بررسی اثر سطوح علف‌کش اکسی فلورفن بر کنترل علف هرز پیچک صحرایی (Convolvulus arrensis) و اجزای عملکرد دو رقم ماش (Vigna radiate) در شرایط آب و هوایی اهواز

دوفصلنامه ی علوم به زراعی گیاهی

مقاله 5، دوره 6، شماره 2، اسفند 1395، صفحه 41-48   

چکیده

به منظور بررسی اثر علف کش اکسی فلورفن بر کنترل علف‏ هرز پیچک صحرایی در دو رقم ماش، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی در چهار تکرار درسال 1390 در اهواز انجام گردید. فاکتور اول شامل سطوح روش کنترل که عبارت بودند از وجین (کنترل کامل)، تیمارهای اکسی فلورفن با دز 1، 5/1 و 2 لیتر در هکتار و تیمار عدم کنترل علف هرز و فاکتور دوم شامل دو رقم ماش گوهر و پرتو بود. صفات زراعی مورد بررسی شامل تعداد شاخه فرعی، تعداد غلاف، تعداد دانه در غلاف، وزن صد دانه، عملکرد اقتصادی و شاخص­های ارزیابی علف­های هرز شامل تراکم بوته، ارتفاع بوته، تعداد برگ و وزن خشک علف هرز بودند. نتایج نشان داد اختلاف معنی داری بین سطوح کاربرد علف‎کش در کنترل علف هرز وجود داشت به طوری که تیمار علف کش اکسی فلورفن با دز 2 لیتر در هکتار، عملکرد 5/1 تن دانه ماش در هکتار را تولید کرد و نسبت به سایر تیمارهای علف­کشی برتری نسبی داشت. در میان ارقام نیز رقم پرتو به واسطه خصوصیات ژنتیکی خود نسبت به رقم گوهر برتر بود.

کلیدواژه‌ها

اکسی فلورفن؛ پیچک صحرایی؛ عملکرد؛ ماش

اصل مقاله

بررسی اثر سطوح علف­کش اکسی فلورفن بر کنترل
علف هرز پیچک صحرایی (Convolvulus arrensis)

و اجزای عملکرد دو رقم ماش (Vigna radiate) در شرایط آب و هوایی اهواز

راشین علیخانی¹، سعید سعیدی پور² و شاپور لرزاده²

1- دانش‎آموخته کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شوشتر، گروه شناسایی و مبارزه با علف‎ هرز، شوشتر، ایران

2- استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شوشتر، گروه شناسایی و مبارزه با علف‎ هرز، شوشتر، ایران

* مسئول مکاتبات؛ پست الکترونیک: rashin_ahwaz65.yahoo.com

 

چکیده

به منظور بررسی اثر علف کش اکسی فلورفن بر کنترل علف‏ هرز پیچک صحرایی در دو رقم ماش، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی در چهار تکرار درسال 1390 در اهواز انجام گردید. فاکتور اول شامل سطوح روش کنترل که عبارت بودند از وجین (کنترل کامل)، تیمارهای اکسی فلورفن با دز 1، 5/1 و 2 لیتر در هکتار و تیمار عدم کنترل علف هرز و فاکتور دوم شامل دو رقم ماش گوهر و پرتو بود. صفات زراعی مورد بررسی شامل تعداد شاخه فرعی، تعداد غلاف، تعداد دانه در غلاف، وزن صد دانه، عملکرد اقتصادی و شاخص­های ارزیابی علف­های هرز شامل تراکم بوته، ارتفاع بوته، تعداد برگ و وزن خشک علف هرز بودند. نتایج نشان داد اختلاف معنی داری بین سطوح کاربرد علف‎کش در کنترل علف هرز وجود داشت به طوری که تیمار علف کش اکسی فلورفن با دز 2 لیتر در هکتار، عملکرد 5/1 تن دانه ماش در هکتار را تولید کرد و نسبت به سایر تیمارهای علف­کشی برتری نسبی داشت. در میان ارقام نیز رقم پرتو به واسطه خصوصیات ژنتیکی خود نسبت به رقم گوهر برتر بود.

