شیوه‌های نقد زن سالارانه و کارکرد آن در آثار ادبی، با تکیه بر حماسه‌های اسطوره‌ای

فصلنامه زبان و ادب فارسی

مقاله 1، دوره 3، شماره 7، شهریور 1390، صفحه 1-34   

نویسنده

بهروز آتونی^*

گروه ادبیات فارسی

چکیده

این جستار، بر آن است که شیوه‌های نقد زن سالارانه را در پهنه‌ی ادب ، به دست دهد؛ از همین روی پس از یاد کرد تاریخچه‌ای از فمینیسم، نشان می‌دهد که یک منتقد، در دبستانِ(= مکتب) نقد زن سالارانه بایستی با یک اثر ادبی به چه شیوه و هنجاری برخورد کند. نیز، برای بهتر نشان دادن روش نقد زن سالارانه (= فمینیستی) با کند و کاو در سه اثر حماسی: شاهنامه، گرشاسب‌نامه و بهمن نامه، به بررسی زنان در این سه شاهکارِ بی‌چون می‌پردازد؛ به سخنی دیگر، زنانِ این سه اثر را به دبستان نقد زن سالارانه برده و می‌گزارد.
   در پایان نیز ، برای نشان دادن آسیب شناسی زن سالارانه، چونان درآمدی بر نقد زن سالارانه، به نشان دادن فرودستی زنان در اسطوره‌ی آفرینش ایرانی می‌پردازد.

کلیدواژه‌ها

فمینیسم؛ نقد فمینیستی؛ حماسه‌های اسطوره‌ای؛ اسطوره‌ی آفرینش ایرانی

مراجع

        1-        آقازاده، محرم و دبیری فرد، عذرا، (1380)، اندیشه‌های نوین در آموزش و پرورش، انتشارات آیین.

        2-        آموزگار،‌ ژاله، (1374)، تاریخ اساطیری ایران، انتشارات سمت.

        3-        اسدی طوسی، (1354)، گرشاسب‌نامه، به اهتمام حبیب یغمایی، انتشارات طهوری.

        4-        ایرانشاه بن ابی‌الخیر، (1370)، بهمن‌نامه، انتشارات علمی و فرهنگی.

        5-        ایرج میرزا، (1349)، کلیات، انتشارات کتابفروشی مظفری.

        6-        بووار، سیمون دو، (1385)، جنس دوم، قاسم صنعوی، انتشارات توس.

        7-        بهار، مهرداد، (1386)، پژوهشی در اساطیر ایران،‌ انتشارات اساطیر.

        8-        بیسلی،‌ کریس، (1385)، چیستی فمینیسم، محمدرضا زمرّدی،‌ انتشارات روشنگران و مطالعات زنان.

        9-        پورداود،‌ ابراهیم، (1377)، یشتها،‌ انتشارات اساطیر.

      10-      -رضایی، مهدی، (1383)، آفرینش و  مرگ در اساطیر، انتشارات اساطیر.

      11-      -سعدی، مصلح‌الدین، (1372)، گلستان، به کوشش خلیل خطیب رهبر، انتشارات صفی علیشاه.

      12-      فردوسی، ابوالقاسم، (1374)، شاهنامه، به تصحیح ژول مُل، یک جلدی، نشر عطار.

      13-      فرنبغ، دادگی، (1380)، بندهش، گزارنده مهرداد بهار، انتشارات توس.

      14-      فریدمن، جین، (1386)، فمینیسم، فیروزه مهاجر، انتشارات آستان.

      15-      قائم مقامی، عالمتاج، (1374)، دیوان، انتشارات ما.

      16-      گرین، کیت، و لبیهان، جیل، (1383)، درسنامة نظریه و نقد ادبی، لیلا بهرانی محمدی و دیگران، نشر روزنگار.

      17-      لاهیجی، شهلا و کار، مهرانگیز، (1371)، شناخت هویّت زن ایرانی، انتشارات روشنگران.

      18-      مولوی، جلال‌الدین محمدبن محمد، (1380)، مثنوی معنوی، یک جلدی، انتشارات افکار.

      19-      مهذب، زهرا، (1374)، داستانهای زنان شاهنامه، نشر قبله.

      20-      مهستی، ( 1382) رباعیات، انتشارات توس.

      21-      نولدکه، تئودور، (1384)، حماسة ملّی ایران، بزرگ علوی، انتشارات نگاه.

      22-      واتکینز، سوزان آلیس، (1384)،فمینیسم : قدم اول، زیبا جلالی نائینی، نشر شیرازه.

      23-      هام، مگی، (1382)، فرهنگ نظریه‌های فمینیستی، فیروزه مهاجر، و دیگران، نشر توسعه.

      24-      هدایت، صادق، (1348)، بوف کور، کتابهای پرستو، انتشارات امیرکبیر.