ارائه مدل برنامه ریزی استراتژیک شهرداریها (مورد مطالعه شهرداری ملایر سال1400-1396)

آمایش محیط

مقاله 6، دوره 10، شماره 38، آذر 1396، صفحه 119-144   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

فخرالدین معروفی نقدهی¹؛ علیرضا امامی^{* 2}

¹(دانشیار دانشگاه کردستان)

²معاون اداری و مالی دانشگاه آزاد واحد ملایر

چکیده

امروزه نظام مالیاتی ارزش افزوده در تامین سه هدف عمده اجتماعی، اقتصادی و بودجه ای به ویژه تامین منابع درآمدی پایدار شهرداری هانقش عمده ای دارد. در بعد اجتماعی مهم ترین هدف وضع مالیات، کاهش فاصله طبقاتی و توزیع مجدد درآمدها و افزایش رفاه است، در حالی که هدف اقتصادی وضع مالیات، تامین منابع درآمدی پایدار جهت ارائه خدمات عمومی و رفاهی با کشش قیمتی پائین جهت سازمان های عمومی و تخصیص بهینه منابع بین بخشهای مختلف وکمک به تسریع فرایند توسعه ناحیه ای ویا منطقه ای می باشد. از سوی دیگر یکی از اساسی ترین مشکلات نظام مالیاتی و شهرداری های کشور، عدم وجودبرنامه استراتژیک و فقدانِ پیش بینی های علمی درآمدهای مالیاتی و در نتیجه تامین منابع درآمدهای پایدار شهرداری ها و کسری بودجه ساختاری است. عدم ثبات درآمدهای مالیاتی و در نتیجه مشکل تامین منابع درآمدی پایدار شهرداری ها ،باعث کاهش ایجادساختار  درآمدی پایدار در شهرداری ها و کاهش رفاه و خدمات به شهروندان و کسری بودجه فراوان شده است. در پژوهش حاضرابتدا بر اساس نظریه 56 نفر از خبرگان که شامل شهرداران سابق، مدیران شهرداری، اعضای شورای اسلامی دوره های مختلف  می باشد، بررسی و اولویت بندی در بین 8 سرفصل عمده درآمدی شهرداری و 82 زیر شاخه صورت می گیرد و بر اساس نتایج حاصله؛ مالیات بر ارزش افزوده به عنوان بهترین منبع درآمدی پایدارجهت شهرداری ها بویژه شهرداری ملایر تعیین و انتخاب می شود.در این تحقیق برای پیش بینی درآمدهای مالیاتی در طی سالهای 1396 لغایت 1400، با توجه به شرایط معادله و متغییرها و عدم وجود هم خطی، خود هم بستگی و همچنین نرمال بودن نمونه آماری، ثابت بودن انحراف معیار، از مدل رگرسیون خطی و سریهای زمانی ARMA  و برای  برآورد ظرفیت مالیاتی و محاسبه میزان کوشش مالیاتی استان از روشOLS  استفاده شده است. ارزش افزوده بخش های صنعت و معدن، خدمات، سرمایه گذاری در واحدهای صنعتی استان و درآمد سرانه خانوار استان، از مهم ترین عوامل مؤثر بر مالیات و ظرفیت مالیاتی استان است که در این مدل بعنوان متغییرمستقل در نظر گرفته می شود بر اساس نتایج تحقیق درصد کوشش مالیاتی استان 40 درصد محاسبه شده است. بر اساس نتایج این تحقیق علیرغم افزایش ارزش افزوده کالا ها وخدمات مصرفی و درآمدسرانه بر خلاف نظریه و مدل کالدور و نظریه سالواتوره بدلیل اجرای غلط  و تمرکز و عدم توزیع نا مناسب درآمدهای بخش های مختلف (82 درصد ارزش افزوده خدمات و تولید کالاها در 8 شهر صنعتی متمرکز است ) درآمد مالیاتی استان و منابع درآمدی پایدار شهرداری ها با نرخ مذکورافزایش نمی یابد. لذا به منظور تعدیل مشکل مذکور پیشنهادهایی در انتها مبنی بر                 1- مالیات ارزش افزوده از مصرف کننده کالای نهائی دریافت شود 2- به منظور افزایش بهره وری منابع و اجرای اصل 44 قانون اساسی ؛وظیفه جمع آوری مالیات بر ارزش افزوده از دولت جدا و به شهرداری ها محول شود3- با مشارکت شهرداری ها و اصناف، سیستم های صندوق خرید و فروش الکترونیکی ایجاد شود تا فرار مالیاتی، رانت مالیاتی، مشارکت و توزیع مناسب منابع صورت پذیرد و مودیان مالیاتی به طور صحیح شناسائی شوند

کلیدواژه‌ها

درآمد مالیاتی؛ برنامه ریزی استراتژ یک؛ درآمد شهری؛ مدل رگرسیون و مدل ARMA

مراجع

 

1)        آخوندی، ف (1393)، نقش پایداری درآمد شهرداری ها در تحقق اهداف توسعه شهری، اقتصادشهر، سال چهارم ،شماره16، 73-70.

