تحلیل اثرات جمعیتی، اقتصادی و کالبدی تبدیل سکونتگاه‌های روستایی به شهر طی سالهای 90-1375 (مطالعه موردی شهر رودبنه، شهرستان لاهیجان، استان گیلان)

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقاله 15، دوره 9، شماره 3 - شماره پیاپی 35، تیر 1396، صفحه 51-64   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی استخراج ازرساله و پایان نامه

نویسندگان

تقی احمدی زاده هنده خاله^{* 1}؛ مسعود مهدوی²؛ کاظم جاجرمی³؛ عبدالرضا فرجی⁴

¹دانش آموخته دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

²استاد جغرافیا وبرنامه ریزی روستایی، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

³استادیار جغرافیاوبرنامه ریزی شهری ، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

⁴استادیار جغرافیای سیاسی، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

چکیده:
اگرچه دیدگاه ها ی متفاوت و گاهی متناقضی برای شکل گیری شهرها  وجود دارد اما صاحبنظران از ملاکها و معیارهای مشابهی برای تمایز شهر از روستا استفاده می کنند و برای تعریف سکونتگاه شهری بر واژه های کمیت پذیر همچون: جمعیت، وسعت، داشتن نهادهای حکومتی و... تاکید دارند. و عموماً معتقد به گذار تاریخی تبدیل سکونتگاهی روستایی به شهر هستند امری که به کررات از سوی نظامهای اداری و سیاسی نادیده گرفت شده و بنا بر شرایط و مقتضیات با تغییر در تعاریف و مغلطه های آماری سکونتگاهای روستایی را تبدیل به نقطه شهری نموده اند بویژه در سال 1385 که 400 نقطه روستایی در کل کشور بعنوان نقاط شهری معرفی گردیدند.
پژوهش حاضر با این دیدگاه که پیدایش سکونتگاه شهری فرایند است نه صرفاً تعریف یک اسم یا واژه بهتحلیل اثرات تبدیل سکونتگاه روستایی رودبنه به شهر ؛در ناحیه جلگه ای استان گیلان پرداخته. این اثرات طی سالهای 1375 تا 1390 (یعنی قبل و بعد از تبدیل شدن به شهر) صورت گرفته و بلحاظ شاخصهای جمعیتی، اقتصادی وکالبدی تحلیل شده که نتایج و یافته­های پژوهش نشان می دهد اگرچه تبدیل سکونتگاه روستایی رودبنه به سکونتگاه شهری براساس یک تصمیم سیاسی بوده اما همین امر موجب سرعت گرفتن فرایند تغییرات در شاخصها و مولفه های مربوطه از یک سکونتگاهی روستایی به شهر بوده ، جمعیت پذیری سریع با نرخ رشد حدود 7 درصد، کاهش بیش از 23 درصدی سهم بخش کشاورزی در اقتصاد؛ تغییر در سهم و نوع کاربری اراضی از بارزترین مصادیق این امر می باشد. شیوه ی جمع آوری اطلاعات در این پژوهش به روش میدانی و کتابخانه ای انجام شده است.

کلیدواژه‌ها

واژگان کلیدی: سکونتگاه شهری؛ سکونتگاه روستایی؛ تمایزشهر از روستا؛ شهررودبنه

مراجع

 

References

 

1. Atiehsazan Mohit Consulting Engineers, (2002). City guide plan of Rudbaneh town. Rasht: Guilan Governing.
2. Arianour-e-Poya Consulting Engineers, (2015). Detailed and comprehensive plan of Rudbaneh town, Roads and Urbanization, Rasht
3. Azimi, N. (2002). Urbanization process and principles of urban system, Mashhad: Nika Press. 
4. Department of Justice. (1983). Definitions law and country divisions conditions, (1^stunit), Definitions, Official newspaper No: 11200- 1983.8.9. Tehran.
5. Gregory, D., Johnston, R., Pratt, G., Watts, M. J., & Whatmore, S. (2009).The dictionary of Human Geography, (5^thed.), Blackwell Publishing.
6. Jom’ehpour, M. (2008). Introduction to rural development planning: Perspectives and methods. (1^sted.). Tehran: Samt Press.
7. Interior Ministry. (2006). Tehran: Administrative Political Division of the Country.
8. Iran’s Statistical Center. General Census of Population and Housing among 1966, 1976, 1986, 1996, & 2001 in Lahijan city, Tehran.
9. Iran’s Statistical Center, (2002). A General Census of the Country Workshop, Lahijan city, Tehran.
10. Majidzadeh, Y. (1989). The beginning of urbanization in Iran. Tehran: University Publication Center.
11. Mouris, J. (2002). History of the city’s form till industrial revolution, Translated by Rezazadeh, R. Tehran: Elm-o San’at Press.
12. Nezamzadeh, E. M. (2011). The study the trend of village transformation to city and its consequences in the plains area of Isfahan, Unpublished M.A. thesis. Tabriz: Tabriz University.
13. Pourahmad, A. (2014). Philosophy of Geography, (1^sted.). Tehran: Tehran University Press.
14. Rafieian, M. (1994). Spatial organizing with emphasizing on case studies of urban systems: unpublished doctoral dissertation. Isfahan Province: Tarbiat Modarres University.
15. Rezvany, M. R., Mansurian, H., & Ahmadi, F. (2009). Promotion of the villages to the cities and its role in improving the quality of life for local residents (Saheb and Firouzabad), Rural studies, 1, (pp. 33-66). Tehran. 
16. Saeidi, A., & Hoseiny. H. S. (2009). Location foundation and the establishment of new villages, (2^nded.). Tehran: Shahidy Press.  
17. Seifollahy, M., Shahaby, S., & Salehy, A. (1999). Effects of village transformation to city on the agricultural sector in rural areas (Ezhieh city),Tehran: Journal of Village and Development, 11(3), 77-96.
18. Shokuei, H. (2008). Environmental philosophy and geographical schools, (2^nded.).Tehran: Gitashenasy Press.  
19. Shokuei, H. (2000). New approaches in urban geography. Tehran: Samt Press.
20. Shikhy, M.T. (2005). Urban sociology, Tehran: Sherkat-e-sahamy Press.   
21. Zanganeh, S. S. (2013). The conversion of rural to urban areas on a national scale and the emergence of phenomenon on (crude cities). Rural studies, 4(3), 535-557. Tehran.
22. Zanganeh, Y., Samieipour, D., & Hamidian, A. (2013). Transformation of village to city and its role in regional development and urban system developments (Khorasa Razavy), geographical studies of arid zones, 4(13),17-36. Sabzevar.
23. Zebardast, E. (2014). The size of the city. Tehran: Center of the study of urbanization and architecture.  
24. Zia., T. M. H., & Amir, E. S. (2007). The process of village transformation to city and its consequences on Talesh city, Geography and Development, 11, (pp. 107-128). Zahedan.
25. Ziary, K. (2011). Schools, theories and models of regional planning, (2^nded.). Tehran: Tehran University Press.