بررسی اثر دگرآسیبی عصاره آبی جو بر رشد گیاهچه و پایداری غشا سلولی گیاهچه‎ علف‎های هرز یولاف وحشی و چچم

دوفصلنامه ی علوم به زراعی گیاهی

مقاله 7، دوره 7، شماره 1، شهریور 1396، صفحه 66-72   

چکیده

این تحقیق جهت بررسی تاثیر دگر آسیبی عصاره‏یآبی بقایای گیاهی جو (با غلظت 10، 20 و 30 درصد) بر رشد گیاهچه و میزان نشت پذیری غشاء سلولی چچم ((Lolium multiflorumو یولاف وحشی
(Avena ludoviciana) به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در چهار تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که افزایش غلظت عصاره‏ی آبی جو سبب کاهش طول گیاهچه و وزن خشک گیاهچه در چچم و یولاف وحشی شد. افزایش غلظت عصاره‏ی آبی جو همچنین سبب افزایش تخریب غشاء سلولی و غلظت مالون دی آلدهید در بافت گیاهچه گیاهان هرز شد. همچنین محلول پاشی عصاره جو موجب تحریک فعالیت آنزیم‎های آنتی اکسیدان کاتالاز و پراکسیداز در گیاهچه‎های هرز شد. در بالاترین سطح غلظت عصاره‏ی آبی جو بیشترین میزان تخریب غشاء سلولی (%52) و کمترین وزن خشک گیاهچه (28/0 گرم) در گیاهچه چچم مشاهده شد. 

کلیدواژه‌ها

آنزیم کاتالاز؛ آنزیم پراکسیداز؛ تخریب غشا سلولی

اصل مقاله

بررسی اثر دگرآسیبی عصاره آبی جو بر رشد گیاهچه
و پایداری غشا سلولی گیاهچه‎ علف‎های هرز یولاف وحشی و چچم

مریم مکی زاده تفتی¹ وروزبه فرهودی^2*

1- استادیار مرکز تحقیقات جنگل‏ها و مراتع ایران، تهران، ایران.

2- استادیار گروه شناسایی و مبارزه با علف‎های هرز، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شوشتر، شوشتر، ایران

* مسئول مکاتبات؛ پست الکترونیک: [e-mail]

 

چکیده

این تحقیق جهت بررسی تاثیر دگر آسیبی عصاره‏یآبی بقایای گیاهی جو (با غلظت 10، 20 و 30 درصد) بر رشد گیاهچه و میزان نشت پذیری غشاء سلولی چچم ((Lolium multiflorumو یولاف وحشی
(Avena ludoviciana) به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در چهار تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که افزایش غلظت عصاره‏ی آبی جو سبب کاهش طول گیاهچه و وزن خشک گیاهچه در چچم و یولاف وحشی شد. افزایش غلظت عصاره‏ی آبی جو همچنین سبب افزایش تخریب غشاء سلولی و غلظت مالون دی آلدهید در بافت گیاهچه گیاهان هرز شد. همچنین محلول پاشی عصاره جو موجب تحریک فعالیت آنزیم‎های آنتی اکسیدان کاتالاز و پراکسیداز در گیاهچه‎های هرز شد. در بالاترین سطح غلظت عصاره‏ی آبی جو بیشترین میزان تخریب غشاء سلولی (%52) و کمترین وزن خشک گیاهچه (28/0 گرم) در گیاهچه چچم مشاهده شد.

 

واژه­های کلیدی: آنزیم کاتالاز، آنزیم پراکسیداز، تخریب غشا سلولی

 

مقدمه

هرچند که علف کش‏های شیمیایی به عنوان یک روش کلیدی در کنترل علف‏های هرز محسوب می شوند اما مشکلاتی مانند اثر سوء مواد شیمیایی بر محیط زیست و افزایش گونه‎های علف هرز مقاوم به سموم شیمیایی از پیامدهای استفاده از این ترکیبات می باشد. برای جلوگیری از گسترش مقاومت علف‎های ‎هرز و همچنین کاهش مشکلات زیست محیطی ایجاد شده در اثر مصرف علف کش‏ها و نیز کم کردن هزینه‏های تولید باید از استراتژی جایگزین مانند استفاده از روش‏های بیولوژیک و زراعی در کنار روش‏های شیمیایی استفاده کرد. یکی از این روش‏های بیولوژیک استفاده از خاصیت دگرآسیب گیاهان علیه گیاهان دیگر (علف‏های هرز) است. تحقیقات اصغری و تواری (1) بیانگر کاهش رشد گیاهچه‏ی خردل وحشی تحت تاثیر عصاره آبی جو بود. در همین حال تحقیقات لبافی حسین آبادی و همکاران (5) نشان داد که رشد گیاهچه‏ی یولاف وحشی و ماشک گل خوشه ای تحت تاثیر بذر گندم در حال جوانه زنی کاهش یافت.

