بازآفرینی اسطورة گیلگمش در شعر عبدالوهاب بیاتی

پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی

مقاله 3، دوره 8، شماره 30، اسفند 1396، صفحه 71-85   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

علی نجفی ایوکی^{* 1}؛ فاطمه حاجی قربانی²

¹دانشیار زبان و ادبیات عرب، دانشگاه کاشان

²دانش‌آموختة زبان و ادبیات عرب، دانشگاه کاشان

چکیده

پژوهش حاضر می‎کوشد با روش بررسی متن ادبی و تحلیل محتوای آن، چگونگی حضور اسطورة گیلگمش و شیوه‎های فراخوانی و به کارگیری آن شخصیت را در سرودة‎ «مرثیّه إلی عائشه» از «عبدالوهاب البیاتی» (1926-1999) مورد بررسی و نقد قرار دهد؛ زیرا این شاعر کوشیده برای اصالت‌بخشی به سروده و پوشیده‎تر و ادبی‎تر کردن متن، با بهره‎گیری از شگرد نقاب، بیانی نمادین و سمبولیک داشته باشد و از رهگذر اسطورة گیلگمش و انکیدو مراد خویش را غیرمستقیم به مخاطب القا نماید. دخالت‎دهی اسطورة یادشده در متن شعری، این فرصت را به بیاتی داده است تا متنی منسجم و در هم تنیده به نمایش بگذارد. در دیگر سوی چنین استنباط می‎شود که هدف اصلی شاعر از کاربست این اسطوره در آن سروده، بیان مسألة سیاسی ـ اجتماعی و به چالش کشیدن آن باشد. آنچه را که در سرودة شعری شاهدیم این است که بیاتی معادل گیلگمش و عائشه معادل انکیدو قرار گرفته‎اند و به نقش‌آفرینی می‎پردازند.

کلیدواژه‌ها

اسطوره؛ گیلگمش؛ بیاتی؛ مرثیه إلی عائشه؛ خوانش سیاسی ـ اجتماعی

مراجع