 

کلمات کلیدی: اکسی فلورفن، پیچک صحرایی، عملکرد، ماش

 

مقدمه

از عوامل تاثیر گذار بر عملکرد گیاهان زراعی علف­های هرز هستند که از طریق رقابت با گیاهان زراعی باعث کاهش عملکرد می­شوند. در حدود 10 درصد از کاهش تولیدات کشاورزی جهان علی­رغم کنترل شدید در اکثر سیستم‏های زراعی ناشی از وجود علف­های هرز است (2، 17). امروزه علف­کش­ها یکی از نهاده­های مهم و ضروری در سیستم‏های کشت کشورهای پیشرفته محسوب می­شوند و بخش قابل توجهی از عملکرد محصولات زراعی این کشورها مرهون مصرف آن­ها می­باشد (7). در زراعت حبوبات مناطق گرمسیری مثل ماش، محصول باید برای چهار تا شش هفته اول دوره رشد از رقابت با علف­های هرز مصون ماند (4). افزایش عملکرد ماش مستلزم بکارگیری مدیریت صحیح به زراعی در هر منطقه و آگاهی از روابط فیزیولوژیکی گیاه با سیستم زراعی است. حبوبات عمدتاً در رقابت با علف‏های هرز ضعیف هستند، لذا مبارزه با علف‏های هرز باید قبل از کاشت شروع و تا هنگامی که گیاه استقرار نیافته است ادامه یابد. در زمان تهیه زمین با کمک دیسک و هرس می توان علف‏های هرز را از بین برد و بعد از کاشت هم قبل از سبز شدن با کولتیواتور علف‏های هرز را نابود کرده به این ترتیب ممکن است دو یا سه بار وجین لازم باشد (8، 15). در حبوبات روش کنترل علف‏های هرز یک مزرعه بستگی به تجارب علمی، وجود نیروی انسانی، امکانات و ادوات، وجود علف‏کش و همچنین نتایج طرح تحقیقاتی در این مورد دارد (1، 11، 14). در بررسی­هایی که توسط برخی پژوهشگران در مورد اثر سموم علف‏کش مانند اکسی فلورفن در حبوبات صورت گرفته، عنوان شده است که در تیمارهای علف­کشی اکسی‏فلورفن و اکسی فلورفن + یکبار وجین دستی بیشترین عملکرد تولید شده است (9، 12). همچنین مرادی و همکاران (5) ارزیابی تاثیر تیمارهای پندیمتالین + پیریدیت و پندیمتالین + اکسی فلورفن در کنترل علف­هرز تاج خروس را به ترتیب 96 و 99 درصدبیان کردند. آن­ها همچنین در همان تحقیق راندمان علف­کش اکسی فلورفن را به تنهایی 73 درصد گزارش کردند. کریم مجنی و همکاران (3) عنوان کردند که در مزرعه عدس بهاره از میان تیمارهایی که علف کش به تنهایی در آن­ها استفاده شده است تیمار اکسی فلورفن تعداد کل علف­های هرز پهن برگ را با بیشترین راندمان (61 درصد) کنترل نمود.

این تحقیق در جهت بررسی و معرفی مناسب­ترین دز علف کش اکسی فلورفن جهت کنترل علف­های هرز در دو رقم ماش با عادت رشدی متفاوت  در شرایط آب و هوایی اهواز انجام شد.

 

