رهیافتی بر مسائل موجود در بافت های فرسوده شهری در راستای توسعه شهری(مطالعه موردی:محلۀ قیطریه تهران)

فصل نامه جغرافیا و برنامه ریزی شهری چشم انداز زاگرس

مقاله 9، دوره 9، شماره 34، بهمن 1396، صفحه 181-200   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محمد اکبرپور¹؛ لیلا جلال آبادی²؛ افسانه صدری فرد^{* 2}

¹عضو هیات علمی دانشگاه رازی کرمانشاه گروه جغرافیا

²دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه پیام نور تهران

چکیده

این تحقیق با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی، از روش مطالعات میدانی و کتابخانه­ای و با استفاده از مدل SWOT و فرآیند تحلیل سلسله‎مراتبی (AHP) و با بهره­گیری از نرم­افزار Expertchoice، تهیّه و تدوین شده است. در این تحقیق به بررسی نقاط قوّت، ضعف، فرصت­ها و تهدیدهای بافت فرسوده‎ی شهری در محله قیطریه تهران پرداخته ایم. یافته­ های حاصل از تحلیل مدل فوق ، نشان می­دهد در گروه نقاط قوّت، گرایش عمده ساکنین به سکونت مجدد در محله با شیوه آپارتمان نشینی (وزن نهایی، 315/0)، وجود مسجد جعفری محلّه به‎عنوان مرکز محلّه (وزن نهایی، 274/0) و تسهیل مداخله در بافت به‎دلیل وجود درصد بالای ساختمان‎های 1 و 2 طبقه (وزن نهایی، 163/0) به‎ترتیب مهمترین نقاط قوّت و فرسودگی اغلب مساکن و بافت کالبدی محدوده‎ی مورد مطالعه(وزن نهایی، 284/0)، رعایت نکردن نکات ایمنی و استفاده از مصالح بی‎دوام و کم‎دوام در اغلب ابنیه‎ی محلّه(وزن نهایی، 195/0) و معابر تنگ و باریک  ودارای پله(وزن نهایی، 158/0) به‎ترتیب مهم‎ترین نقاط ضعف است. در عین حال دسترسی آسان به خیابان‎ شریعتی (وزن نهایی، 41/0)، تشکیل نهادهای محله ای به دلیل همبستگی ساکنان (وزن نهایی، 184/0) و امکان تسهیل در نوسازی بافت با توجه به عدم وجود هر گونه اثر و فضای تاریخی با ارزش در بافت (وزن نهایی، 123/0) به‎ترتیب از مهمترین فرصتهای محدوده‎ی مورد مطالعه، همچنین عدم رسیدگی به وضعیّت محدوده‎ی مورد مطالعه و تشدید فرسودگی آن (وزن نهایی، 349/0)، فقر به‎دلیل تورم بالا و درآمد پایین (وزن نهایی، 216/0) و عدم توان شبکه های داخلی بافت در ارتباط با تقاضا (وزن نهایی، 198/0) از جمله مهمترین تهدیدهای محدوده مورد مطالعه به‎شمار می آیند.

کلیدواژه‌ها

بافت فرسوده؛ فرسودگی کالبدی؛ SWOT–AHP؛ محله قیطریه