 

شناسایی مکانیزم‏های عمل مواد دگرآسیب در گیاهان می‏تواند نقش مهمی در معرفی، تولید و استفاده از این مواد به صورت عملی داشته باشد. یکی از جنبه‏های تاثیر تنش محیطی از جمله ترکیبات آللوپاتیک بر گیاهان، تولید انواع رادیکال‏های آزاد اکسیژن است. رادیکال‏های اکسیژن قادرند با حمله به لیپیدهای غشاء، پروتئین و ماده‏ی وراثتی سلول سبب تخریب آن‏ها شوند (6). بررسی غلظت مالون دی آلدهید بافت گیاهی می تواند بیانگر میزان تخریب غشاء سلولی باشد زیرا این ترکیب تحت تاثیر تخریب غشاء سلولی آزاد می‎شود (7). تحقیقات یو و همکاران (13) نشان داد که رشد گیاهچه‏های خیار تحت تاثیر ترکیبات آللوپاتیک کاهش یافت. ایشان همبستگی مثبتی میان کاهش رشد گیاهچه خیار تحت شرایط حضور ترکیبات دگرآسیب با تخریب و پراکسیده شدن غشاهای سلولی خیار مشاهده کردند. در همین حال فرهودی و همکاران (4) کاهش رشد خردل وحشی تحت تاثیر عصاره آبی آفتابگردان را ناشی از تخریب غشاء سلولی در گیاهچه خردل وحشی عنوان نمودند.

کنترل علف‏های هرز در مرحله رشد گیاهچه می‏تواند نقش به سزایی در کاهش خسارت علف‎های هرز در مزارع گیاهان زراعی داشته باشد. تحقیق حاضر به منظور بررسی توانایی دگرآسیبی عصاره‎ی آبی اندام هوایی جو بر رشد گیاهچه و پایداری غشاء سلولی گیاهچه چچم و یولاف وحشی به عنوان یک ساز و کار خسارت زا انجام شد.

 

مواد و روش‏ها

این آزمایش به منظور بررسی تاثیر عصاره‎ی آبی جو (Hordeum vulgare L.) بر رشد گیاهچه چچم ((Lolium multiflorum و یولاف وحشی (Avena ludoviciana) در دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در 4 تکرار انجام گردید. فاکتور اول غلظت عصاره آبی جو (10، 20 و 30 درصد) و فاکتور دوم گیاهان هدف (چچم و یولاف وحشی) بودند. به منظور تهیه‎ی عصاره‎های آبی جو، 100 گرم پودر کاه و کلش جو (رقم 10 سراسری) که از مزارع آبی این گیاه در سطح شهرستان شوشتر جمع آوری شده بود در یک لیتر آب مقطر ریخته شد. پس از 12 ساعت نمونه‏ها به دستگاه شیکر با دور 120 دور در دقیقه به مدت 12 ساعت منتقل شد. این عصاره به عنوان عصاره 100 درصد بود و سایر عصاره‎ها از این عصاره‎ ساخته شدند (9). بذرهای یولاف وحشی و چچم در گلدان‎هایی به طول و عرض 30 سانتی‎متر و ارتفاع 20 سانتی‎متر کشت شدند. گلدان‎ها با خاک مزرعه و کود حیوانی به نسبت 3 به 1 پر شدند. در هر گلدان 25 عدد بذر از علف هرز مربوطه کشت شد. محلول پاشی عصاره جو در مرحله چهار برگی گیاهچه‎های یولاف وحشی و چچم در دو نوبت پشت سر هم به فاصله 2 روز انجام شد و شش روز بعد از آخرین محلول پاشی برداشت گیاهچه‎ها جهت اندازه‎گیری وزن و طول گیاهچه انجام شد. جهت بررسی فعالیت آنزیم‎های آنتی‎اکسیدان و پایداری غشا سلولی، گیاهچه‎ها، 48 ساعت بعد از آخرین محلول پاشی برداشت شدند. در این آزمایش فعالیت آنزیم‎های آنتی اکسیدان کاتالاز و پراکسیداز، وزن خشک و طول گیاهچه، نشت پذیری غشاء سلولی و غلظت مالون دی آلدهید بافت گیاهچه مورد بررسی قرار گرفتند.