مواد و روش‏ها

این تحقیق در سال 1390 در منطقه­ی الهایی در شمال شرق شهرستان اهواز به مدت سه ماه انجام گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با چهار تکرار اجراشد. علف هرز غالب در مزرعه پیچک صحرایی (Convolvuls arvensis) بود. به طوری که تقریباً علف هرز دیگری در سطح مزرعه مشاهده نمی‎شد. فاکتورهای مورد مطالعه شامل غلظت علف­کش اکسی فلورفن در سه سطح 1، 5_/1و 2 لیتر در هکتار و سطح صفر به صورت دو تیمار وجین کامل و عدم وجین و فاکتور دوم شامل دو رقم ماش با نام گوهر و پرتو بود. خاک مزرعه آزمایشی دارای بافت رسی، pH معادل 7 و شوری 3/1 دسی‎زیمنس بر متر بود و از نظر مواد آلی و نیتروژن فقیر بود. این پژوهش در زمینی به مساحت 2000 متر مربع اجرا گردید. تعداد کرت­های آزمایش 40 کرت به ابعاد 5_/3×2 متر مربع بود. هر کرت شامل 7 خط کشت به طول 2 متر فاصله بوته‎ها بین و روی خطوط به ترتیب 50 و 20 سانتی­متر و فاصله بین دو کرت به وسیله یک پشته نکاشت و فاصله بین بلوک­ها 5_/1 متر تعیین شد. بذر ماش از مرکز تحقیقات کشاورزی صفی‎آباد دزفول تهیه شد. برای انجام عملیات خاک ورزی ابتدا زمین را شخم زده، نیتروژن و فسفر مورد نیاز از منابع اوره و فسفات آمونیوم بر اساس آزمایش خاک به خاک اضافه شد و همراه با دیسک با خاک مخلوط گردید. آبیاری هر کرت جداگانه و به صورت نشتی توسط سیفون انجام گرفت. اولین آبیاری در تاریخ 26/4/90 و پس از آن هر 8 روز یکبار انجام شد. مراحل اعمال تیمارها پس از سبز شدن محصول در مرحله‏ی 4ـ6 برگی ماش و مرحله‏ی 3 تا 4 برگی پیچک صحرایی انجام گرفت. برداشت ماش در تاریخ 25/7/90 صورت گرفت. بعد از برداشت به منظور خشک کردن کامل دانه و رساندن رطوبت آن به حدود 12 درصد، غلاف‏ها برای مدت 2 روز در معرض هوای آزاد قرار داده شدند. عملیات داشت شامل آبیاری، کود، وجین و خاک دادن پای بوته بود. برای اندازه گیری شاخص‏های مرتبط با علف­هرز، از کل سطح کرت با انداختن 2 بار کوادرات با سطح نیم متر مربع استفاده شد. 4 هفته پس از اعمال تیمارهای علف‎کش درصد کاهش هر یک از صفات اندازه گیری شده که شامل وزن خشک، تراکم، و تعداد برگ علف هرز غالب مزرعه که پیچک بود از رابطه‏ی ذیل که برای کاهش تراکم بیان شده، محاسبه گردید (7):

 

شاخص­های مورد بررسی گیاه زراعی در این آزمایش شامل طول بوته، تعداد ساقه فرعی، طول غلاف، تعداد دانه در غلاف، وزن صددانه از میانگین داده­های مربوط به 15 بوته در هر کرت مورد بررسی قرار گرفت. برای محاسبه‏ی عملکرد از بوته‏های برداشت شده از سه خط میان هر کرت پس از حذف از حاشیه استفاده گردید. برای تحلیل آماری داده­های جمع­آوری شده از نرم افزار 9.1 SAS و برای مقایسه میانگین‏ها از آزمون چند دامنه‎ای دانکن در سطح احتمال خطای آماری یک و پنج درصد استفاده شد.

 

