تأثیر مناطق آزاد بر تجارت بین‌المللی؛ مطالعه موردی منطقه آزاد کیش

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقاله 10، دوره 9، شماره 2، اردیبهشت 1396، صفحه 157-177   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی استخراج ازرساله و پایان نامه

نویسندگان

بهمن احمدزاده^{* 1}؛ حیدر لطفی²

¹کارشناس ارشد بازرگانی بین المللی دانشگاه آجو کره جنوبی

²استادیار- جغرافیای سیاسی ، دانشگاه ازاد اسلامی واحد گرمسار ، گرمسار ، ایران

چکیده

  چکیده
تجارت بین‌المللی عبارت است از روابط تجاری یعنی صادرات و واردات کالاها و خدمات بین کشورهای مختلف جهان. بیشتر اقتصاددانان معتقدند که تجارت، موتور رشد و توسعه در جوامع امروزی است. عوامل بسیاری تجارت بین‌الملل را تحت تأثیر قرار می­دهند از جمله راهبردهای اقتصادی کشورها(راهبرد جانشینی واردات (راهبرد درون‌نگر) و راهبرد توسعه صادرات­(راهبرد برون‌نگر))، مقررات سازمان­های بین‌المللی و نیز شرایط سیاسی بین‌المللی. در این میان یکی از مدل‌هایی که رابطه نزدیکی با تجارت بین‌المللی دارد ایجاد مناطق آزاد است. با توجه به اینکه اهداف اولیه ایجاد مناطق آزاد عبارت‌اند از؛ توسعه صادرات و تنوع بخشیدن به آن، ایجاد فرصت­های شغلی، کسب درآمد ارزی، جذب سرمایه­های داخلی و خارجی، انتقال تکنولوژی پیشرفته، برقراری ارتباط سیستماتیک میان اقتصاد ملّی و اقتصاد جهانی. هدف اصلی این مقاله ارزیابی تأثیر مناطق آزاد بر تجارت بین‌المللی است. سؤال اصلی مقاله این است که آیا عملکرد مناطق آزاد تجاری به طور کلی و نیز منطقه آزاد تجاری کیش در تجارت بین‌المللی کشورمان مثبت بوده است؟ نتایج این تحقیق نشان می­دهد که در مجموع منطقه آزاد کیش به‌رغم داشتن زمینه­­ها و توان بالقوه برای توسعه و پیشرفت به دلیل ضعف امکانات و تأسیسات زیربنایی، عدم منابع تأمین درآمدها، عدم ثبات سیاسی، عدم جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی، عدم جایگاه تعریف شده در برنامه‌های کلان و راهبردهای توسعه اقتصادی کشور، نتوانسته است تأثیر مثبتی بر تجارت بین‌المللی داشته باشد. این تحقیق یک تحقیق کاربردی و روش آن نیز اسنادی است. با عنایت به قدمت کوتاه ایجاد مناطق آزاد تجاری در جهان مطالعات نظری گسترده‌ای در این زمینه وجود ندارد. لذا بخش قابل توجهی از مبانی نظری و روش‌شناسی تحقیق از مقالات لاتین و آمار و اطلاعات مورد نیاز منطقه آزاد کیش نیز از طریق اطلاعات کتابخانه‌ای و دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد تهیه گردیده است.
 

کلیدواژه‌ها

کلیدواژگان: تجارت بین‌المللی؛ مناطق آزاد؛ منطقه آزاد کیش

مراجع

- References

- Asa, P. R. and Jahed, M. 2012, factora in free trade – industrial, Singaporean journal of business economics and management studies Vol.1, no.5, 2012

- Foradori, P. and B. Malin, M. 2013, A WMD–Free Zone in the Middle East: Regional Perspectives, Project on Managing the Atom Belfer Center for Science and International Affairs John F. Kennedy School of Government Harvard University.

- Free Trade Zone and Port Hinterland Development, 2005, United Nations publication, Sales No. E.05.II.F.22

- Free Trade Zone Study, 2008, this research was prepared for Western Economic Western Economic Diversification Canada FTZ Diversification Canada

- GilaniNia, S. and Taleghani, M. Rafiasa, P. 2014, free zone and its importants in iran and the world, Arabian Journal of Business and Management Review (Nigerian Chapter) Vol. 1, No. 10, 2013.

- Guangwen, Meng, 2003, The Theory and Practice of Free Economic Zones: A Case Study of Tianjin, People’s Republic of China, Submitted to the Combined Faculties for the Natural Sciences and for Mathematics of the Ruprecht-Karls University of Heidelberg, Germany for the Degree of Doctor of Natural Sciences

- Import Substitution Strategy of Economic development, 2000, www.nipfp.org.in/.../pdf/.../1.%20Import%20Substitution%20Strategy%20Of%20Eco.

- Marc Siroën J. and Yücer, A. 2014, Trade Performance of Free Trade Zones, Place du Maréchal de Lattre de Tassigny 75775

- National export development program, 2011, www.ghanaiandiaspora.com/wp/wp.../National-Export-Development-Strategy.pdf

- Ruigrok, W. (2000). Komplementaritaeten - eine neue Sichtweise beim organisatorischen 'fit'. GDI_Impuls 2: 49-53.

- Sen, S. 2010, International Trade Theory and Policy: A Review of the Literature, Levy Economics Institute of Bard College, Working Paper No. 635.

-Hakimian, H. 2009, Iran’s Free Trade and Special Economic Zones: Challenges and Opportunities, University of Southern California (USC), 18–19 September 2009.

-Helpman, E.2012, international trade in historical perspective, Harvard University and CIFAR.

-Hveem, Helge (2000): “Explaining the Regional Phenomenon in an Era of Globalisation”, in Stubbs, R. & Underhill, G. (eds): “Political Economy and the Changing Global Order”, Oxford: Oxford University Press.

-Jayasuriya, K. )1994(. Singapore: The Politics of Regional Defintion. In: The Pacific Review, 7, 7, pp. 411–420.

-Rasagam, G, Zhihua Zeng, D.2014, Free Trade Zones – Learning From Global Experiences, AFDC “FTZ Seminar” Shanghai, June 2014

-The History and Future of International Trade, 2016, https://www.wto.org/english/res_e/booksp_e/historywto_e.pdf

-Tussie, D.) 2000(. The Coordination of Latin American Debtors: Is there a Logic behind the Story IN: Griffith-Jones, S. (ed.) Managing World Debt. Hertfordshire: Harvester Wheatsheaf

-Woods, N. )2000(. Making the IMF and World Bank more accountable. International Affairs 77(1), pp. 83-100

- Online resources

http://unctad.org/en/Pages/Home.aspx

http://www.freezones.ir/