به منظور تعیین غلظت مالون‌دی آلدهید در برگ، ابتدا 1/0 گرم بافت تازه گیاهچه را در محلول 20 درصد تیوکلرواستیک اسید که حاوی 5/0 درصد تیو باربیتوریک اسید است کاملا پودر کرده و سپس این مخلوط به مدت 25 دقیقه در دمای 95 درجه سانتی گراد در حمام بن ماری حرارت داده شد. سپس این مخلوط را در حمام یخ سرد کرده و طبق روش والنتوویک و همکاران (11) غلظت مالون‌دی آلدئید توسط دستگاه اسپکتوفتومتر در طول موج 532 نانومتر اندازه گیری شد.

نشت پذیری غشاء سلولی نیز توسط روش والنتوویک و همکاران (10) سنجیده شد. در این روش نیم گرم بافت گیاهچه را پس از شستشو با آب مقطر در 10 میلی لیتر آب مقطر در قوطی‏های فیلم استریل شده در دمای اتاق به مدت دو ساعت شناور کرده و در پایان دو ساعت، هدایت الکتریکی آب توسط هدایت سنج مدلInob1 در دمای اتاق سنجیده شد. سپس نمونه‏ها به انکوباتور با دمای 100 درجه سانتی‎گراد منتقل شده و به مدت 20 دقیقه در این شرایط قرار گرفتند. پس ازخنک شدن نمونه‏ها، مجدداً هدایت الکتریکی نمونه‏ها را اندازه گرفته و از رابطه 1 نشت پذیری غشاء بر حسب درصد اندازه گیری شد (9):

(رابطه 1)                                                                    100× (E1/E2)= نشت پذیری غشاء سلولی

E1: هدایت الکتریکی آب قبل از اتوکلاو

E2: هدایت الکتریکی آب بعد از اتوکلاو

جهت بررسی فعالیت آنزیم‏های آنتی اکسیدان کاتالاز و پراکسیداز ابتدا پروتئین گیاهچه استخراج شد. برای بررسی فعالیت آنزیم پراکسیداز مخلوط واکنش شامل بافر فسفات 10 میلی مولار، 8 میلی مولار گویاکول، 75/2 میلی مولار پراکسید هیدروژن و 50 میکرو لیتر محلول پروتئینی استخراج شده بود. پس از اضافه کردن پراکسید هیدروژن بلافاصله میزان جذب در طول موج 470 نانومتر به مدت 60 ثانیه قرائت شد (7). برای بررسی فعالیت آنزیم کاتالاز 50 میکرومول از محلول پروتئینی استخراج شده از برگ به 100 میلی مول بافر فسفات اضافه و سپس30 میکرولیتر پراکسید هیدروژن نیز به مخلوط افزوده شد. در نهایت این مخلوط در کووت اسپکتو فتومتر ریخته شد و در طول موج 240 نانومتر فعالیت آنزیمی بر اساس تغییرات جذب در 60 ثانیه به ازای هر میلی‏گرم پروتئین قرائت شد (9).

محاسبات آماری داده‌های حاصل از آزمایش با استفاده از نرم‌افزار MSTAT-C انجام شد و برای رسم نمودارها و گراف‌ها از نرم‌افزار Excel و برای مقایسه‎ی میانگین‌ها از آزمون چند دامنه‌ای دانکن (در سطح احتمال خطای پنج درصد) استفاده شد. جهت محاسبه همبستگی میان صفات مورد نظر از نرم افزار SPSS و جهت نرمال کردن داده‌ها از روش آرک سینوس استفاده گردید.