نتایج

اثر رقم و مصرف علف‏کش بر رشد علف هرز پیچک صحرایی

اثر رقم ماش بر کلیه صفات مورد بررسی علف هرز پیچک به جز تعداد برگ در سطح احتمال خطای آماری یک درصد معنی‏دار شد (جدول 1). مقایسه ارقام نشان داد که رقم پرتو موجب کاهش تراکم، وزن خشک تعداد برگ و ارتفاع پیچک به ترتیب به میزان 2_/70، 78، 62 و 40 درصد شد. در حالی که میزان کاهش صفات ذکر شده در رقم گوهر به ترتیب 65،70، 5 و 25 درصد بود (جدول2). خصوصیات فیزیولوژیکی مانند سطح برگ و ارتفاع بوته بیشتر نسبت به گیاه رقیب و بهره‏گیری بیش­تر از منابع محیطی مانند نور عوامل موثر برتری نسبی رقم پرتو در کنترل رشد علف هرز پیچک صحرایی به شمار می­رود. این قابلیت احتمالا به دلیل توانایی بهتر این گیاه در سایه اندازی و استفاده بیشتر از منابع محیطی مانند نور، آب و غیره می­­باشد. یکی از عکس العمل­های مهم گیاهان در برابر تغییرات شدید کاهش نور در نتیجه سایه‏اندازی کاهش ذخیره ماده خشک است (13، 14، 17). نتایج نشان داد که در هفته چهارم پس از سمپاشی بیشترین کاهش تراکم علف هرز پیچک به میزان 80% مربوط به تیمار علف کش اکسی فلورفن با دز 2 لیتر در هکتار بود. تیمارهایی که در آن‏ها از علف کش جهت کنترل علف هرز استفاده گردید تاثیر مناسب بر کنترل پیچک صحرایی داشتند، البته با افزایش دز علف‎کش کنترل علف‎ هرز بهتر انجام شد. مقایسه اثر دزهای علف­کش مصرفی نیز نشان دهنده وجود اختلافات معنی­دار در بین سطوح علف کشی است. مصرف دز 2 لیتر در هکتار نسبت به سایر تیمارها موجب کنترل مناسب­تر پیچک صحرایی شد به طوری که میزان کاهش تراکم، وزن خشک، ارتفاع بوته و تعداد برگ پیچک صحرایی تحت تأثیر این تیمار به ترتیب 5_/80، 90، 5_/60، 5_/70 درصد بود. در حالی که دز 1 لیتر در هکتار کمترین اثر را داشت و موجب کاهش صفات مورد نظر به ترتیب به میزان 58، 58، 5_/40، 6_/4 درصد شد. کنترل کامل علف هرز تاج خروس با کاربرد پیش رویشی علف‎کش اکسی فلورفن در پیاز گزارش شده است (16). کریم مجنی و همکاران (3) نیز با کاربرد مجزای اکسی فلورفن در عدس، کنترل بالای علف‏های هرز را گزارش و بیان کردند که کنترل علف‏های هرز در تیمارهای تلفیقی این علف کش با یک علف کش پیش کاشت و یا پس رویشی به میزان قابل توجهی افزایش می‏یابد و کارایی کنترل بالا احتمالا به دلیل حساسیت زیاد گیاهچه‏های علف هرز در این مرحله کاربرد این علف کش تماسی می باشد که سبب کاهش شدید تراکم علف‏های هرز در مقایسه با سایر تیمارها شد. همچنین مرادی و همکاران (5) طی پژوهشی عنوان کردند که برخی سموم از جمله اکسی فلورفن به صورت پیش رویشی با راندمان 72/83 درصد بیش ترین کاهش را در وزن خشک علف‏های هرز باعث شد.

 

جدول 1- جدول تجزیه واریانس میانگین مربعات برخی از صفات رشدی علف هرز پیچک صحرایی چهار هفته پس ار سمپاشی

منابع تغییر	درجه آزادی	تراکم	تعداد برگ	ارتفاع بوته	وزن خشک
تکرار	3	ns64/7	ns56/80	ns70/63	ns38/38
رقم	1	*68/145	ns68/352	**34/721	**18/230
علف کش	2	**97/1374	**27/1482	**68/714	**18/2280
رقم  علفکش	2	23/26 ns	22/83 ns	17/9 ns	37/1 ns
خطا	15	94/28	67/68	56/28	84/15
کل	23	66/7	05/14	02/10	48/5

ns، * و **: به ترتیب غیرمعنی‌دار و معنی‌دار در سطوح احتمال خطای آماری پنج و یک درصد

جدول 2- مقایسه میانگین اثر ماده رقم و کاربرد علف‎کش بر درصد کاهش تراکم، وزن خشک، تعداد برگ و ارتفاع علف هرز پیچک صحرایی

تیمار	تراکم	وزن خشک	تعداد برگ	ارتفاع
گوهر پرتو	65b	70b	62a	b20
	70a	78a	55b	a40
اکسی فلورفن (1 لیتر در هکتار) اکسی فلورفن (5/1 لیتر در هکتار)	58c	56c	45c	c45
	b70	74b	64b	b55
اکسی فلورفن (2 لیتر در هکتار)	a88	90a	70a	a65

برای هر اثر در هر ستون ، میانگین‏های دارای حداقل یک حرف مشترک، بر اساس آزمون چند دامنه‎ای دانکن از نظر آماری با یکدیگر تفاوت معنی داری ندارند.

 

عملکرد و اجزای عملکرد دانه ماش

اثر رقم و علف‎‏کش بر تعداد غلاف در بوته ماش معنی‏دار شد (جدول 3). رقم پرتو با تولید 13/31 غلاف در بوته نسبت به رقم گوهر با میانگین 27 غلاف در بوته برتر بود. همچنین در بین تیمارهای علف­کش از نظر تعداد غلاف در بوته اختلاف معنی­داری مشاهده شد. بوته‏های تحت تیمار آزمایشی وجین با میانگین 45 غلاف در بوته دارای بیش‏ترین تعداد غلاف در بوته بود. میانگین تعداد غلاف در گیاهان تحت تیمارهای اکسی فلورفن با دز 1، 5/1 و 2 لیتر در هکتار به ترتیب با 25، 51/30 و 7/30 غلاف بود (جدول 4). محققان در بررسی ارقام مختلف حبوبات و عوامل مؤثر در هر رقم بر تعداد غلاف در بوته نشان دادند که ارقام حبوبات از نظر تعداد غلاف در بوته با هم اختلاف معنی دار دارند (10، 15).

