نقش ابعاد حمایت اجتماعی در پیش بینی اشتیاق شغلی معلمان زن مدارس استثنایی دوره ابتدایی شهر اهواز

روان‌شناسی فرهنگی زن

مقاله 5، دوره 9، شماره 33، مهر 1396، صفحه 63-75   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

عزت اله قدم پور^{* 1}؛ لیلا منصوری²؛ حدیث بکدلی نصرآباد³

¹دانشگاه لرستان، گروه روان شناسی، خرم اباد، ایران.

²دانشگاه لرستان، گروه روان شناسی تربیتی، خرم اباد، ایران.

³دانشگاه لرستان، گروه روان شناسی عمومی، خرم اباد، ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش ابعاد حمایت اجتماعی در پیش­بینی اشتیاق شغلی معلمان زن مدارس استثنایی دوره ابتدایی شهر اهواز بود. نمونه پژوهش شامل 132 نفر از جامعه مذکور بود که به روش نمونه­ گیری تصادفی طبقه­ای انتخاب شدند. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی بود. به منظور جمع­ آوری داده­ها از پرسشنامه ­های حمایت اجتماعی فلیپس (1986) و اشتیاق شغلی سالانوا و شوفلی (2001) استفاده گردید. داده ­ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین حمایت اجتماعی  و مؤلفه­ های آن یعنی دوستان  و خانواده با اشتیاق شغلی رابطه مثبت و معنی­دار وجود دارد و بین  مؤلفه سایرین و اشتیاق شغلی رابطه معنی­ داری وجود ندارد. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نیز بیانگر آن بود که از بین ابعاد حمایت اجتماعی تنها مؤلفه خانواده قادر به پیش­بینی اشتیاق شغلی به صورت معنی ­دار بود. بنابراین بر اساس یافته ­ها می ­توان بیان کرد که حمایت اجتماعی نقش بسزایی در افزایش اشتیاق شغلی معلمان مدارس استثنایی دارد.

کلیدواژه‌ها

حمایت اجتماعی؛ اشتیاق شغلی؛ معلمان زن مدارس استثنایی

مراجع

- ابراهیمی قوام، صغری. (1371). بررسی اعتبار سه مفهوم منبع کنترل، عزت نفس و حمایت اجتماعی. پایان نامه کارشناسی ارشد روان شناسی تربیتی. دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران.

- اسمعیلی، محمدرضا؛ سالاری، حامد و بخشنده حسین. (1394). اثر حمایت اجتماعی (خانواده و سرپرست) بر فرسودگی شغلی کارکنان ادارات ورزش و جوانان استان یزد: نقش واسطه ای تعارض کار-خانواده. فصلنامه علوم تربیتی و روان شناسی. 4(1)، 103-93.

- بابایی امیری، ناهید؛ حقیقت، سارا و عاشوری، جمال. (1395). ارتباط فرسودگی شغلی، حمایت اجتماعی ادراک شده و سرسختی روان شناختی با سلامت روان. مجله علمی دانشکده پرستاری و مامایی، 24(2)، 127-120.

- پورعباس، علی؛ عابدی، محمدرضا و باغبان، ایران. (1392). اثربخشی کارگاه های خودکارآمدی حرفه ای بر اشتیاق شغلی کارکنان بخش اداری اصفهان. فصلنامه مشاوره شغلی و سازمانی. 5(17)، 50-37.

- خسروی، ولی اله. (1389). بررسی رابطه هویت سازمانی در کارکنان شرکت گاز استان خوزستان. پایان نامه کارشناسی ارشد روان شناسی صنعتی و سازمانی، دانشگاه شهید چمران اهواز.

- خوش کنش، ابوالقاسم؛ اسدی، مسعود؛ شیرعلی، اصغر و کشاورزافشار، حسین. (1389). نقش نیازهای بنیادین و حمایت اجتماعی در سازگاری اجتماعی دانش آموزان مقطع متوسطه. فصلنامه روان شناسی کاربردی، 4(1)، 82-94.