 

نتایج و بحث

وزن خشک و طول گیاهچه

نتایج نشان داد که وزن خشک و طول گیاهچه‏های یولاف وحشی و چچم تحت تاثیر معنی‏دار گیاه هرز، غلظت عصاره آبی جو و برهمکنش این دو فاکتور قرار گرفت (جدول 1). با افزایش غلظت عصاره‎ی آبی جو کاهش وزن خشک گیاهچه در گیاهان یولاف وحشی و چچم مشاهده شد که این کاهش در گیاهچه چچم بیش از یولاف وحشی بود (نمودار 1). نتایج نشان داد که وزن خشک گیاهچه یولاف وحشی تنها تحت غلظت عصاره 30 درصد عصاره آبی جو در مقایسه با شاهد کاهش یافت در حالی‎که کاهش وزن خشک گیاهچه چچم از سطح عصاره 10 درصد عصاره آبی جو آغاز شد که بیانگر حساسیت بیشتر گیاهچه چچم به ترکیبات دگر آسیب جو است. همچنین نتایج نشان داد که علی رغم کاهش طول گیاهچه در چچم و یولاف وحشی، این صفت در گیاهچه‎ی چچم بیشتر تحت تاثیر ترکیبات دگرآسیب عصاره جو قرار گرفت و کاهش یافت (جدول 2). بین وزن خشک و طول گیاهچه با نشت پذیری غشاء سلولی و غلظت مالون دی آلدهید همبستگی منفی مشاهده شد (جدول 3) که بیانگر تاثیر منفی تخریب غشاء سلولی بر رشد گیاهچه یولاف وحشی و چچم است. فرهودی و لی (6) مشاهده نمودند محلول‏پاشی عصاره جو بر گیاهچه یولاف وحشی سبب کاهش رشد و وزن گیاهچه یولاف وحشی شد زیرا ترکیبات دگر آسیب جو بر فعالیت آنزیم ساکاروز سنتتاز تأثیر منفی داشته و موجب اختلال در فتوسنتز یولاف وحشی شدند. در همین حال یو و همکاران (13) کاهش وزن و رشد گیاهچه خیار تحت تأثیر اثرات دگرآسیب را گزارش نمودند. اصغری و تواری (1) نیز بیان نمودند که ترکیبات دگرآسیب گیاه جو سبب کاهش رشد گیاهچه‎ی خردل وحشی می شوند که با تحقیق حاضر هم خوانی دارد.

 

 

جدول 1- تجزیه واریانس میانگین مربعات تاثیر عصاره آبی جو بر رشد گیاهچه

و خصوصیات فیزیولوژیک گیاهچه چچم و یولاف وحشی^*

منبع تغییرات	طول گیاهچه	وزن خشک گیاهچه	غلظت مالون دی آلدهید بافت گیاهچه	نشت پذیری غشاء سلولی	فعالیت آنزیم کاتالاز	فعالیت آنزیم پراکسیداز
گیاه هرز	*9/28	**22/4	**09/0	*1/194	**2/11	**0/16
غلظت عصاره آبی جو	*23/22	*02/1	**012/0	*1/108	**4/8	**4/20
گیاه هرز × غلظت عصاره آبی جو	*17/9	*56/0	*014/0	*5/81	**7/8	**3/11
خطای آزمایش	12/2	026/0	004/0	1/16	15/0	2/1
ضریب تغییرات (درصد)	1/9	5/8	2/11	9/14	1/10	1/7

ns، * و ** به ترتیب عدم معنی‎داری، معنی‎دار در سطح احتمال خطای پنج درصد و یک درصد

 

 

شکل 1- اثر محلول پاشی عصاره آبی جو بر وزن خشک گیاهچه‎ی چچم و یولاف وحشی

 

جدول 2- مقایسه میانگین تاثیر عصاره آبی جو بر جوانه زنی و خصوصیات گیاهچه چچم و یولاف وحشی^*

غلظت مالون دی آلدهید بافت گیاهچه (نانومول بر گرم بافت تازه)	فعالیت آنزیم پراکسیداز (جذب به ازای در میلی‎گرم پروتئین)	فعالیت آنزیم کاتالاز (جذب به ازای هر میلی‎گرم پروتئین)	طول گیاهچه (میلی متر)	غلظت عصاره آبی جو (درصد)	گیاه هرز
d 165/0	b0/15	c 65/1	a 167	0	یولاف وحشی
d 171/	b1/14	c 77/1	a 164	10
cd 208/	a2/22	b 97/3	ab 163	20
b 253/	a1/26	a 12/5	b 146	30
d 159/	b1/13	c 35/1	ab 152	0	چچم
c 246/	b7/14	b 87/1	b 144	10
b 268/	a1/24	c 27/1	c 139	20
a 302/	b8/12	c 29/1	d 118	30

