بررسی تطبیقی فرایندهای آوایی و واجی در گویش بختیاری با فارسی دری

مطالعات ایلات و عشایر

مقاله 2، دوره 7، شماره 2، اسفند 1396، صفحه 25-50   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

محمدتقی فاضلی^{* 1}؛ عبدالعزیز موحد نساج²

¹استادیارگروه تاریخ، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران

²استادیار گروه تاریخ، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران.

چکیده

بشر برای انتقال و اخذ پیام و ایجاد ارتباط با همنوعان خود از وسیله ­ای به نام زبان استفاده کرده است. زبان مهمترین وسیله و ابزار ارتباط به شمار می­آید و زبان به عنوان نهاد اجتماعی است. بدین معنی که افراد یک اجتماع به منظور آگاهی از مقاصد و نیات یکدیگر  و برقراری  ارتباط  با همدیگر عناصر آن را برقرار کرده­اند، به عبارت دیگر نقش و وظیفه­ی آن در همه­ی اجتماع یکسان است، شکل آن الزاماً در همه­ی جوامع یکسان نیست نحوه­ی عمل آن در همه­ی اجتماع  با اجتماع دیگر آشکارا تفاوت دارد، از نظرزبانشناسان عوامل جغرافیایی و اجتماعی در پیدایش گویش­ها موثرند. از آنجا که در بسیاری ازگویش­ها و لهجه­ها تغییرات و تحولات زبانی یکسان نیست. مثلا تحولات زبانی در زبان معیار؛ فارسی تهرانی در مرکز سریعتر از سایر گویش­های ایرانی که در مناطق جغرافیایی دور افتاده مانند بختیاری و لری و دزفولی و غیره صورت       می­گیرد. مردم خوزستان به یکی از گویش­های ایرانی سخن می­گویند که جزء گویش­های جنوب غربی ایران محسوب می­شود. مانند گویش­های شوشتری-لری- لکی و ... در این جستار سعی شده است به بررسی فرایند­های واجی و آوایی و تبدیل و دگرگونی واج­ها  به واج­های دیگر با توصیف به روش علمی در گویش بختیاری و مقایسه با فارسی دری (زبان معیار) پرداخته شود. همچنین برخی از تحولات آوایی دیگر مطابق موازین زبان شناسی به این گویش پرداخته شده است، مانند:  قلب- ابدال – افزایش- همگونی- ناهمگونی – و... .
البته بررسی این فرایندها شاید بتواند بخشی از سیر تحولات زبان فارسی را بازگو نماید          

کلیدواژه‌ها

زبان؛ فرایند آوایی(واجی)؛ گویش بختیاری

مراجع