اثر ساده رقم و سطوح مختلف کنترل علف هرز و برهم‎کنش این دو فاکتور بر تعداد دانه در غلاف معنی‏دار بود. در بین ارقام مورد بررسی رقم پرتو با میانگین 43/9 حداکثر دانه در غلاف را نسبت به رقم گوهر با میانگین 87/7 دانه در غلاف تولید نمود. در بین سطوح تیمارهای کنترل علف‎ هرز نیز تیمار وجین با میانگین 26/12 حداکثر تعداد دانه در غلاف را تولید نمود. این در حالی است که تیمار عدم وجین با میانگین 5/4 دانه در غلاف کمترین تعداد دانه در غلاف را داشت (جدول 3). بیشترین و کمترین تعداد دانه در غلاف به ترتیب مربوط به رقم پرتو در شرایط وجین کامل (حدود 14 دانه در غلاف) و رقم گوهر در تیمار عدم وجین (4 دانه در غلاف) مشاهده شد (شکل 1). مصرف علف‎کش در مزرعه ماش سبب افزایش تعداد دانه در غلاف، تعداد غلاف در بوته و وزن صد دانه در مقایسه با عدم مصرف علف‎کش شد (13). عدم کنترل علف‎های هرز در مزرعه عدس کاهش شدید تعداد غلاف در بوته و وزن دانه‎ها را در پی داشت (12).

 

شکل 1- برهمکنش رقم و کنترل علف هرز بر میانگین تعداد دانه در غلاف

اثر رقم، کنترل علف هرز و برهم‎کنش این دو فاکتور بر تعداد ساقه فرعی ماش معنی‏دار شد (جدول 3). رقم پرتو با میانگین 45/5 بیش ترین تعداد ساقه فرعی را نسبت به رقم گوهر با میانگین 8/4 ساقه فرعی داشت. تیمار وجین کامل با میانگین 5/9، بیشترین تعداد ساقه فرعی و تیمار عدم وجین با میانگین 3/2، کمترین ساقه فرعی ماش را داشتند. در تیمار وجین کامل علف هرز به علت عدم وجود رقابت و استفاده بهینه از منابع مانند نور، آب، و مواد غذایی شرایط مناسب رشدی فراهم بوده و ساقه­ی فرعی بیش­تری تشکیل شد. مقایسه میانگین برهمکنش رقم و کنترل علف هرز نشان داد که برهمکنش رقم پرتو و وجین کامل علف هرز با میانگین 32/10 ساقه فرعی، بیشترین تعداد ساقه فرعی در بوته را داشت. در تیمارهای کاربرد علف‎‏کش اکسی فلورفن با دز 2 لیتر در هکتار در رقم پرتو با میانگین 17/6 بیشترین ساقه فرعی و تیمار کاربرد 1 لیتر اکسی‎فلورفن در هکتار در رقم گوهر با میانگین 8/3 کمترین تعداد ساقه فرعی مشاهده شد. کریم مجنی و همکاران (3) مشاهده نمودند کنترل علف‎های هرز مزرعه عدس سبب افزایش تعداد ساقه فرعی و در نتیجه افزایش تعداد غلاف در بوته و عملکرد دانه عدس شد.

 

شکل 2- برهمکنش رقم و کنترل علف هرز بر تعداد ساقه فرعی

وزن صد دانه ماش تنها تحت تأثیر رقم ماش قرار گرفت و سایر فاکتورهای آزمایش بر آن تأثیر نداشت
(جدول 3). در مقایسه دو رقم مشاهده گردید که رقم گوهر با میانگین 5/5 گرم وزن صد دانه بیش­تری نسبت به رقم پرتو با میانگین 82/4 گرم تولید کرد (جدول 4).

