تحلیل و طبقه‌بندی سطوح توسعه‌یافتگی در راستای برنامه‌ریزی راهبردی نواحی روستایی شهرستان تالش

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقاله 8، دوره 9، شماره 3 - شماره پیاپی 35، تیر 1396، صفحه 145-179   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی استخراج ازرساله و پایان نامه

نویسندگان

وحید ریاحی^{* 1}؛ فرهاد جوان²

¹دانشیار جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی و عضو انجمن توسعه روستایی ایران، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

²دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده

چکیده
    تعادل بخشی توسعه در روستاها به عنوان مراکز اصلی تأمین امنیت غذایی جامعه، علاوه بر قابلیت‌های اکولوژیک تا حد زیادی مرهون نظام برنامه‌ریزی است. این امر با توجه به روند فزاینده شهرنشینی در آینده، برای توسعه متوازن و آمایش محیط و شکل­گیری جامعه شهری پایدار غیرقابل اجتناب است. از آنجا که توسعه مفهومی چندبعدی است، بررسی سطوح و ابعاد توسعه و آگاهی از میزان برخورداری نواحی می­تواند گامی مؤثر در تجدید سازمان و برنامه­ریزی نواحی باشد. این امر نه تنها از بعد روستایی، که از جنبه منطقه‌ای دارای اهمیت است. این پژوهش باهدف شناخت مناطق برخوردار و محروم شهرستان تالش، در پی تشخیص تفاوت‌های ناحیه‌ای در زمینه شاخص‌های توسعه با روش اسنادی و میدانی است. شاخص‌های تحقیق در ابعاد آموزشی، بهداشتی، زیربنایی، اجتماعی، خدماتی، اداری و سیاسی طبقه‌بندی شده و با استفاده از تکنیک تاپسیس و تلفیق شاخص‌ها بررسی‌شده‌اند. جامعه آماری تحقیق دهستان‌های شهرستان تالش است. نتایج این پژوهش نشان داد که نخست دهستان‌هایی که از ارتباط بیشتر و مناسب‌تری با مرکز شهرستان برخوردارند، از ضریب توسعه‌یافتگی بالاتری برخوردارند. سپس دهستان حویق بالاترین و دهستان‌های اسالم و کوهستانی تالش پایین‌ترین میزان توسعه‌یافتگی را داشته‌اند. در نهایت این تحقیق نشان داد که نابرابری و ناهمگنی از نظر توزیع شاخص‌ها در ناحیه مورد بررسی صورت گرفته است.

کلیدواژه‌ها

واژگان کلیدی: توسعه یافتگی؛ توسعه روستایی؛ سطح بندی توسعه؛ سکونتگاه‌های روستایی؛ تالش

مراجع

Reference

Afrakhteh, Hasan, (2012), Introduction to Rural Planning, (In Persian), Parham Naghsh Press, First Edition.

Asgharpoor, Mohammad Javad, (2005), Multi-Criteria Decision Making, (In Persian), Tehran University Press, Volume II.

Askari, Ali, (2002), Regional Planning Master's Course Booklet, (In Persian), Tehran, Trabiat Modares University.

Azar, Adel and Gholamrezaei, (2007), Ranking of Provinces with Data Envelopment Analysis Approach (Using the Human Development Indices), (In persian), Journal of Economic Research of Iran, Eighth Year, No 27. Tehran.

Bahrami, Rahmatollah and Attar, Khalil, (2012), Analysis of The Degree of Development of West Azerbaijan Counties, (In persian), Quarterly Journal Geographical landscape, Sixth year, No. Sixteenth,Rasht Islamic Azad University.

Ebrahim Zadeh Eisa and Sharifikia, Mohammad, (2004), Planning and Organizing Scattered Villages, Case Study: Corbon Zahedan Rural, (In Persian), Journal of Geography and Development, No 1, Zahedan.

Foladi, M,H, (2003), Issues Around Land Use Planning, (In Persian), Message Technical Directors and Executive Management and Planning Organization.

Governership of Rezvanshahr City, (In Persian), (2015).

Hansen N.M. (1968),French Regional Planning,Edinburgh Indian University.

Hekmat Nia, Hasan and Mousavi, Mirnajaf, (2012), Aplication of Model In Geoghraphy with an Emphasis on Urban and Regional Planning, (In persian), New Science Press, Second Edition.

Jahad keshavarzi of Talesh City,2014, Agriculture Statistical Yearbook, (In Persian).

Jome Poor, Mahmood, (2011), Introduction to Rural Development Planning, Perspectives and Methods, (In persian), Samt Press.

Kalantari, Khalil, Planning and Regional Development (Theories and Techniques), (In Persian), 2012,Khoshbin and Anvar Danesh Press.

Masomi Eshkevari, Seyed Hasan, 2007, Principles of Regional Planning, (In Persian), Payam Prees.

Momeni, Mansoor, Operations Research, (In Persian), 2009, Tehran University Press, Second Edition

National Center for Land Use Planning, (2013), National Land Lse Planning Policy, (In Persian), Management and Planning Organization.

PressKuklinski,A. (1978),RegionalPlanningToday,Tehran,PlanandBudget Organization,Feb.

Planning Department Gilan, (2012), Statistical Yearbook of Gilan, (In Persian).

Rezvani, Mohammadreza, (2012), (In persian), Rural Development Planning in Iran, Ghomos Prees,Fourth Edition, Tehran.

Roknoadin Eftekhari, E and Agha Yari Hir, M, (2008), (In persian) Levelizing the Sustainability of Rural Development, A Case Study Hir City, Journal of Geographical Research, No 61, Tehran

Sadr Mosavi, Mir Sattar and Talebzadeh, Mir Heydar, (2014), Determine and Analyze The levels of Development of Rural Areas, City Chalderan, (In Persian), Journal of Geography and Planning, Year 17, No 44, Tabriz.

Saeidi, Abas and Hoseini Hasel, Sedighe, (2008), Location Infrastructure and The Establishment of New Villages, (In Persian), First Edition, 2008, Bonyad Maskan Enghelab Eslami Press.

Statistical Center of Iran, (2012), General Census of Population and Housing of Gilan, (In Persian).

Shakoei, Hosein, New Approaches in Urban Geography, (1995), Tehran, Samt Press.

Zali, Nader and Abolfazl Ghanbari Haft Cheshmeh, (2008), Analysis of Geographical Approaches in Regional Development and Matching the Characteristics of East Azarbaijan Province, (In persian). Journal of Humanities and Social Sciences University of Tabriz, Tenth year, N o 15.

Ziari, Kramatolalh, (2009), Principles and Methods of Regional Planning, (In persian), Yazd University.

Ziari, Kramatolalh and Others, (2009), Review and Rate the Degree of Development of Khorasan Razavi Province with Using TOPSIS Technique, (In persian), Journal of Human Geography Research, No 72,Tehran.

Ziari, Kramatolalh and Zanjirchi, Seyed Mahmood and Sorkh Kamal, Kobra, (2011), Review and Rate the Degree of Development of Khorasan Razavi Province with Using TOPSIS Technique, (In persian), Journal of Human Geography Research, No 72, Tehran.