- دباشی، فرزانه؛ نوری، ابوالقاسم؛ عریضی؛ حمیدرضا و دیباجی، میثم. (1395). پیش بینی تمایل به ترک شغل کارکنان بر اساس عوامل فردی، شغلی و سازمانی. دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی. 17 (2)، 54-45.

- صفرزاده، سحر؛ نادری، فرح؛ عسگری، پرویز؛ عنایتی، میرصلاح الدین و حیدری، علیرضا. (1391). رابطه جو سازمانی نوآورانه و اشتیاق شغلی با رفتار مدنی سازمانی در کارکنان زن. فصلنامه علمی-پژوهشی زن و فرهنگ، 4(14)، 82-69.

- عسگری، پرویز و نکل زاده، مریم. (1390). رابطه استرس شغلی، حمایت اجتماعی با خشنودی شغلی در کارکنان شرکت ملی حفاری. یافته های نو در روان شناسی، 5(14)، 50-36.

- فاتحی زاده، مریم؛ نقوی، اعظم و سلطانی، مرضیه. (1386). بررسی ارتباط بین حمایت اجتماعی و تعارض کار/خانواده. فصلنامه مشاوره شغلی و سازمانی. 1، 132-111.

- کردی، الهه و ناستی زایی، ناصر. (1394). رابطه سبک رهبری خدمتگزار و یادگیری سازمانی با اشتیاق شغلی معلمان مدارس استثنایی. فصلنامه مشاوره شغلی و سازمانی. 7(23). 91-68.

- محبوبی، پریسا. (1386). رابطه حمایت اجتماعی با رضایت شغلی معلمان شهر اهواز. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اهواز.

- ملکی فراهانی، بهاره و جعفری، پریوش. (1393). نقش رهبری معنوی و سرمایه روان شناختی در اشتیاق شغلی معلمان در مدارس متوسطه دولتی دوره اول و دوم دخترانه منطقه چهار تهران. نوآوری های مدیریت آموزشی. 10(1). 137-121.

- مهرابی زاده هنرمند، مهناز؛ آتش افروز، عسگر؛ شهنی ییلاق، منیجه و رضایی، شبنم. (1392). مقایسه سلامت عمومی، استرس شغلی و فرسودگی شغلی معلمان مدارس استثنایی و عادی. دانشور رفتار، 20(9)، 64-53.

- ندرلو، معصومه و یغمایی، فریده. (1393). کیفیت زندگی کاری معلمان شاغل در مدارس استثنایی، روان پرستاری، 2(2)،  66-57.

- Bakker, A.B., Demerouti, E. (2008). Towards a model of work engagement. Career Development International, 13, 3, 209-223.

- Bakker, A. B., Demerouti, E., & Euwema, M. C. (2005). Job resources buffer the impact of job demands on burnout. Journal of Occupational Health Psychology, 10(2), 170-180.

- Bakker AB., Leiter MP. (2010). Work engagement: A handbook of essential theoryand research, (1ed), New York: Psychology Press.

- Baskeen, R.M. (2007). The moderator-mediator variable distinction in social psychology research: Conceptual, strategic, and statistical consideration. Journal ofPersonality and Social Psychology, 51, 1173-1182.

- Coetzer, C. F., & Rothmann, S. (2007). Job demands, job resources and work engagement of employees in a manufacturing organisation. Southern African Business Review, 11(3), 17-32.

- Charyton C, Elliott JO, Lu B, Moore JL. The impact of social support on health related quality of life in persons with epilepsy. Epilepsy Behav. 2009;16(4):640-5.

- Christian, M. S., Garza, A. S., & Slaughter, J. E. (2011). Work engagement: A quantitative review and test of its relations with task and contextual performance. Personnel Psychology, 64(1), 89-136.

- Cureton, S. S. (2014). The role of exchange ideology in coworker social support and work engagement. Doctoral Dissertations, University of Southern Mississippi.

- Evans, L. (2001). Delving deeper into morale, job satisfaction, and motivation among education professionals. Educational Management and Administration, 29, 291–306.

- Galinsky, E., Bond, J.T., & Hill, E.J. (2004). When work works: A status report on workplace flexibility: Who has it? Who wants it? What difference does it make? New York, NY: Families and Work Institute.