جدول 3- جدول تجزیه واریانس میانگین مربعات اثر رقم و کنترل علف هرز بر عملکرد دانه و اجزای علمکرد دانه ماش

منبع تغییر	درجه آزادی	تعداد ساقه فرعی	تعداد غلاف در بوته	تعداد دانه در غلاف	وزن صد دانه	عملکرد دانه
تکرار	3	425/0 ns	29/4 ns	543/0 ns	033/0 ns	42/5699 ns
رقم	1	**831/6	**80/74	**34/24	**39/3	**48/169727
کنترل علف هرز	4	**74/59	**42/747	**82/64	351/0 ns	**77/1001536
رقم × کنترل علف هرز	4	*16/1	35/4 ns	*832/0	037/0 ns	80/111616 ns
خطای آزمایش	27	308/0	62/7	244/0	215/0	85/5656
ضریب تغییرات		11	277/9	706/5	0634/9	801/5

ns، * و **: به ترتیب غیرمعنی‌دار و معنی‌دار در سطوح احتمال خطای آماری پنج و یک درصد

 

اثر رقم و کنترل علف هرز بر عملکرد دانه ماش در سطح احتمال یک درصد معنی‏دار بود اما برهمکنش این دو فاکتور بر این صفت معنی‎دار نشد (جدول 3). رقم پرتو با عملکرد 1370 کیلوگرم در هکتار عملکرد بیشتری نسبت به رقم گوهر با میانگین تولید1200 کیلوگرم در هکتار داشت. عملکرد بالا در رقم پرتو به دلیل تعداد غلاف بیش­تر و افزایش تعداد دانه در غلاف بود (جدول 4، شکل 1). با توجه به معنی دار شدن تیمار کنترل علف­ هرز، مقایسه بین تیمارها نشان داد که تیمار وجین کامل با تولید 1800 کیلوگرم در هکتار بیش­ترین عملکرد دانه و پس از آن تیمار کاربرد اکسی فلورفن با دز 2 لیتر در هکتار با میانگین 1500 کیلوگرم در هکتار نسبت به سایر تیمارهای کاربرد علف‎کش عملکرد دانه بیش­تری داشت (جدول 4).

جدول 4- مقایسه میانگین اثر ساده رقم و کنترل علف هرز بر عملکرد و اجزای  عملکرد ماش

	تعداد ساقه فرعی		تعداد غلاف در بوته	تعداد دانه در غلاف	وزن صد دانه (گرم)	عملکرد (کیلوگرم در هکتار)
رقم	گوهر	b8/4	b27	b8	a5/5	b1200
	پرتو	a5/5	a32	a5/9	b8/4	a1370
کنترل علف هرز	1 لیتر در هکتار	d5/3	c25	d5/6	a03/5	d1100
	5/1 لیتر در هکتار	c5	b5/30	c3/8	a04/5	c1400
	2 لیتر در هکتار	b5/5	b7/30	b10	a2/5	b1500
	عدم وجین	e3/2	d5/15	e5/4	a8/4	e800
	وجین کامل	a5/9	a45	a12	a2/5	a1800

برای هر عامل و در هر ستون، میانگین‏های دارای حداقل یک حرف مشترک، بر اساس آزمون چند دامنه‏ای دانکن از نظر آماری با یکدیگر تفاوت معنی‏داری ندارند.

 

دالوین و همکاران (9)، مشاهده نمودند که کارکرد 50% میزان توصیه شده اکسی‏فلورفن دو هفته پس از کاشت سویا، علف‏های هرز گاو پنبه، توق و سایر علف‏های هرز را مشابه تیمار استاندارد (چهار هفته پس از کاشت) مهار کرد. در بررسی‏های ثابتی و موسوی (6) نیز کاربرد علف کش تریفلورالین توام با کاربرد مشترک اکسی‏فلورفن و بنتازون موجب افزایش معنی دار عملکرد سویا شد در حالی که کاربرد تریفلورالین به تنهایی تأثیر معنی‎داری بر عملکرد دانه سویا نداشت.

