آﺷﮑﺎرﺳﺎزی ﺗﻐﯿﯿﺮات ﮐﺎرﺑﺮی و ﭘﻮﺷﺶ اراﺿﯽ در اﻓﻖ 2025 ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪل اتوماتای سلولی CA (ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮردی: شمال شهر اصفهان)

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقاله 12، دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 37، دی 1396، صفحه 229-243   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی استخراج ازرساله و پایان نامه

نویسندگان

اعظم خدادادی¹؛ رحیم سرور^{* 2}؛ مجید ولی شریعت پناهی³

¹دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

²استاد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

³دانشیار جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، واحد یادگار امام خمینی (ره) شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

چکیده
ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻣﺮوز ﻣﺎ در آن زﻧﺪﮔﻲ می‌کنیم، ﺟﻬﺎن ﺷﻬﺮی اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ آن، دوری از ﻣﺤﻴﻂ ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﭘﺬﻳﺮش ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻧﺎﻣﺘﻌﺎدﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ از رواﺑﻂ ﻧﺎﻣﻮزون انسان‌ها و ﻓﻀﺎی ﺷﻬﺮی ﻧﺸﺄت می‌گیرد. روش متنوعی‌های ﺑﺮای ﻣﺪل ﺳﺎزی ﺗﻐﻴﻴﺮات ﭘﻮﺷﺶ و ﻛﺎرﺑﺮی اراﺿﻲ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ از ﺟﻤﻠﻪ آن‌ها می‌توان ﺑﻪ ﻣﺪل CA ﻣﺎرﻛﻮف اﺷﺎره ﻛﺮد. اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ در ﺻﺪد اﺳﺖ اﻟﮕﻮی روش ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﺟﺪﯾﺪ را ﺑﺮای ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزی دﯾﻨﺎﻣﯿﮏ ﮐﺎرﺑﺮی اراﺿﯽ ﺷﻬﺮی، ﺑﺎ اﺳـﺘﻔﺎده ازﺳـﻨﺠﺶ از دور، GIS و ﻣـﺪل سلول‌های ﺧﻮدﮐﺎر ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﺎﯾﺪ.در اﻳـﻦ پژوهش، شمال ﺷـﻬﺮ اﺻـﻔﻬﺎن و حدودتقریبی اراﺿـﻲ اﻃﺮاف آن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ و از ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﻣﺎﻫﻮارهای ﺳـﺎل 1991 و ﺳـﺎل 2001 وسال 2017 ﺑﺮای ﺗﻬﻴﻪ نقشه‌های ﭘﻮﺷﺶ اراﺿﻲ ﻣﻨﻄﻘﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ. این پژوهش ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪ ﻛـﻪ در پیش‌بینی ده سال آینده در ابتدا تصویر طبقه‌بندی شده سال 1991 و بعد تصویر طبقه‌بندی شده سال 2001 به مدل معرفی گردید که از این طریق ماتریس تبدیلات به دست آمد، برای پیش‌بینی سال 2025، که بعد از این مرحله، تصویر سال 2017 را همراه با ماتریس تبدیلات به دست آمده از دوره قبل و لایه‌های محدودیت رشد به مدل معرفی گردید و پیش‌بینی سال 2025 به دست آمد نشان می‌دهد از ﻣﺪل زنجیره‌ای CA ﻣﺎرﻛﻮف و ﻓﻴﻠﺘﺮ ﺑﺮای ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﭘﻮﺷﺶ اراﺿﻲ در ده ﺳﺎل آﻳﻨﺪه ﺑﻬﺮه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ، اﻳﻦ ﻣﺪل ﺑﻄـﻮر ﺗﻠﻔﻴﻘـﻲ CA-Markov ﻧﺎﻣﻴﺪه می‌شود. ﺑﺮای ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻣﺪل ﻣﺎرﻛﻮف ﻧﻴﺰ از روش دقت کلی و ضریب کاپا ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ، مدل CA-MARKOV دارای شاخص کاپای 13/88 می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

واژگان ﻛﻠﻴﺪی: پیش بینی؛ تصاویر ماهواره‌ای؛ سیستم اطلاعات جغرافیایی؛ اتوماتای سلولی؛ زنجیره ﻣﺎرﻛﻮف؛ اصفهان

مراجع

Reference

Antrop, M., (2000), Changing patterns in the urbanized countryside of Western Europe. Landscape Ecol. 15, 257˚270.