- Gibbons, J. (2006). "Employee Engagement" AReview of Current Research and Its Implications". New York: The Conference Board.

- Hakanen, J., Hakanen, A., Bakker, B., & Demerouti, E. (2005). How dentists cope with their job demands and stay engaged: the moderating role of job resource. European journal of oral science, 113. 479-487.

- Harter, J. K., Schmidt, F. L., & Hayes, T. L. (2002). Business-unit level relationship between employee satisfaction, employee engagement, and business outcomes: A meta-analysis. Journal -of Applied Psychology, 87, 268-279.

- Lautongmeesakun, S., & Wichian, S. N. (2016). Path Analysis of Work Passion Model of Thai Teachers in Municipal Schools. International Journal of Information and Education Technology, 6(12), 949.

- Liu, X. S., & Ramsey, J. (2008). Teachers’ job satisfaction: Analyses of the Teacher Follow-Up Survey in the United States for 2000–2001. Teaching and Teacher Education, 24, 1173–1184.

- Loh, L.,W.C; (1994). “Are EsL/Efl teachers under high stress? A study of Secondary level school teachers in Hong Kong”, International. JATEFL Conference in Brighton UK.

- Marcinkus, W. C., Whelan-Berry, K. S., & Gordon, J. R. (2007). The relationship of social support to the work-family balance and work outcomes of midlife women. Women in Management Review, 22(2), 86-111.

- Mints-Binder, R. D. , & Fitzpatrick, J. J. (2009). Exploring social support and job satisfaction among associate degree program directors in California. Nurse Educe Prospect , 30(5):299-304.

- Othman, N., & Nasurdin, A. M. (2013). Social support and work engagement: a study of Malaysian nurses. Journal of nursing management, 21(8), 1083-1090.

- Poulsen, M. G., Khan, A., Poulsen, E. E., Khan, S. R., & Poulsen, A. A. (2016). Work engagement in cancer care: The power of co-worker and supervisor support. European Journal of Oncology Nursing, 21, 134-138.

- Richardsen, A. M., Burke, R. J., & Martinussen, M. (2006). Work and health outcomes among police officers: The mediating role of police cynicism and engagement. International Journal of Stress Management, 13(4), 555-574.

- Salanova, M ., Agut, D., Peiro, J. M. (2005). Linking organizational resources and work engagement to employee performance and customer loyality: the mediation of service climate. Journal of applied psychology, 90, 6, 1217-1227.

- Upadyaya, K., Vartiainen, M., & Salmela-Aro, K. (2016). From job demands and resources to work engagement, burnout, life satisfaction, depressive symptoms, and occupational health. Burnout Research, 3(4), 101-108.

- Schaufeli, W.B., & Bakker, A.B. (2004). Job demands, job resources, and their relationship with burnout and engagement: A multi-sample study. Journal ofOrganizational Behavior, 25, 293–315.

- Schaufeli, W .B., Bakker, A. B. & Salanova, M. (2006). The measurement of work engagement with a short questionnaire: A cross-national study. Educationaland Psychological Measurement, 66, 701-716.

- Schaufeli, W.B., Salanova, M., Gonzalez-Roma, V. & Bakker, A.B. (2002). The Measurement of EngagementAnd Burnout: A Confirmative Analytic Approach. Journal of Happiness Studies, 3, 71-92.

- Soralum, D. (2012). “A comparative study factors affecting work passion incross generation: Case study of the Cement Thai (Keang Koi) Co, Ltd.” Master's Thesis, Department of  Human -resource development, National Institute of Development Administration, Bangkok, Thailand.

- Tsai,Y-J. (2008). A Study on the Relationships among Social Support, Job Satisfaction, andJobPerformance: Take Civil Servants of Yunlin County as an Example. Master's Thesis, Department of Business Administration, China.

- Vaux, A., Phillips, J., Holly, L., Thomson, B., Williams, D., & Stewart, D. (1986). The social support appraisals (SS-A) scale: Studies of reliability and validity. AmericanJournal of Community Psychology, 14(2), 195-219.