 

نتیجه گیری

نتایج نشان­ داد که حذف کامل علف­های هرز از سطح مزرعه باعث افزایش تولید دانه ماش شد. در بین تیمارهایی که از علف­کش جهت کنترل علف­های هرز ماش مورد استفاده قرار گرفتند، اکسی فلورفن با دز 2 لیتر در هکتار توانست بعد از تیمار وجین کامل بیش­ترین عملکرد دانه را نسبت به دو تیمار علف کش دیگر در گیاه ماش تولید نماید. در نتایج بدست آمده رقم پرتو به دلیل خصوصیات ژنتیکی مناسب تر در تمامی شاخص­های زراعی بجز وزن صد دانه برتر بود. پیشنهاد می‎شود در آینده کاربرد این علف‎کش با دز کمتر در تلفیق با روش‎های زراعی و مکانیکی جهت کنترل علف‎های هرز ماش بررسی شود. 

مراجع

1. بزازی، د. و  اردبیلی، ژ. 1379.بررسی و تعیین مناسب‌ترین روش کنترل علف‌های هرز عدس. مجموعه مقالات ششمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران. دانشگاه مازندران، ایران.
2. فاتح، ا.، شریف‏زاده، ف.، مظاهری، م. و باغستانی، م.ع. 1385.ارزیابی رقابت سلمه‌تره و الگوی کاشت ذرت روی عملکرد و اجزا عملکرد ذرت دانه‌ای سنگین گراس 704. مجله پژوهش و سازندگی، 74:
   95-78.
3. کریم مجنی، ح.، محمد علیزاده، ح.، مجنون حسینی، ن. و پیغمبری، س.ع. 1383. تاثیر علف کش‌ها به همراه وجین دستی در کنترل علف‌های هرز در کشت انتظاری و بهاره عدس. مجله علوم زراعی ایران،  6(1): 50-42.
4. مجنون حسینی، ن. 1375. حبوبات در ایران. موسسه نشر جهاد وابسته به جهاد دانشگاهی، 240 صفحه.    
5. مرادی، ع. ر.، راشد محصل، م.ح. و پارسا، م. 1388. ارزیابی کارایی علف‌کش‌های ایماز تاپیر، اکسی فلورفن، ترفلان، پندیمتالین، وجین دستی و عملکرد نخود رقم IIC482 در منطقه مشهد. مجموعه مقالات سومین همایش علوم علف‌های هرز ایران، مشهد، ایران.
6. ثابتی، پ. و موسوی، س.ک. 1387. ارزیابی کارایی استورم برای کنترل علف‏های هرز پهن برگ کشت سویا، هجدهمین کنگره گیاه پزشکی ایران، همدان، ایران.
7. زند، ی.م.، باغستانی، م.ا. و فقیهی، س.ا. 1382. بررسی مدیریت علف کش‏ها. نشریه آموزش کشاورزی در ایران، 44 صفحه.
   1. Bles, R.M. and Rwebe, C. 1995. Leaf area interception and dry matter production by soyabean. Crop science, 5:575-577.
   2. Delivin, D.L., Long, Y.H. and Madax, L.D. 1991. Using reduced rates of post emergence, herbicide in soybean (Glycine max). Weed Technology, 5:534 – 840.
   3. Gbologlu, N. and Yazagam, A. 1996. The effects different sowing periods on the agronomic characteristic's of mung bean. Weed science, 7: 642-650.
   4. Hall, M.R., Swanton, C.Y. and Anderson, C.W. 1992. Critical Period of weed control in grain Corn (Zea mays). Weed Science, 40:441-447.
   5. Hernando, J., Protollo, R., Gareia-orbegozo, S. and Fuertes, T. 1987. Weed survey and control studies on lentil in central spain. Lans News Letter, 74 (72):11-14.
   6. Mclachlan, S.M., Tollenar, M. and Swies, S.F. 1993. Effect of mung bean induced seeding on dry matter accumulation distribution and architecture of root pigweed (Amaranthus retroflexus). Weed Science, 4:563-573.
   7. Rubsuan, H.C. and Sinclair, T.R. 1988. Sensitivity of soybean leaf developmentto water deficits. Plants cell Environment, 11:853-839.
   8. Sing, B. 1987. Yield potential of chickpea at increased plant density international chickpea. New sletter, 4:10-11.
   9. Schumacher, C.E. and Hatter man- Valenti, H.M. 2007. Effect of dose and spray volume on early–season broad leaved weed control in Alliums spp. Using herbicides. Crop protection, 26:1148- 1185.

Tollenar, S., Dibo, A., Aguilera, weiese, S.F. and Swanton, C.V. 1994. Effect of crop density on weed interference in maize. Agronomy jour