بررسی کانون روایت در رمان های تاریخی جرجی زیدان

فصلنامه زبان و ادب فارسی

مقاله 8، دوره 9، شماره 30، خرداد 1396، صفحه 143-162   

نوع مقاله: علمی-پژوهشی

نویسندگان

آسیه گودرزی نژاد^{* 1}؛ امیربانو کریمی(مسئول مکاتبات)^{* 2}؛ عبدالحسین فرزاد^{* 3}

¹دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب، تهران، ایران

²استادزبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی،واحد تهران جنوب،تهران،ایران

³دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی،واحد تهران جنوب،تهران،ایران

چکیده

اصطلاح کانون روایت که اوّلین بار توسط ژرارژنت روایت شناس فرانسوی به کار گرفته شد، منظری است که نویسنده یا راوی برای نگریستن خود انتخاب می کند، یعنی دنیای داستان را از دریچه ی خود یا دیگران میبیند.گونه­ای از روایت که می توان کانون روایت را در آن بررسی کرد ،رمان تاریخی است. این نوع رمان شکلی از روایت داستانی است که تاریخ را بازسازی می کند. این پژوهش به بررسی تحلیلی کانون روایت و ارتباط راوی با کانون سازی در رمان­های تاریخی ـ عاشقانه جرجی زیدان ،پرداخته است. دراین پژوهش دانسته شد که جرجی زندان در رمان­های تاریخی خود،ازانواع کانون روایت بهره برده است.

کلیدواژه‌ها

رمان تاریخی؛ کانون روایت؛ جرجی زیدان؛ ژرار ژنت

مراجع

 

اخوت ،احمد،1371  ، دستور زبان داستان ،اصفهان: فردا

اسکولز،رابرت، 1383  ، درآمدی بر ساختار گرایی در ادبیات ، ترجمه ی فرزانه طاهری ، تهران : آگه .

ایگلتون ، تری ، 1388 ، پیش درآمدی بر نظریه ادبی ، ترجمه ی عباس مخبر ، تهران : مرکز .

ایوتا دیه ، ژان ، 1390 ، نقد ادبی در قرن بیستم ، ترجمه مهشید نو نهالی ، تهران : نیلوفر .

بارت ، رولان ،1388 ،درآمدی بر تحلیل ساختاری روایت ها ،به کوشش مارتین مک کوئیلان ، ترجمه ی فتاح محمدی ، گزیده ی مقالات روایت . تهران: مینوی خرد

 برتنس ، هانس ، 1384  ،مبانی نظریه ادبی ، ترجمه محمد رضا ابوالقاسمی ، تهران : ماهی

پارسا نسب ، محمد ،1390  ، نظریه و نقد رمان تاریخی فارسی ،  تهران ، چشمه

بی نیاز ،فتح اله ،1394 ، درآمدی بر داستان نویسی و روایت شناسی ،تهران : افراز .

پرینس، جرالد ،1391 ، روایت شناسی ( شکل و کارکرد روایت ) ،ترجمه محمد شهبا ، تهران : مینوی خرد

پورنامداریان ، تقی ، 1388  ،در سایه آفتاب ،تهران : سخن.

تودوروف ،رولان و اوئله ، رئال ،1378 ، جهان رمان ، ترجمه ی نازیلا خلخال ، تهران : مرکز .

تولان ، مایکل ،1393 ، روایت شناسی ، ترجمه ی سیده فاطمه علوی و  فاطمه نعمتی ، تهران : سمت .

توکلی ،حمید رضا ،1389  ، از اشارت های دریا ( بوطیقای روایت در مثنوی ) ، تهران : مروارید .

حداد عادل ، غلامعلی ،1385، دانشنامه ی جهان اسلام ، ج 10 ، تهران : بنیاد دایرﮤ المعارف اسلامی.

زیدان ، جرجی ،1344 ، عذراء قریش ، ترجمه ی محمد علی شیرازی ، انتشارات بنگاه مطبوعاتی گوتنبرگ .

ـــــــــــــــ ،1350  ، 17 رمضان ، ترجمه ی محمد علی شیرازی  ، شیراز : احمدی .

ـــــــــــــ ، 1362  ، ابومسلم خراسانی ، ترجمه ی محمد علی شیرازی ، نشر عارف .

ـــــــــــــــــــ ،1385  ، دوشیزه شامی ، ترجمه ی سید صابر منیری  ، تهران : پرسمان .

ـــــــــــــــــــ ، 1339 ، عباسه و جعفر برمکی ، ترجمه ی محمد علی شیرازی ، انتشارات بنگاه مطبوعاتی گوتنبرگ .

ــــــــــــــــــــ ، 1319  ، امین و مأمون ، ترجمه ی عبدالحمید اشراق خاور ، تهران : ارمغان .

ــــــــــــــــــــ ، 1349  ، فاجعه ی کربلا ،ترجمه ی محمد علی شیرازی ، چاپخانه آرمان .

شعیری ،حمید رضا ، 1389  تجزیه و تحلیل نشانه – معنا شناختی گفتمان ،تهران: سمت .

شفق ، اسماعیل و مدرسی ، فاطمه و یاسینی ، امید ،1392  ، بررسی کانون روایت در اسرار توحید ، پژوهشنامه ی نقد ادبی و بلاغت ، دوره ی 2 ، شماره 1 ، صص (1-20).

شهرامی ، محمد باقر و سر داغی ، محمد حسین ،1394  ، بررسی عنصر زاویه ی دید در منظومه ی خسرو و شیرین نظامی بر اساس الگوی روایت شناسی ژر ارژنت ، فصلنامه ی پژوهش های ادبی ، شماره 19 ، صص (99-116) .

علی زاده ، ناصر و سلیمیان ، سونا ، 1391  ، کانون روایت در الهی نامه ی عطار بر اساس نظریه ژنت ، مجله پژوهش های ادب عرفانی ، شماره 22 ، صص( 113-140 ) .

فلکی ، محمود ،1382 ، روایت داستان ( تئوری های پایه ای داستان نویسی ) ،تهران : بازتاب نگار .

کالر ، جاناتان ،1385 ، نظریه ی ادبی ، ترجمه ی ی فرزانه طاهری ، تهران : مرکز

گراهام ، آلن ، 1380  ، بینامتنیت ، ترجمه ی پیام پیام یزدان جو ، تهران : مرکز .

مارتین ، دالاس ،1382  ، نظریه های روایت ، ترجمه ی محمد شهبا ، تهران : هرمس.

مقدادی ، بهرام ،1378  ، فرهنگ اصطلاحات نقد ادبی ، تهران : فکر روز .

میر صادقی ، جمال ، 1385  ، عناصر داستان ، تهران : سخن .