Abd El-kawy,O. R., et al. Land use land cover change detection in the western Nile delta of Egypt using remote sensing data. Applied Geography,.2011,31(2), 483-494

Bell, K. P., Irwin, E. G., (2002), Spatially explicit micro-level modelling of land use change at the rural˚urban interface. Agricultural Economics 27T 217˚232.

Chapin, Francis. Stuart(1972), Urban land use planning, Second edition, University of Ill inois

Fallahtakar, Samareh, Safiyanian, Alireza, Khajeeddin, Seyyed Jamaloddin, Ziaei Hamid Reza (2008), Investigating the trend of land cover changes in Isfahan during the last four decades using remote sensing, Journal of Agricultural Science and Technology, 13th, No.47, A), Spring 1

Jafari, Hamid Reza, Yousef Rafiee, Ramezani Mehrin, Majid Nasiri, Hossein, 2012, Locating Urban Waste Disposal Using AHP, SAW in GIS Environment Case Study of Kohkilouyeh and Boiz Ahmad, 2001, pp. 131 to 140

Khoshgoftar,Mahmoud Mahdi, Talei, Mohammad, Malekpour, Peyman (2010) Time-spatial modeling of urban growth A method based on the integration of Markov Automata, National Geosciences Conference, National Surveying Organization

Keyvanlou, Keyvan, 2012, Modeling of urban landslide using urban cell modeling model of Isfahan city, The fourth urban planning and management conference, Holy Mashhad

Latifovic R, Fytas K, Chen J, Paraszczak J. (2005), Assessing land cover change resulting from large surface mining development. International Journal of Applied Earth Observation and Geoinformation,, 7(1): 29-48.

Mirbagheri, B. (2006). Urban Landuse Change Simulation Using Remote Sensing Data And Cellular Automata Model. MSc. Thesis. Shahid Beheshti University. Iran.

Pauleit, S., Ennos, R., Golding, Y., (2005), Modeling the environmental impacts of urban land use and land cover changeˇa study in Merseyside, UK. Landscape and Urban Planning 71, 295˚310.

Rasool, R (1999) ”Univers calturel des migrantset la planification urbane lecas des villes nourelles” These du doctorat, Alain Iarrius, universte du Toulouse ll le Mirail T. Ioulouse. pp.3

Rahmati, Safar Ghaed, Heydarinejad, Nasim (2013) Physical expansion of cities and the necessity of determining the safe urban environment (sample: Isfahan city), Geography Magazine and Environmental Studies

Shojaein, Ali, Mokhtari Chalcheh, Sadegh, Soleimanirad, Ismail, Keshtkar, Leila, 2015 Comparison of the Performance of Parametric and Nonparametric Methods in Land Coverage Classification Using Landsat Satellite Images (Case Study: Part of Dezful City) Quarterly Journal of Geographic Information Systems Volume 24, Issue 93, Spring 94

Shalin, Claude, (1993) Urban Dynamics or Dynamics, Cities, Translated by Asghar Nazarian, Mashhad, Astan Quds Razavi Publishing.

Wu. Q., Li, H.Q., Wang, R.S., Paulussen, J., He, Y., Wang, M., Wang, B.H., Wang, Z., "Monitoring and predicting land use change in Bijing using remote sensing and GIS" Landscape and urban planning., Vol. 78, pp. 322-333, 2006

Zaybardast, Esfandiar, 2010, Application of Analytical Hierarchy Process in Urban and Regional Planning, Ziba Magazine, No. 10, Tehran.

Zayari, Keramatollah (1999) Principles and Methods of Regional Planning of Yazd Univ