*: در هر ستون میانگین‏هایی که دارای حرف مشترک هستند دارای تفاوت آماری در سطح احتمال خطای پنج درصد نمی باشند

 

شکل 2- اثر محلول پاشی عصاره‌ی آبی جو بر نشت پذیری غشا سلولی گیاهچه‏های چچم و یولاف وحشی

 

فعالیت آنزیم‎های آنتی اکسیدان

نتایج جدول تجزیه واریانس نشان داد فعالیت آنزیم‏های آنتی اکسیدان کاتالاز و پراکسیداز به میزان معنی‎داری تحت تاثیر گیاه هرز، غلظت عصاره آبی جو و بر همکنش این دو فاکتور قرار گرفت (جدول 1). فعالیت آنزیم کاتالاز در گیاهچه یولاف وحشی با افزایش غلظت عصاره جو افزایش یافت و بیشترین فعالیت این آنزیم در گیاهچه‏های محلول پاشی شده با عصاره‏های 20 و 30 درصد جو دیده شد (به ترتیب 97/3 و 12/5 جذب به ازای هر میلی‏گرم پروتیین). فعالیت آنزیم پراکسیداز نیز در گیاهچه‏های یولاف وحشی تحت تاثیر عصاره آبی جو روند مشابه‏ای را طی کرد و بیشترین فعالیت این آنزیم تحت تاثیر محلول پاشی با عصاره‏های 20 و 30 درصد جو مشاهده شد. در گیاهچه چچم محلول پاشی عصاره جو با غلظت 10 درصد سبب افزایش فعالیت آنزیم کاتالاز در مقایسه با شاهد شد اما افزایش غلظت عصاره جو به 20 و 30 درصد فعالیت این آنزیم در گیاهچه چچم را به شدت کاهش داد. بیشترین فعالیت آنزیم پراکسیداز در گیاهچه چچم تحت تاثیر عصاره 20 درصد جو مشاهده شد (1/24 جذب به ازای هر میلی‏گرم پروتیین) و افزایش غلظت عصاره جو به 30 درصد فعالیت آنزیم پراکسیداز را کاهش داد. حضور ترکیبات آللوپاتیک سبب افزایش فعالیت آنزیم‏های آنتی اکسیدان در گیاهچه‏های هدف می‏شود زیرا این آنزیم‏ها با حذف رادیکال‏های آزاد اکسیژن محیط سلول را از اثرات زیانبار این رادیکال‏ها حفظ می‏کنند اما آنزیم‏های آنتی اکسیدان نیز مانند سایر ترکیبات پروتینی تحت تاثیر غلظت بالای ترکیبات آللوپاتیک قرار گرفته و فعالیت انها کاهش می‏یابد (6، 8، 12). تاثیر منفی افزایش غلظت ترکیبات آللوپاتیک بر رشد گیاهچه و فعالیت آنزیم‏های آنتی اکسیدان در گیاهان حساس به ترکیبات آللوپاتیک گزارش شده است (4، 11). در تحقیق حاضر نیز فعالیت آنزیم‏های کاتالاز و پراکسیداز در گیاهچه‏های چچم تحت تاثیر ترکیبات آللوپاتیک قرار گرفت و به شدت کاهش یافت که بیانگر حساسیت این آنزیم‏ها در گیاهچه چچم در مقایسه با گیاهچه یولاف وحشی بود. همبستگی منفی این دو آنزیم با نشت‏پذیری غشا سلولی نشان‎دهنده اهمیت آنها در حفظ پایداری غشا سلولی در شرایط محلول پاشی گیاهچه‏های علف هرز با عصاره جو می‏باشد (جدول 3).

 

 

