استفاده از نمودار علت و معلول جهت بررسی علل وَرشکستگی و اُفت صنایع داخلی به کمک رویکردهای QFD و FMEA

فصلنامه مدیریت راهبردی در سیستم های صنعتی (مدیریت صنعتی سابق)

مقاله 5، دوره 11، شماره 35، خرداد 1395، صفحه 69-84   

نویسندگان

محمدامین حسامی نژاد^{* 1}؛ مهناز زارعی²؛ محمدباقر مؤیدی¹

¹دانشجوی کارشناسی ارشد، مهندسی صنایع، دانشکده مهندسی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران

²استادیار گروه مهندسی صنایع دانشکده مهندسی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران

چکیده

با توجه به اینکه در سالیان اخیر صنایع داخلی با اُفت شدیدی مواجه گردیده اند و بعضی از آنها وَرشکسته شده و برخی نیز در آستانه وَرشکستگی می باشند، وجود تحقیقی که بتواند دلائل وَرشکستگی صنایع داخلی را به صورت ساده و کاربردی به تصویر کشیده و قابل انعکاس به مسؤلینِ محترمِ دولت، نمایندگان مجلس، قوۀ قضائیه و سایر ارگانهای دولتی و خصوصی باشد، کمتر به چشم خورده است. از این رو نویسندگان مقاله کوشیده اند تا در مرحلۀ اول بخش عمده ای از دلائل وَرشکستگی و اُفت صنایع داخلی را از نوشته ها و سخنانِ مسؤلینِ کشوری و کارشناسان و متخصصین، استخراج نمایند. در گام دوم نیز این دلائل به رؤیت کارشناسان خبره و مشاورین وزارت صنایع و معادن رسانده شده است. سپس با استفاده از ابزار توسعه کیفیت (QFD) و روش تجزیه و تحلیل اثرات و حالات خطا (FMEA)، بیش از 90 مشکل و مسألۀ استخراج شده دسته بندی و اولویت بندی، و نتایج حاصل به عنوان ورودی برای ترسیم نمودار علت و معلول (نمودار استخوان ماهی) به کار گرفته شده است. در این مقاله جهت رسم نمودارِ علت و معلول، دلائل وَرشکستگی و اُفت صنایع داخلی به هشت قسمت دسته بندی شده اند: 1. دولت، 2. صنایع داخلی، 3. قاچاق کالا، 4. بانک، 5. قوه قضائیه، 6. مجلس، 7. محیط و8. مردم. این نمودار از یک طرف می تواند به سادگی نشان دهندۀ مشکلات صنایع داخلی به ترتیب اهمیت باشد و از طرف دیگر ارگان ها و سازمان های مرتبط را برای حل مسائل مشخص نماید. تحقیق حاضر از لحاظ هدف، پژوهشی عملی است، و از لحاظ ماهیت و روش، تحقیقی توصیفی-کاربردی می باشد که در آن جهت جمع آوری اطلاعات از روش کتابخانه ای استفاده شده است و از قضاوت افراد خبره نیز جهت اعتبار روایی و پایایی آن بهره گرفته شده است.

کلیدواژه‌ها

ابزار توسعۀ کیفیت؛ روش تجزیه و تحلیل اثرات و حالات خطا؛ نمودار علت و معلول (نمودار استخوان ماهی)؛ وَرشکستگی و اُفت صنایع داخلی

مراجع

1. Almannai, B., Greenough, R. & Kay, J. (2008). A decision support tool based on QFD and FMEA for the selection of manufacturing automation technologies. Robotics and Computer-Integrated Manufacturing, 24(4), 501-507.
2. Amiri, A. H. & Koosha, M. (2012). Statistical quality control. Tehran: Negeah e danesh.
3. Biglarbeygi, F. (2004). Designing of a model for determine critical defects of a product by FMEA, QFD & Pareto_Ishikawa Techniques. The fifth international conference on Quality Managers in Tehran.
4. Chen, L. & Ko, W. (2009). Fuzzy linear programming models for new product design using QFD with FMEA. Applied Mathematical Modeling, 33(2), 633-647.
5. Chen, Sh. & Yang, Ch. (2004). Applications of Web-QFD and E-Delphi method in the higher education system. Human Systems Management, 23(4), 245-256.
6. Chen, Sh. (2016). Determining the service demands of an aging population by integrating QFD and FMEA method. Quality & Quantity, 50(1), 283-298.
7. Gaeini, A. & Zavar Sabegh, M. H. (2013). Statistical quality control. Tehran: Harekat e no.
8. Hassan, A., Siadat. A., Dantan, J. & Martin, P. (2010). Conceptual process planning – an improvement approach using QFD, FMEA, ABC methods. Robotics and Computer-Integrated Manufacturing, 26 (4), 392-401.
9. Korayem, M.H. & Ervani, A. (2008). Improvement of 3P and 6R mechanical robots reliability and quality applying FMEA and QFD approaches. Robotics and Computer-Integrated Manufacturing, 24(3), 472-487.
10. Lin, W.T., Chen, S.C., Jang, H.F. & Wu, H.H. (2006). Performance evaluation of introducing QS-9000 to the Taiwanese semiconductor industry. The International Journal of Advanced Manufacturing Technology, 27 (9&10), 1011–1020.
11. Maleki, A. R., Zohor, A. R., Ebadifard Azar, F., Rezaie, K., & Ebadian, M. (2010). An integrated approach in healthcare system in accordance with QFD/ FMEA. Payesh Journal, 9(2), 117-130.
12. Puglieri, F. N. & Ometto, A. R. (2011). Environmental and operational analysis of ecodesign methods based on QFD and FMEA. Glocalized Solutions for Sustainability in Manufacturing: Proceeding of the 18th CIRP International Conference on Life Cycle Engineering, Germany, May 2nd-4th, 142-147
13. Sullivan, L. P. (1986). Quality function deployment. Quality Progress, 25(1), 39–50.
14. Tay, K. M. & Lim, Ch. P. (2006). A guided rules reduction system for prioritization of failures in fuzzy FMEA. Applications of Soft Computing, 36(1), 301-310.