نقش واسطه‌ای تاب‌‌‌آوری در رابطة بین الگوهای ارتباطی خانواده و انگیزش پیشرفت

روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی

مقاله 8، دوره 14، شماره 53، مهر 1396، صفحه 87-96   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

زکیه سالاری سلاجقه¹؛ نوشیروان خضری مقدم^{* 2}؛ محمدحسین موسوی‌نسب²

¹کارشناسی ارشد روان‌شناسی تربیتی

²استادیار دانشگاه شهید باهنر کرمان

چکیده

هدف این پژوهش تعیین نقش واسطه‌ای تاب‌آوری در رابطة بین الگوهای ارتباطی خانواده و انگیزش پیشرفت بود. بدین منظور 370 نفر از دانشجویان کارشناسی دانشگاه فرهنگیان کرمان با روش نمونه‌برداری خوشه‌ای انتخاب شدند و به پرسشنامة انگیزش پیشرفت هرمنس (1970)، مقیاس تاب‌آوری (کانر و دیویدسون، 2003) و پرسشنامة الگوهای ارتباطی خانواده (فیتزپاتریک و ریچی، 1994) پاسخ دادند. برای تحلیل داده‌ها از تحلیل مسیر و آزمون t استفاده شد. نتایج نشان داد که همنوایی با تاب‌آوری رابطة منفی معنادار دارد و تاب‌آوری و همنوایی بر انگیزش پیشرفت اثر مستقیم دارند. این نکته نیز آشکار شد که تاب‌آوری در رابطة بین همنوایی و انگیزش پیشرفت نقش واسطه‌ای دارد. هم‌چنین تاب‌آوری پسران بیش از دختران بود، اما در زمینة الگوهای ارتباطی خانواده و انگیزش پیشرفت تفاوتی بین پسران و دختران دیده نشد.

کلیدواژه‌ها

الگوهای ارتباطی خانواده؛ انگیزش پیشرفت؛ تاب‌آوری

مراجع

بلالی، ر. و آقایوسفی، ع. ر. (1390). اثربخشی برنامۀ‌ آموزش والدین بر کاهش مشکلات رفتاری کودکان. فصلنامه روان‎شناسی کاربردی، 4(20)،73 - 59.

مشهدی، ع.، حسنی، ج.، برعرفان، ز.، نجفی‎گل، پ. و دانشور، ش. (1392). ویژگی‌های روان‌سنجی نسخه‌ پیش‌دبستانی سیاهه‌ درجه‌بندی رفتاری کنش‌وری اجرایی (فرم معلم). فصلنامۀ روان‎شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، 10(38)، 137 - 123.

یوسفی، ف. (1377). هنجاریابی مقیاس راتر به منظور بررسی مشکلات رفتاری و عاطفی دانش‌آموزان دختر و پسر ابتدایی شیراز. مجله‌ علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه شیراز، 13(1و2)، 192 -172.

Bradley, R., McCraty, R., Atkinson, M., Tomasino, D., Daugherty, A., & Arguelles, L. (2010). Emotion self-regulation, psycho physiological coherence, and test anxiety: Results from an experiment using electrophysiological measures. Applied Psycho­physiology & Biofeedback, 35(4), 261-283.

Carlton, M. P. (2000). Motivation and school readiness in kindergarten children. Dissertation Abstracts International, 60(11), 3899A.

Collaborative for Academic, Social, and Emotional Learning (2003). Safe and sound:An educational leader’s guide to evidence-based social and emotional learning programs. Chicago: Author.

Ciarrochi, J., Wilson, C. J., Deane, F. P., & Rickwood, D. (2003). Do difficulties with emotions inhibit help-seeking in adolescence? The role of age and emotional competence in predicting help-seeking intentions. Counselling Psychology Quarterly, 16(2), 103-120.

Decety, J. (2009). The social neuroscience of empathy. Cambridge, MA: MIT Press.

Dennis, J. M., Phinney, J. S., & Chuateco, L. I. (2005). The role of motivation, parental support, and peer support in the academic success of ethnic minority first-generation college students. Journal of College Student Development, 46(3), 223-236.

Elias, M. J., & Arnold, H. (2006). The Educator’s Guide to Emotional Intelligence and Academic Achievement. Thousand Oaks, CA: Corwin Press.

Eisenberg, N. (2006). Social, emotional, and personality development. In W. Damon & R. M. Lerner, Handbook of child psychology (6th Ed.). New York: Wiley.

Epstein, M. H. (2004). Behavioral and EmotionalRating Scale–2nd ed.: A strength-based approachto assessment. Austin, TX: PRO-ED.

Greenberg, M. T. (2006). Promoting resilience in children and youth: Preventive interventions and their interface with neuroscience. Annals of the New York Academy of Science, 1094 (1), 139-150.

Guerra, N.G., & Bradshaw, C. P. (2008). Linking the prevention of problem behaviors and positive youth development: Core competencies for positive youth development and risk prevention. New Directions for Child and Adolescent Development, 122, 1 - 17.

Gullone, E., Hughes, E. K., King, N. J., & Tonge, B. (2010). The normative development of emotion regulation strategy use in children and adolescents: A 2-year follow-up study. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 51(5), 567-574.

Howes, C., & Smith, E.W. (1995). Relations among child care quality, teacher behavior, children’s play activities, emotional security, and cognitive activity in child care. Early Childhood Research Quarterly, 10 (4), 381-404.

Izard, C. E., Fine, S., Schultz, D., Mostow, A., Ackerman, B., & Youngstrom, E. (2001). Emotions knowledge as a predictor of social behavior and academic competence in children at risk. Psychological Science, 12(1), 18-23.

Jacobsen, T., & Hofmann, V. (1997). Children’s attachment representations: Longitudinal relations to school behavior and academic competency in middle childhood and adolescence. Developmental Psychology, 30 (4), 703-710.

Kline, R. B. (2010). Principles and practice of structural equation modeling. New York: Guilford Press.

LeBuffe, P. A., Shapiro, V. B., & Naglieri, J. A. (2009). The Devereux Student Strengths Assessment (DESSA). Lewiscille, NC: Kaplan Press.

Mattanah, J. F., Ayers, J. F., Brand, B. L., Brooks, L. J., Quimby, J. L., & McNary, S. W. (2010). A social support intervention to ease the college transition: Exploring main effects and moderators. Journal of College Student Development, 51 (1), 92-108.

Mayer, J. D., Salovey, P., & Caruso, D. R. (2004).Emotional intelligence: Theory, findings, and implications. Psychological Inquiry, 15(3), 197-215.

Nickerson, A. B., & Fishman, C. (2009).Convergent and divergent validity of the Devereux student strengths assessment. School Psychology Quarterly, 24 (1), 48-59.

O’Neil, R., Welsh, M., Parke, R. D., Wang, S., & Strand, C. (1997). A longitudinal assessment of the academic correlates of early peer acceptance and rejection. Journal of Clinical Child Psychology, 26 (3), 290-303.

Payton, J., Weissberg, R. P., Durlak, J. A., Dymnicki, A.B., Taylor, R. D., Schellinger, K. B., et al. (2008). The positive impact of social and emotional learning for kindergarten to eighth-grade students: Findings from three scientific reviews. Chicago: Collaborative for Academic, Social, and Emotional Learning.

Reynolds, C. R., & Kamphaus, R. W. (2004). BehaviorAssessment System for Children—2nd ed.manual. Circle Pines, MN: AGS.

Steinberg, L. (2012). Should the science of adolescent brain development inform public policy? Issues in Science and Technology, 28 (3), 67-78.