پایش سازگاری کاربری های اراضی با برنامه ریزی صنعتی در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی (مطالعة موردی: شهرستان ساری)

آمایش محیط

مقاله 8، دوره 10، شماره 38، آذر 1396، صفحه 169-190   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسنده

رضا لحمیان^*

عضو هیئت علمی دانشگاه علمی پیام نور _ رئیس دانشگاه دولتی گرمسار

چکیده

برنامه‌ریزی به  HYPERLINK "https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B4_%D8%A8%DB%8C%D9%86%DB%8C" \o "پیش بینی" پیش بینی  HYPERLINK "https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%87" \o "آینده" آینده و ساختن آینده تا حدودی قابل تصور کمک می‌ نماید. در واقع برنامه ریزی به آینده می نگرد و پلی است بین آنجایی که هستیم و آنجایی که می‌خواهیم برویم. رشدسریع و بی مهار جمعیت بشر، بهره برداری بی وقفه از معادن، قطع درختان و نابودی جنگل ها، تخریب مراتع و پوشش های گیاهی طبیعی زمین، آلودگی های منابع آبی و هوا ناشی از فعالیت های صنعتی از سالیان گذشته تا امروز، چرخه زیستی خانه مشترک همه موجودات زنده، زمین را با خطر مواجه ساخته است. یکی از مسائلی که سبب افزایش ناهنجاری در صنایع و فعالیت های صنعتی می گردد عدم توجه به عوامل اساسی مؤثر در تعیین قابلیت های صنعتی به خصوص برنامه ریزی و در نظر گرفتن تمهیدات لازم پیش از شروع فعالیت های مرتبط با آن می باشد. پژوهش حاظر نیز با هدف برنامه ریزی و یافتن مکان های بهینه جهت فعالیت های صنعتی در شهرستان ساری انجام شده است. به همین منظور از سامانه قدرتمند تصمیم گیری چند معیاره و تلفیق آن با سامانه اطلاعات جغرافیایی استفاده شده است. ابتدا معیارها و لایه های اطلاعاتی مورد نظر با راهنمایی متخصصان و همچنین تحقیقات صورت گرفته در گذشته تهیه گردید. مهمترین عامل در تصمیم گیری معیار زیست محیطی با وزن 7/0 شناسایی گردید. پس از تخصیص اوزان به معیار ها با فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و تلفیق آن در محیط نرم افزاری Arc GIS10.3 نقشه نهایی حاصل گردید. در پایان حدود 169780 هکتار از اراضی یعنی 17 درصد از اراضی کل شهرستان با تفسیر کاملا مناسب شناسایی گردید.

کلیدواژه‌ها

کاربری اراضی؛ برنامه ریزی؛ سامانه اطلاعات جغرافیایی؛ شهرستان ساری؛ پایش سازگاری

مراجع

 

1-        امان پور،سعید و حسن پور، سحر. 1395 . سطوح برخورداری از خدمات بهداشت و درمان در شهرستانهای استان خوزستان با بهره گیری از تکنیک فرایند سلسله مراتبی فازی (Fuzzy AHP). فصلنامۀ آمایش محیط، 10 (37): 64-37.

2-        ایمانی، بهرام و فیروزی مجنده، ابراهیم و کانونی، رضا. 1395­. پراکنش مکانی فضاهای سبز و اولویتبندی تناسب اراضی با هدف مکانیابی بهینه ی پارک (مطالعه موردی: شهر اردبیل). فصلنامۀ آمایش محیط، 10 (37): 98-65.

3-        تقدیسی، ا.، پیری،س.، بهاری،ع. 1391 .تحلیل فضایی و سطح بندی شاخص های توسعۀ خدمات بهداشتی- درمانی با استفاده از تحلیل عاملی و تکنیک خوشه ای (مطالعۀ موردی: شهرستانهای استان گیلان). فصلنامۀ آمایش محیط، 5 (18): 176-145.

4-Piatkowski P, D., & Marshall E, W. (2015). Not all prospective bicyclists are created equal: The role of attitudes, socio-demographics, and the built environment in bicycle commuting. Travel Behaviour and Society, 2(3), pp 166–173. Retrieved from http:// doi.org/10.1016/j.tbs.2015.02.201

5- Saneinejad, S., Roorda, M. J., & Kennedy, C. (2012). Modelling the impact of weather conditions on active transportation travel behaviour. Transportation Research Part D: Transport and Environment, 17(2), 129–137.

