Psychiatry, 33, 518-519.‏

Schimmenti, A., & Bifulco, A. (2015). Linking lack of care in childhood to anxiety disorders in emerging adulthood: the role of attachment styles. Child and Adolescent Mental Health, 20, 41-48.‏

Shanahan, L., Copeland, W. E., Angold, A., Bondy, C. L., & Costello, E. J. (2014). Sleep problems predict and are predicted by generalized anxiety/depression and oppositional defiant disorder. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 5, 550-558.‏

Tondar, S., Campos, R.C., Shakiba, S., Dadkhah, A., & Blatt, S. J. (2017 The Associations Between). the Maladaptive Personality Dimensions of Neediness and Self-Criticism, Defense Styles, Selfobject Needs, and Attachment Styles in an Iranian Sample. Psychoanalytic Psychology, 34, 26-34.

Vaillant, G. E. (1976). Natural history of male psychological health: V. the relation of choice of ego mechanisms of defense to adult adjustment. Archives of General Psychiatry, 5, 535-545.‏

Vaillant, G. E. (1994). Ego mechanisms of defense and personality psychopathology. Journal of Abnormal Psychology, 1, 44-50.‏

Vaillant, G. E. (2000). Adaptive mental mechanisms: Their role in a positive psychology. American Psychologist, 1, 89-98.‏

Watson, D., Clarke, L. A., & Tellegen, A. (1988). Development and validation of brief measures of positive and negative affect: The PANAS Scales. Journal of personality and Social Psychology, 54, 1063-1070.

Zimberoff, D., & Hartman, D. (2002). Attachment, detachment, nonattachment: Achieving synthesis. Journal of Heart Centered Therapies, 5, 3-94.