نقش واسطه گری انگیزش شغلی و فرسودگی شغلی در رابطه‌ی عوامل برون سازمانی مؤثر بر اهمال‌کاری در سازمان آموزش و پرورش

فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی

مقاله 1، دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 39، فروردین 1396، صفحه 9-34   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

بهرام افشاری¹؛ سید علی سیادت^{* 2}؛ حسین علی مهرابی³

¹دانشجوی دکترای مدیریت آموزشی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه اصفهان

²دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه اصفهان

³، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه اصفهان

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی­گری انگیزش شغلی و فرسودگی شغلی در رابطه­ی عوامل برون سازمانی (اقتصادی، اعتقادی، فرهنگی و سیاسی) مؤثر بر اهمال­کاری در سازمان آموزش و پرورش انجام گرفته است. پژوهش از نظر هدف کاربردی است. روش تحقیق آن به صورت توصیفی– همبستگی بود. نمونه‌ی پژوهش شامل 400 نفراز مدیران، دبیران و کارشناسان اداری آموزش و پرورش شهر اصفهان بودندکه با استفاده از فرمول کوکران (1977)، و با روش نمونه گیری طبقه‌ای متناسب باحجم انتخاب شدند. شرکت کنندگان در این پژوهش به پرسشنامه محقق ساخته‌ی عوامل مؤثر بر اهمال­کاری در سازمان (1395)، پرسشنامه­های استاندارد انگیزش شغلی رایت (2004)، اهمال کاری سازمانی صفاری نیا و رازلیقی (1390) و پرسشنامه فرسودگی شغلی مسلش و جکسون (1985) پاسخ دادند. روایی پرسشنامه­ها با استفاده از روایی محتوایی و پایایی آن‌ها با استفاده از آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. ارزیابی الگوی پیشنهادی و آزمون اثر میانجیگری از طریق الگویابی تحلیل معادلات ساختاری، آزمون سوبل و رگرسیون انجام شد. نتایج پژوهش بیانگر تطابق و برازش الگوی پیشنهادی با داده‌های واقعی بود. مدل تأیید شده نشان داد عوامل برون سازمانی، انگیزش شغلی و فرسودگی شغلی با اهمال­کاری رابطه­ی معناداری دارند. همچنین نقش میانجی­گری انگیزش شغلی و فرسودگی شغلی در رابطه بین عوامل برون سازمانی (اقتصادی، اعتقادی، فرهنگی و سیاسی) با اهمال­کاری در سازمان مورد تأیید قرارگرفت. براساس یافته‌های به دست آمده پیشنهاد می‌شود که به منظور کاهش اهمال کاری در سازمان‌ها وجلوگیری از فرسودگی شغلی، برنامه ریزی‌های مدیران برپایه انگیزش شغلی کارکنان طراحی و اجرا گردد.

کلیدواژه‌ها

اهمال‌کاری؛ انگیزش شغلی؛ فرسودگی شغلی؛ برون سازمانی