6- Singleton, P. A., & Clifton, K. J. (2013). Pedestrians in Regional Travel Demand Forecasting Models: State-of-the-Practice. In 93nd Annual Meeting of th Transportation Research Board

7- Luo Lingjun, He Zong, Hu yan (2006). “STUDY ON LAND USE SUITABILITY ASSESSMENT OF URBAN-RURAL PLANNING BASED ON REMOTE SENSING—A CASE STUDY OF LIANGPING IN CHONGQING Progress in Planning, Volume 62, Issue 1,Pages 3-65

8- Rodríguez, D. A., Merlin, L., Prato, C. G., Conway, T. L., Cohen, D., Elder, J. P., … Veblen-Mortenson, S. (2015). Influence of the Built Environment on Pedestrian Route Choices of Adolescent Girls. Environment and Behavior (Vol. 47).

9- Satish Kumar, V.K. Bansal (2016) A GIS-based methodology for safe site selection of a building in a hilly regionOriginal Research Article Frontiers of Architectural Research, Volume 5, Issue 1, March 2016, Pages 39-51

10- Ye Duan, Hailin Mu, Nan Li, Linlin Li, Zhaoquan Xue (2016). “Research on Comprehensive Evaluation of Low Carbon Economy Development Level Based on AHP-Entropy Method: A Case Study of Dalian “Original Research Article Energy Procedia, Volume 104, December 2016, Pages 468-474

11- Lawson, C. T., Chen, C., & Gong, H. (2010). Advanced Applications of Person-based GPS in an Urban Environment.1003-1017

12- Jiuping Xu, Xiaoling Song, Yimin Wu, Ziqiang Zeng (2015), GIS-modelling based coal-fired power plant site identification and selectionOriginal Research Article Applied Energy, Volume 159, 1 December 2015, Pages 520-539

13- Ljubomir Gigović, Dragan Pamučar, Darko Lukić, Slobodanka Marković (2016) GIS-Fuzzy DEMATEL MCDA model for the evaluation of the sites for ecotourism development: A case study of “Dunavski ključ” region, SerbiaOriginal Research Article Land Use Policy, Volume 58, 15 December 2016, Pages 348-365

14- Annet Kempenaar, Judith Westerink, Marjo van Lierop, Marlies Brinkhuijsen, Adri van den Brink (2016). “Design makes you understand”—Mapping the contributions of designing to regional planning and development” Landscape and Urban Planning, Volume 149, May 2016, Pages 20-30

15-Wei Gu*, Jian Guo, Ke Fan, Edwin H.W. Chan (2016). “Dynamic Land Use Change and Sustainable Urban Development in a Third-tier City within Yangtze Delta” Procedia Environmental Sciences 36 ( 2016 ) 98 – 105. www.sciencedirect.com

16- Mulliner E, Smallbone K, Maliene V (2013). "An assessment of sustainable housing affordability using a multiple criteria decision making method". Omega. 41 (2): 270–79. 

17- Fosgerau, M., Frejinger, E., & Karlstrom, A. (2013). A link based network route choice model with unrestricted choice set. Transportation Research Part B:Methodological, 56, 70–80. http://doi.org/10.1016/j.trb.2013.07.012

18- Aly MH, Giardino JR, Klein AG. 2005. Suitability assessment for New Minia City, Egypt: a GIS approach to engineering geology. Environmental & Engineering Geoscience, 11(3): 259-269.

19- Bojorquez-Tapia LA, Diaz-Mondragon S, Ezcurra E. 2001. GIS-based approach for participatory decision making and land suitability assessment. International Journal of Geographical Information Science, 15(2): 129-151.

20- Ishizaka and Labib A. 2009. Analytic Hierarchy Process and Expert Choice: Benefits and Limitations, ORInsight, 22(4): 201-220.

21- Janardhana Raju NT, Reddy VK and Munirathnam P. 2006. Subsurface dams to harvest rainwater- a case study of the Swarnamukhi River basin. Southern India. Hydrology Journal, 14:

22- Malczewski J. 2006. GIS-based multicriteria decision analysis: a survey of the literature. International Journal of Geographical Information Science, 20(7): 703-726.

23- Oswald M. 2004. Implementation of the analytical hierarchy process with VBA in ArcGIS. Computers and Geosciences, 30: 637-646.

24- Saaty TL. 1980. The Analytical Hierarchy Process. McGraw Hill, New York. 350 pp.

25- Saaty TL. 2000. Fundamentals of Decision Making and Priority Theory. 2nd ed. Pittsburgh, PA: RWS Publications, p.11.

26- Saaty TL. 2002. Decision-making with the AHP: Why is the principal eigenvector necessary. European Journal of Operational Research, 145: 85-91.

27- Svoray T, Bar P, Bannet T. 2005. Urban land-use allocation in a Mediterranean ecotone: Habitat Heterogeneity Model incorporated in a GIS using a multi-criteria mechanism. Landscape and Urban Planning, 72(4): 337-351.

28- Ying X, Zeng GM, Chen GQ, Tang L,Wang KL, Huang DY. 2007. Combining AHP with GIS in synthetic evaluation of ecoenvironment quality-A case study of Hunan Province, China. Ecol Model, 209 (2-4): 97-109.