2)        افشاری، م (1393 ) ویژگی های اساسی مالیات بر ارزش افزوده به عنوان منبع درآمدی قابل اتکاء برای شهرداری ها، اقتصاد شهر ،شماره 14 ، 35-26

3)        اکبری، نعمت الله و یار محمدیان، ناصر (1393) محاسبه میزان درامدی پایدار شهرداری در صورت تقسیط عوارض ساختمانی (مطالعه موردی؛ شهرداری اصفهان)، فصلنامه اقتصاد و مدیریت شهری، شماره 11، 115-103

4)        ابریشمی، حمید ومهرآرا، محسن " اقتصادسنجی کاربردی )رویکردهای نوین)"؛ تهران :مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه، چاپ اول، بهار1393

5)        ابوطالب، پرویز "مالیه عمومی" تهران، نشر امیر کبیر، چاپ ششم، 1391

6)         التونی، ناجی " وضعیت مالیات در کشورهای عربی عضو همکاری خلیج فارس در 2013-2008" ترجمه حسنی ، کاوه (1393)

7)        ارشدی، بهروز و همکاران "تأثیر مالیات بر ارزش افزوده در اقتصاد ایران "فصلنامه پژوهش ها وسیاست های اقتصادی، سال نوزدهم، شماره 58، تابستان 1392 صفحات 758-727

8)        امینی، علیرضا و همکاران"پیش بینی درآمدهای مالیاتی استان قزوین با استفاده از مدل سریهای زمانی و روش مداخله ای طی سالهای 1374- 1392" فصلنامه پژوهش ها و سیاست های اقتصادی، سال شانزدهم،شماره 47،پاییز1393

9)        بصیری،پارسا، نیره و اکبری (1392)، پایداری درامدشهرداری ها و توسعه شهری پایدار؛ مطالعه موردی شهرداری همدان . نخستین همایش توسعه شهری پایدار، شهریور ماه 1392، تهران

10)    بنار، شکرالله، ابوالحسنی هستیانی، اصغر، شایگانی، بیتا، دژپسند، فرهاد (1393) نحوه تامین مالی پروزه های شهری و کارآئی خدمات شهر (مطالعه موردی شهرداری تهران) اقتصاد و مدیریت شهری، شماره چهارم ف صفحات 155- 131 

11)    پژویان؛ جمشید "بررسی اقتصادی مالیات بر شرکتها" وزارت اقتصاد و دارایی، 1393

12)    پژویان، جمشید "حوزه مالیه عمومی در اقتصاد شهری" فصلنامه اقتصاد شهر، سال چهارم شماره 14، تابستان 1393

13)    تفضلی، فریدون " اقتصاد کلان " انتشارات نی، چاپ سوم، 1393

14)    خالوزاده، حمید و همکاران"مدل سازی غیرخطی و پیش بینی درآمدهای مالیاتی کشور "فصلنامه تخصصی مالیات، دوره جدید، شماره دوم، سال شانزدهم، پاییز 1393

15)    خوش چهره، محمد "برنامه ریزی و توسعه "تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم، 1393

16)     دانش جعفری، داوود، پورزندی، محمد حسین و افشاری ف زهرا ( 1394) بررسی تامین منابع مالی شهرداری ها ف اقتصاد شهر، شماره 24، 14-8

17)    دانش جعفری داوود؛ باباجانی، جعفر؛ کریمی، اسبوئی، سمانه (1395)ارزیابی پایداری منابع مالی و درآمدی شهرداری تهران، شماره 17، 34-15

18)    دانش جعفری داوود؛ کریمی، سمانه(1394) خصوصی سازی خدمات شهری روشی پایدار در تامین مالی و درآمدی شهرداری ها مورد مطالعه شهرداری تهران، چهارمین همایش مالیه شهرداری ها، دی ماه 1394- تهران 

19)    دیوید، فرد آر ( 1393) مدیریت استراتژیک. ترجمه علی پارسائیان و سید محمد اعرابی، چاپ 14، تهران، دفتر پژوهش فرهنگی

20)    روزبه، فیروز "بررسی اثرات اجرای مالیات بر ارزش افزوده بر تورم در اقتصاد ایران " فصلنامه پژوهش های اقتصادی (رشد وتوسعه پایدار) سال چهاردهم، شماره سوم، پائیز 93، 119-93