نشت پذیری غشا سلولی و غلظت مالون دی آلدهید برگ

نتایج نشان داد که نشت پذیری غشاء سلولی و غلظت مالون دی آلدهید برگ گیاهچه‏های هرز تحت تاثیر معنی‏دار گیاه هرز، غلظت عصاره‎ی آبی جو و برهمکنش این دو فاکتور قرار گرفت (جدول 1). با افزایش غلظت عصاره‎ی آبی جو افزایش نشت پذیری غشاء سلولی (نمودار 2) و غلظت مالون دی آلدهید گیاهچه (جدول 2) در یولاف وحشی و چچم دیده شد. افزایش معنی دار این دو صفت در چچم از سطح غلظت عصاره‎ی آبی 10 درصد جو آغاز شد در حالی که در گیاهچه یولاف وحشی، نشت‏پذیری غشاء سلولی از سطح عصاره‎ی آبی 20 درصد و غلظت مالون دی آلدهید بافت گیاهچه تنها در سطح عصاره آبی 30 درصد معنی‏دار شد (نمودار 2 و جدول 2). این نتایج نشان دهنده‎ی تأثیر پذیری بیشتر گیاهچه چچم از ترکیبات دگرآسیب گیاه جو است. تاثیر منفی ترکیبات دگرآسیب حاصل از گیاهان مختلف از جمله جو بر جوانه زنی و رشد گیاهچه در بسیاری از گیاهان گزارش شده است (1، 2، 4 و 5). تخریب غشا‏های سلولی تحت تاثیر ترکیبات دگرآسیب می‏تواند یکی از دلایل عمده‎ی کاهش رشد گیاهچه گیاهان هدف تحت تاثیر حضور مواد دگرآسیب باشد (4، 12). یو و همکاران (13) گزارش نمودند که اضافه نمودن ترکیبات دگرآسیب به محیط هیدروپونیک رشد خیار سبب تخریب غشاهای سلولی و کاهش رشد گیاهچه‏های خیار شد. عصاره آبی جو سبب تخریب شدید غشاهای سلولی و افزایش غلظت مالون دی آلدهید بافت گیاهچه یولاف وحشی شد (6). در آزمایش حاضر گیاهچه‏های چچم که در مقایسه با گیاهچه‏های یولاف وحشی از وزن خشک و طول گیاهچه کمتری برخوردار بودند نشت پذیری غشا سلولی و غلظت مالون دی آلدهید بیشتری داشتند که بیانگر حساسیت بیشتر گیاهچه‏های چچم به ترکیبات دگرآسیب جو است. مطالعات اورزاک و همکاران (10) نیز نشان داد که تخریب غشاهای سلولی در گیاهچه خردل وحشی تحت تاثیر بقایای گیاهی آفتابگردان عامل اصلی کاهش رشد گیاهچه در این گیاه است.

جدول 3- همبستگی میان صفات مورد بررسی در آزمایش تاثیر عصاره آبی جو بر رشد گیاهچه یولاف وحشی و چچم^*

غلظت مالون دی آلدهید برگیاهچه	فعالیت آنزیم پراکسیداز	فعالیت آنزیم کاتالاز	طول ساقه‏چه	وزن خشک اندام گیاهچه	صفات مورد بررسی
				**81/0	طول ساقه چه
			*54/0	**63/0	فعالیت آنزیم کاتالاز
		ns31/0	**71/0	**66/0	فعالیت آنزیم پراکسیداز
	**71/0-	*46/0-	*49/0-	**83/0-	غلظت مالون دی آلدهید گیاهچه
**89/0	**68/0-	**67/0-	*55/0-	**71/0-	نشت پذیری غشا سلولی

ns، * و ** به ترتیب عدم معنی‎داری، معنی دار در سطح احتمال خطای پنج درصد و یک درصد

 

نتیجه‎گیری

نتایج آزمایش حاضر نشان داد که وزن خشک گیاهچه‏های یولاف وحشی و چچم تحت تاثیر عصاره‎ی آبی جو قرار گرفت و کاهش یافت اما واکنش این دو گیاه به غلظت عصاره آبی جو متفاوت بود زیرا گیاهچه چچم بیشتر تحت تاثیر منفی ترکیبات دگرآسیب عصاره جو قرار گرفت. با توجه به نتایج آزمایش حاضر می توان نتیجه گرفت که بررسی صفاتی مانند فعالیت آنزیم‎های آنتی‎اکسیدان، نشت پذیری غشاء سلولی و غلظت مالون دی آلدهید گیاهچه (به عنوان نشانه تخریب غشا سلولی) می‏تواند نقش به سزایی در بررسی پاسخ گیاهان به ترکیبات دگرآسیب داشته باشد. با توجه به همبستگی منفی میان نشت پذیری غشا سلولی و غلظت مالون دی آلدهید بافت گیاهچه هرز در این آزمایش با صفاتی نظیر وزن خشک گیاهچه‌ و طول گیاهچه می‏توان گفت یکی از سازوکارهای آسیب‏زا ترکیبات دگرآسیب در آزمایش حاضر تخریب غشاهای سلولی است. گیاهچه‏های یولاف وحشی با نشت پذیری غشاء سلولی و غلظت مالون دی‏آلدهید کمتر از وزن خشک و طول گیاهچه بیشتری برخوردار بودند. این نتایج می تواند بیانگر این باشد که تخریب غشاهای سلولی در این دو علف هرز به ویژه چچم یکی از مکانیسم‏های اصلی خسارت‎زای ترکیبات دگرآسیب جو باشد.