21)    زیاری ف کرامت الله (1392)، توسعه پایدار و مسئولیت برنامه ریزان شهری در قرن بست و یکم، دانشگاه تهران، زمستان 1392

22)    رابینسون، ریچارد و پیرس، جو "برنامه ریزی و مدیریت استراتژیک" ترجمه خلیلی شورینی، سهراب ،چاپ سوم، 1388

23)    شرزه ای، غلامعلی و ماجد، وحید (1393) تامین مالی پایدار شهر و چگونگی تامین مالی به منظور توسعه پایدار شهری، مدیریت شهری، ویژه نامه بهار و تابستان، 316-299

24)    شیرین بخش، شمس الله و حسن خوانساری، زهرا،" کاربرد EVIEWS در اقتصاد سنجی" پژوهشکده امور اقتصادی، تهران،1393  

25)    طیب نیا، علی (1393)، " فرآیند تورم در ایران، تهران، جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران، ص 79 و 80.

26)     عباسی نژاد، حسین (1392) "تحلیل اثر افزایش قیمت فرآورده های نفتی بر بخش های اقتصادی با استفاده از جدول داده- ستانده"، پژوهشنامه بازرگانی، بهار85، شماره 38، ص 8.

27)    عرب مازار، عباس، زایر، آیت"برآورد ظرفیت بالقوه اقتصادی مالیات در ایران" فصلنامه مالیات، سال شانزدهم، شماره 2،پاییز 1393

28)    فلاحتی،علی و همکاران(1393)" برآورد ظرفیت مالیاتی کشور با استفاده از شبکه های عصبی" فصلنامه مالیات، سال هجدهم، شماره 8،بهار و تابستان 1393

29)    گجراتی، دامودار "مبانی اقتصادسنجی"ترجمه ابریشمی، حمید انتشارات دانشگاه تهران، 1392

30)    کستلز، جان و همکاران " ظرفیت های مالیاتی دولت های محلی اسپانیا " ترجمه خزدوزی ، بیژن ( 1391) انتشارات سازمان اقتصاد ودارائی

31)    لیتهولد ، ژائو "کوشش مالیاتی در چین" ترجمه حسنی،کاوه .1393. انتشارات دانشگاه تهران

32)    مظفری، غلامحسین، پاپلی یزدی، م. ح؛ وثوقی، فاطمه؛ حاتمی نژاد،  حسین  (1395) نشریه پژوهش و برنامه ریزی شهری، سال هفتم، شماره 24، بهار 1395

33)    مرکز آمار ایران و سالنامه آماری استان، سال های 1380لغایت 1392

34)    مرکز آمار ایران (1394)، جدول داده – ستانده ایران سال 1394، با اصلاحات سال 1394

35)    منجذب، ع. " آثار مالیات بر توزیع درآمد " فصلنامه مالیات، سال بیست ویکم، شماره 6 ، بهار و تابستان 1392، 34

36)     نوفرستی، م."ریشه واحد وهم جمعی در اقتصاد سنجی"، موسسه خدمات فرهنگی رسا، تهران .  

37)    نادران، الیاس، رنجبرکی، علی (1392) "پیامدهای اجرای مالیات بر ارزش افزوده و زمینه سازی برای اجرای موفقیت آمیز آن در ایران" فصلنامه مجلس و پژوهش، سال چهاردهم، شماره 56.

38)  -Giesecke, J. A. & Hoang N. T. (2014). ”Modeling value-added tax in the presence of multi-production and differentiated exemptions”, Journal of Asian Economics, vol. 21(2), pages 156-173, April.

39)  Keen, Michael. & Lockwood, Ben. (2015).”The value added tax: Its causes and consequences”, Journal of Development Economics, Vol. 92, No. 2, Pp 138-151.

40)  Onji, Kazuki (2013) :”The response of firms to eligibility thresholds: Evidence from the Japanese Value-added tax” , Journal of Public Economics, vol. 93(5-6), pages 766-775, June..

41)  Jaime Acosta-Margain  (2014)”tax-benefit incidence of value added tax on food and medicine to found progressive social expenditure” ;journal of development economics,vol.96,no.4,Pp 76-82”           

42)  Eimer,Leahy (2015) :”policy paper the Distributional effects of value added tax in Ireland”, Economic and Social Review    , Vol. 42, No. 2, Summer, 2015, pp. 213–235        

43)  Eric, Toder- Joseph, Rosenberg(2013)” EFFECTS OF IMPOSING A VALUE-ADDED TAX   TO REPLACE PAYROLL TAXES OR CORPORATE TAXES”Regional planning : vol, 2,no6,pp121-135