مراجع

1. اصغری، ج. و تواری، جی. پی. 1384. بررسی توان دگر آسیبی ارقام جو بر جوانه زنی و رویش بذر خردل وحشی و دم روباهی. مجموعه‌ی مقالات اولین همایش علوم علف هرز ایران. موسسه‎ی تحقیقات آفات و بیماری‏های گیاهی. تهران، ایران، 280 صفحه.
2. صمدانی، ب. و باغستانی، م .ع.1384. اثرات آللوپاتیک گونه‏های مختلف درمنه بر جوانه زنی بذر و رشد گیاهچه یولاف وحشی. مجله‎ی پژوهش و سازندگی در زراعت و باغبانی، 68: 74-69.
3. عباس دخت،ح. و چایی چی، م. ر.1382. پتانسیل اثر آللوپاتیک کاه و کلش ارقام نخود سیاه بر جوانه زنی و رشد سورگوم، سویا و آفتابگردان. مجله علوم کشاورزی ایران، 4: 624 -617.
4. فرهودی، ر.، صفاهانی لنگرودی، ع. ر. ، مکی زاده تفتی، م.، کوچک پور، م. م. و حسامی، ع. ا. 1386. بررسی تاثیر دگرآسیب عصاره آبی آفتابگردان بر جوانه زنی و محتوی آنزیم کاتالاز در گیاهچه کلزا، خردل وحشی و پنیرک. مجموعه مقالات دومین همایش علوم علف هرز ایران، مشهد، ایران، 540 صفحه.
5. لبافی حسین آبادی، حجازی،م. ر.، میقانی، ا.، خلج، ف.، و باغستانی، م.ع. 1387. بررسی توانایی آللوپاتی ارقام گندم بر رشد گیاهچه یولاف و ماشک گل خوشه‏ای، مجله پژوهش و سازندگی در زراعت و باغبانی، 79: 52-45.
   1. Farhoudi, R. and Lee, D. 2013. Allelopatic Effects of Barley Extract (Hordeum vulgare) on Sucrose Synthase Activity, Lipid Peroxidation and Antioxidant Enzymatic Activities of Hordeum spontoneum and Avena ludoviciana, Proceedings of the National Academy of Sci 83(1): 441-448.
   2. Farooq, S. and Azam, F. 2006. The use of cell membrane stability (CMS) technique to screen for salt tolerance wheat varieties. Journal of Plant Physiology, 163: 629-637.
      1. Kato-Noguchi, H. and Macias, F.A. 2008. Inhibition of germination and α-amylase induction by 6-methoxy-2-benzoxazolinone in twelve plant species. Biological Plantaum, 52 (2): 351-354
      2. Meloni, D. A., Oliva, C.A. and Cambraia, J. 2003. Photosynthesis and activity of superoxide dismiotase, peroxidase and glutathione reductase in cotton under salt stress. Brazian Journal of Plant Physiology, 15: 12-21.
      3. Orzak, K., Bogotak, R. and Bailly, C. 2003. Indution of oxidative stress by sunflower allelopatic during germination of Mustard seed. Abstract of third conference of allelopathy, Japon. 96p.
      4. Valentovic, P., Luxova, M., Kolarovi, L. and Gasparikora, O. 2006. Effect of osmotic stress on compatible solutes content, memberane stability and water relation in two maize cultivars. Plant Soil Enviroment, 52 (4):186-191.
      5. Wu, H., Pratley, J. and Haig, T. 2000. Laboratory screening for allelopatic potential of wheat accessions against annual raygrass (Lolium rigidum). Australian Journal of Agricultural Recearch, 51:259-266.
      6. Yu, J.Q., Fye, S., Zhang, M.F. and Hu, W.H. 2003. Effects of root exudates and aqueous root extract of cucumber and allelochemicals on photosynthesis and antioxidant enzymes in cucumber. Biological Systems and Ecology, 31: 129-139.